Kazak mahnıları — kazaklar tərəfindən yaradılmış xalq mahnıları.
Dnepropetrovsk kazak mahnıları (ukr. Козацькі пісні Дніпропетровщини), Dnepropetrovsk vilayətinin Zaporojye kazaklarına aid mahnıları, təcili qorunmaya ehtiyacı olan qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edilmişdir.[1][2][3] Kazak mahnıları ənənəvi olaraq kişi ifaçılar tərəfindən oxunur. [4]Bu gün kazak mahnıları tez-tez qadınlar tərəfindən ifa edilsə də, qarışıq qruplarda nadir hallarda səsləndirilir. YUNESKO-nun siyahısında "Krinitsia", "Bohuslavoçka" və "Perşotsvit" xoral qrupları qeyd olunur.[5][6]
2014-cü ildə Dnepropetrovsk vilayətində kazak mahnılarının YUNESKO-nun qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edilməsi üçün təşəbbüs qrupu yaradılmışdır.[1]
28 noyabr 2016-cı ildə Qeyri-Maddi Mədəni İrsin Mühafizəsi Komitəsi, Dnepropetrovsk vilayətinin kazak mahnılarını "təcili qorunmaya ehtiyacı olan qeyri-maddi mədəni irs" siyahısına daxil etmişdir. Komitənin qərarına görə, bu mahnılar vilayətdə yaşayan kazak icmaları tərəfindən ifa olunmuş və müharibənin faciələri, əsgərlərin şəxsi təcrübələri haqqında danışmışdır. Mahnıların sözləri keçmişlə ruhani bağları qoruyur, eyni zamanda əyləncəli xarakter daşıyır.[1]
Kazak mahnılarının ilk yazıya alınmış kompleks nəşri 1997-ci ildə bandura ifaçısı Viktor Kirilenko tərəfindən çap edilmişdir. 2000-ci illərin əvvəllərində Dnepropetrovsk Milli Universitetinin əməkdaşları bölgədə yeni xalq mahnılarını transkripsiya etmək üçün ekspedisiyalar təşkil etmişdir.[7]
- ↑ 1 2 3 "Cossack's songs of Dnipropetrovsk Region". 2017-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-03-18.
- ↑ Oblokova kartka «Dnipropetrovsk’s Cossack songs»
- ↑ "Traditions from Portugal, Uganda and Ukraine inscribed on the List of Intangible Cultural Heritage in Need of Urgent Safeguarding". UNESCO. November 29, 2016. February 20, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 18, 2025.
- ↑ "Козацькі пісні Дніпропетровщини вже в охоронному списку ЮНЕСКО. Що це змінить?". Радіо Свобода.
- ↑ Marina, Zoia; Romashko, Oleksandra. "Cossack antiquities of Dnipropetrovsk region according to the research of the DNU expedition". Universum Historiae et Archeologiae. 4 (2). July 21, 2022: 168–173–168–173. doi:10.15421/26210428. March 19, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 18, 2025 – uha.dp.ua vasitəsilə.
- ↑ "THE "IMPERIAL" AND THE "COSSACK" IN THE SEMIOTICS OF EKATERINOSLAV-DNIPROPETROVSK. The Controversies of the Foundation Myth, by Andrii Portnov and Tetiana Portnova" (PDF). 2024-11-26 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-03-18.
- ↑ "Cossack songs of Dnipropetrovsk region". 2025-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-03-18.
