Kalman Mesoy (mac. Kálmán Mészöly; 16 iyul 1941[1][2], Budapeşt – 21 noyabr 2022[3], Budapeşt[3]) — macar keçmiş futbolçu və məşqçi. Futbolçu karyerasını Vasas SC-də keçirən Mesoy Macarıstan yığmasında futbolçu və məşqçi kimi uğur qazanıb.
| Kalman Mesoy | ||||
|---|---|---|---|---|
| mac. Kálmán Mészöly | ||||
 | ||||
| Ümumi məlumatlar | ||||
| Doğum tarixi | 16 iyul 1941[1][2] | |||
| Doğum yeri | ||||
| Vəfat tarixi | 21 noyabr 2022[3] (81 yaşında) | |||
| Vəfat yeri | ||||
| Dəfn yeri | ||||
| Vətəndaşlığı | ||||
| Boyu | 178 sm[5] | |||
| Çəkisi | 73 kq[5] | |||
| Mövqeyi | müdafiəçi | |||
| Karyerası | ||||
|
||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||
11 yaşında futbola başlayan Mesoy III. Kerületi TUE komandasında başladı. 1959-cu ildə Macarıstanın ən önəmli komandalarından olan "Vaşaş SC" yə keçdi və futbol həyatının sonuna kimi bu komandada çıxış etdi. Vasas tarixinin ən parlaq çağında o, bu uğurun memarlarından biri oldu. Macarıstan Liqasında 4 liqa çempionluğu görüb. O, həmçinin 4 dəfə Şərqi Avropa kuboklarından biri olan Mitropa Kubokunun qalibi olub. Çempion Klublar Kubokunda bir çox matça çıxan futbolçu Real Madrid, Feyenoord, Sporting CP, Internazionale kimi komandalara qarşı oynayıb və 1/4 finala çıxıb. Uğurlu karyerasını 1972-ci ildə başa vurdu. O, 1971-ci ildə Lev Yaşinin yubileyində çıxış edib və qol vurub. 1972-ci il mayın 1-də Uwe Seelerin yubileyində o, European Mix-də iştirak etdi və qol vurdu.
O , Macarıstan milli futbol komandası ilə 61 oyun keçirib və 6 qol vurub. 1961-ci il dekabrın 13-də Çili ilə keçirilən yoldaşlıq oyunu millinin ilk rəsmi oyunu olub. O , 1962 FIFA Dünya Kuboku komandasının bir hissəsi idi. O, həmçinin 4 kubok matçında iştirak edib. Onlar qrupda İngiltərə, Argentina və Bolqarıstanı qabaqlayaraq 1/4 finala yüksəliblər. Dörddəbir finalda həmin ilin ikincisi Çexoslovakiya ilə qarşılaşdılar. Qapıçı Viliam Şrojfa qalib gələ bilməyiblər və 1:0 hesabı ilə məğlub olub, mübarizədən kənarlaşdırılıblar. Onlar FİFA tərəfindən dünya beşincisi elan edilib.
O, 1964-cü ildə Avropa Millətlər Kubokunun seçmə mərhələsində də komandada yerini aldı. O, həmçinin seçmə mərhələnin 6 oyununda iştirak edib. 4 komandanın qatıldığı turnirdə Uels, Şərqi Almaniya və Fransanı mübarizədən kənarlaşdıraraq yerlərini tutublar. Mesoy çempionatda hər iki matçda iştirak edib və Avropa üçüncüsü olub.
Macarıstanla sonuncu turnir 1966 FIFA Dünya Kuboku olub. Seçmə mərhələnin 4 oyunundan 2-də çıxış edən futbolçu Avstriyanı 3:0 hesabı ilə məğlub etdikləri matçda millidə karyerasının ilk qoluna imza atıb. Qruplarda Portuqaliyaya 3:1 hesabı ilə uduzmaqla başlasalar da, ikinci görüşdə əvvəlki turnir çempionu Braziliyaya 3:1 hesabı ilə qalib gəliblər. Mesoy bu görüşdə penaltidən qol vurub. Qrupların son matçında Bolqarıstanı eyni hesabla məğlub edən Mesoy daha bir qol vurub, lakin onlar yenidən 1/4 finalda, bu dəfə SSRİ-dən kənarlaşdırıldılar.
