Vayqali (Kalaṣa-alâ), Nuristani Kalaşa adı ilə də tanınır, Əfqanıstanın Nuristan əyalətindəki Vayqal vadisində təxminən 10 000 nuristanlının danışdığı dildir . Öz adı " Kalaṣa-ala " qısaca: 'Kalaşa dili'dir. "Vayali" adı ise Vayqal Vadisinin yuxarı hissəsinin xalqının ləhcəsinə aiddir, mərkəzi şəhərindədir və bu ləhcə də öz növbəsində aşağı vadidə yaşayan Çima-Nişeyi xalqının ləhcəsindən fərqlidir. 'Kalaşa' sözü isə cənub Nuristan dillərində danışanların hamısının özünə doğma hesab etdiyimiz bir etnonimidir.
| Kalaşa-ala | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Region | Künər |
| Danışanların ümumi sayı |
|
| Təsnifatı | |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | — |
| ISO 639-3 | |
| Dilin strukturlarının dünya atlası | |
| ELCat | |
| IETF | wbk |
| Glottolog | waig1243 |
Kalaṣa-alâ Hind-Avropa dil ailəsinə aiddir və Hind-İran qolunun cənub qrupuna daxildir. O, öz növbəsində və ilə sıx bağlıdır, sonuncu ilə leksik oxşarlıq təxminən 76% — 80% təşkil edir.
O, adını Pakistanın cənubundakı Çitral rayonunda danışan Kalaşa-mun dili ilə bölüşür, lakin bu iki dil Hind-İran dillərinin müxtəlif qollarına aiddir. Vayali dilində danışanlara bəzən "Qırmızı Kalaşa", Pakistanda isə bu dildə danışanlara isə "Qara Kalaşa" deyilir. Dilçi alim Riçard Stranda görə Çitrallı Kalaşalar görünür ki, tarixi naməlum bir vaxtda cənub Çitral bölgəsinə qədər öz təsirini genişləndirmiş Nuristani Kalaşaların adını qəbul ediblər.
İstinadlar
- ↑ .
- Halfmann, Jakob. "Terminological Proposals for the Nuristani languages". In: Himalayan Linguistics , 2021. [DOI: ]; 2023-05-25 at the Wayback Machine
- Grünberg, A.L. Zemiaki jazyk/dialekt // Edelman, D.I. (redaktor). Jazyki mira: Dardskie i nuristanskie jazyki. Moscow: Indrik. 1999. səh. 123. ISBN 585759085X.
- 2018-10-04 at the Wayback Machine at Ethnologue (18th ed., 2015) (subscription required)
- (ingilis). E.J. Brill. 2006. 2023-05-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-30.