Kobra pozası

"Bhujanqasana" termini sanskrit mənşəlidir.Bhujanqa (ilan) və asana (poza,oturuş) sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir.Forma,başını qaldırmış ilan siluetinə bənzədiyi üçün bu adla tanınır.^[2]Pozanın ilkin təsvirinə XVII əsr Hatha yoqa traktatı olan Gheranda Samhita əsərinin II fəslində rast gəlinir.XIX əsr Sritattvanidhi mənbəsində isə Sarpasan (ilan pozası) adlandırılır.1905-ci ildə Yoqi Narayana Ghamande Yoqasopana Purvacatuska əsərində pozu yarımton texnikası ilə Bhujanqasana kimi təqdim etmişdir.^[3]

Urdhva Mukha Shavasana adı sanskrit dilində "Yuxarı Baxan İt" mənasını verir : Urdhva (yuxarı),Mukha (üz) və Shavan (it).Bu poza ilk dəfə Krişnamaxarya tərəfindən 20-ci əsrin ortalarında Günəşi salamlama hərəkəti arasından seçilərək yoqaya daxil edilib.Maraqlıdır ki,o dövrdə Günəşi salamlama hərəkəti yoqa deyil,ayrıca gimnastika hərəkəti kimi qəbul olunurdu.Sonradan bu asana Krişnamaxaryanın tələbələri Pattabhi Coys və B.K.S İyenqar tərəfindən məşhurlaşdırıldı.^[4]

Pozaya ya üzüaşağı uzanmış vəziyyətdən,ya da Aşağı Baxan İt (Downward Dog) pozasından daxil olunur.^[5]Əllər çiyinlərin altına yerləşdirilərək yerə möhkəm basılır və bu zaman ombalar bir qədər yuxarı qalxır.Ayaqların üst hissəsi yerə söykənir,ayaqlar tam uzadılmış vəziyyətdə olur.Baxışlar irəli yönəldilir ki,bu da hazırlıq vəziyyətini yaradır.Tam poza üçün bel qövsvari şəkildə arxaya əyilir,qollar düzləşir və baxışlar tamamilə yuxarıya və ya bir qədər arxaya yönəldilir.^[6]Bhujanqasana pozasında ayaqlar yerə bağlı qalır,lakin Üzü Yuxarı Baxan İt (Upward Dog) pozasında ombalar,budlar və dizlər yer səthindən bir qədər qalxır.Salabhasana (Çəyirtkə pozası) və ya Sfenks pozası,Bhujanqasana üçün hazırlıq pozaları kimi istifadə edilə bilər.Bhujanqasana bəzi Günəşi salamlama hərəkətinin ardıcıllıqlarına daxildir.Balasan (Uşaq pozası) isə Bhujanqasana üçün əks pozadır.^[7]

Daha asan variant Sfenks pozasıdır.Bu poza bəzən Salamba Bhujanqasana ("Dəstəklənmiş Kobra pozası") adlanır.^[8]Bu variantda ön qollar yerə söykənir və nəticədə daha yumşaq arxaya əyilmə əldə edilir.Uzun müddətli duruşların tətbiq edildiyi Yin yoqa praktikasında,ya ön qollar yerə söykənərək,ya da qollar düzləşdirilərək istifadə olunur.Pozanı dəyişdirmək mümkündür.^[9]Məsələn,hamiləlik dövründə çanağın altına yorğan qoymaq rahatlıq və dəstək təmin edir.Üzü Yuxarı İt (Upward Dog) pozasına isə nəfəs alaraq üzüaşağı vəziyyətdən (və ya Günəşi salamlama hərəkətinin ardıcıllığında Chaturanga Dandasana və Aştanqa yoqa mövqelərindən) keçilir.^[10]Ayaqlar bir qədər aralı qoyulur,tam uzadılır,barmaqlar arxaya yönəlir (altına bükülmür).Bədənin ağırlığı əllərə verilir,qollar düzləşir və ombalar yer səthindən qalxır.Baxışlar birbaşa yuxarıya yönəldilir,nəticədə boyun və bel qövsvari formaya gəlir.