Mesoy AVRO-1968-in seçmə mərhələsində 6 oyuna çıxıb və 3 qol vuraraq qrupu birinci bitirsə də, son turda SSRİ ilə mübarizədən kənarlaşdırılıb və 4 komandalı turnirdə iştirak edə bilməyib. 1970-ci il FIFA Dünya Çempionatının seçmə mərhələsində qrup qalibi olmasına baxmayaraq, pley-offda Çexoslovakiya ilə mübarizədən kənarlaşdırıldı. Mesoy AVRO-1972-nin seçmə mərhələsində bir dəfə də meydana çıxıb. Macarıstan seçmə mərhələni keçərək həmin turnirə daxil olacaqdı. O, sonuncu dəfə 4 aprel 1971-ci ildə Avstriyanı 2:0 hesabı ilə məğlub etdikləri matçda milli formanı geyinib.
Mesoy 1960 Yay Olimpiya Oyunlarında Macarıstan Olimpiya Futbol Komandasının heyətində də iştirak etdi. Matçlarda oynamaq şansı olmasa da, Macarıstan yığması Olimpiada üçüncüsü olmaqla bürünc medala sahib çıxıb.
Futbolu tərk etdikdən sonra məşqçi kimi fəaliyyətə başladı və 1972–1976-cı illərdə iki həvəskar komandanın , Ganz MÁVAG və Budafoki MTE- nin məşqçisi oldu. 1976-cı ildə məşqçilik sertifikatını aldıqdan sonra Békéscsaba 1912 Előre SE komandasına keçdi və 2 mövsüm orada çalışdı.
1978-ci ildə Vasas SC- yə bu dəfə məşqçi kimi qayıtdı. O, ilk mövsümündə dördüncü, ikinci mövsümündə isə üçüncü yeri tutaraq komandasına UEFA Kubokuna vəsiqə qazanmağa imkan verdi. Məhz bu dövrdə o, karyerasının ən böyük nailiyyətlərini əldə etdi. 1983–84 mövsümündə komandasına qayıtsa da, onlar liqada altıncı yeri tutdular. 1988–89 və 1993–94 mövsümlərində Vasas SC-yə qayıtdı, lakin uğursuz oldu.
1980-ci ildə Mesoy Macarıstan milli futbol komandasının rəhbəri təyin edildi. 1982-ci il futbol üzrə dünya çempionatının seçmə mərhələsində İngiltərə, Rumıniya, İsveçrə və Norveç qrupda birinci yeri tutmuşlar. Dünya çempionatına El Salvador üzərində 10:1 hesablı qələbə ilə başlayıblar. Bu qələbə Dünya Kuboku tarixində ikinci ən çox qol vuran oyun olub, lakin Argentinaya uduzaraq, Belçika ilə heç-heçə etdikdən sonra qrupda üçüncü yeri tutdular və mübarizədən kənarlaşdırıldılar. O, AVRO-1984-ün seçmə mərhələsində komandanı idarə etməyə başlayıb. Onlar hər iki oyuna Lüksemburqu 6:2 hesabı ilə məğlub etməklə başlayıblar, lakin o, İngiltərə, Yunanıstan və Danimarkaya ardıcıl məğlubiyyətlərdən sonra istefa verib. İlk müddətdə 31 matçda 13 qələbə qazanmışdı.
O, növbəti dəfə AVRO-1992-nin seçmə mərhələsi üçün Macarıstan yığmasına başçılıq etdi, lakin geri çəkilmiş qrupda SSRİ, İtaliya və Norveçdən geri qalaraq turnirdə iştirak edə bilmədi. Mesoy 18 matçda 8 qol vurub. O, AVRO-1996-nın seçmə mərhələsində komandanın rəhbəri olsa da, keçirdiyi 11 görüşdə cəmi 2 qələbə qazana bilib.
1985-ci ilin martında o, ilk dəfə ölkəsini tərk edərək Türkiyə milli futbol komandasının rəhbəri oldu. 1986-cı il Dünya Çempionatının seçmə mərhələsində Şimali İrlandiyaya qarşı matçda Türkiyə yığmasına rəhbərlik etdi. 1 may 1985-ci ildə oynanan matçda Türkiyə 2–0 məğlub oldu. 1986-cı ilin yayında "Fənərbağça" ilə müqavilə bağlayanda millidən ayrılmaq qərarına gəldi. 28 avqust 1986-cı ildə İsveçrə ilə 0:0 hesablı heç-heçə ilə başa çatan milli matç Mesoyun ikinci və son milli oyunu olub.
1985–86 mövsümünün əvvəlində baş məşqçi Todor Veselinoviçlə razılaşa bilməyən Fənərbağçanın təklifini qəbul edən Mesoy mövsümə Türkiyə İdman Jurnalistləri Dərnəyinin Kubokunu qazanmaqla başladı. Daha sonra Avropa Çempion Klublar Kubokunun ilk mərhələsində "Bordo"nu mübarizədən kənarlaşdırdılar. Mövsümün uğurlu başlamasına baxmayaraq, Fənərbağçanın müqaviləsi növbəti mövsüm üçün uzadılmadı, çünki Fənərbağça ölkə çempionatında əvvəllər heç görmədiyi beşinci yeri tutdu.
1986–87 mövsümündə də qısa müddət Altay komandasını çalışdıran macar məşqçinin burada da uğur qazana bilməməsi ilə Türkiyə macərasına son qoyuldu. O, Altayda keçirdiyi 8 matçdan yalnız 3-də qalib gəlib.
1992-ci ildə Səudiyyə Ərəbistanının Əl-İttihad komandasının rəhbəri oldu. Onlar mövsümü liqada beşinci yerdə başa vurdular. 1997–98 mövsümündə Cənubi Kiprin AEL Limasol komandasında çalışıb. Məşqçi olmaqla yanaşı, 1988-ci ildə Macarıstan Zalaegerszeg TE-nin futbol direktoru oldu.
Macarıstan Futbol Federasiyasında çalışan Mezsöly 2007-ci ildə afrikalı futbolçular haqqında söylədiyi irqçi açıqlamalar səbəbilə istefaya getməyə məcbur olmuş və daha sonra üzr istəmişdi. 2004-cü ildən idman şərhçisidir.
O, 21 noyabr 2022-ci ildə 81 yaşında vəfat edib.[6]
- Nemzeti Bajnoksag I (4) :
- Vasas SC : 1960–61, 1961–62, 1964–65, 1965–66
- Mitropa Kuboku (4) :
- Vasas SC : 1960, 1962, 1965, 1970
- Futbol üzrə Avropa Çempionatı Üçüncü Yer (1) :
- Macarıstan : 1964
- Yay Olimpiya Oyunlarının bürünc medalı (1) :
- Macarıstan : 1960
- FIFA Dünya Kuboku Təsnifat Qrupunun qalibi (1) :
- Macarıstan : 1982
- ↑ 1 2 Kálmán Mészöly // Transfermarkt (çd.). 2000.
- ↑ 1 2 Kálmán Mészöly // FBref (çd.).
- ↑ 1 2 3 4 Gyász: elhunyt Mészöly Kálmán, a magyar labdarúgás legendás alakja.
- ↑ Eltemették Mészöly Kálmánt (mac.). 1998.
- ↑ 1 2 3 Olympedia (ing.). 2006.
- ↑ "Kalman Meszöly 81 yaşında vefat etti". 22 Kasım 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 Kasım 2022.