Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.
 Kömək
Kitab yaradıcısı ( deaktiv et )
 Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin Kitabı göstər (0 səhifə) Səhifə təklif edin

IM-1

aparat
  • Məqalə
  • Müzakirə

IM-1, Nova-C aya eniş aparatından istifadə edərək NASA CLPS proqramı və ing. Intuitive Machines (IM) şirkətinin birgə həyata keçirilən Ay missiyası idi. IM Aya eniş aparatını Odysseus lander aparatı adlandırdı. Odissey aparatı Aya uğurla eniş edən ilk kommersiya eniş aparatı oldu.[6][7]

IM-1
TO2-IM[1]
CLPS-2[2]
Nova-C Class IM-1 Odysseus in preparation for launch
Nova-C Class IM-1 Odysseus in preparation for launch
İstehsalçı Intuitive Machines
Ölkə ABŞ
Operator
  • NASA[3]
Daşıyıcı raket Falcon 9
Buraxılma tarixi 15 fevral 2024[4]
COSPAR ID 2024-030A
SCN 58963
Sayt intuitivemachines.com/im…
Texniki göstəriciləri
Kütləsi 1.908 kq[4][5]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ayın səthi ilə təmasda olduqdan sonra eniş aparatı 30 dərəcə bucaq altında əyildi. Lakin bütün alət yükləri funksional olaraq qaldı və missiya uğurlu hesab edildi.[8] 2024, mart ayına olan məlumata əsasən aparatın məlumatları nəzərdən keçirilir və Odisseyin əlavə məlumatların toplanması üçün potensialının olduğu qeyd edilir.[9]

Odisseyin Aya enişi 1972-ci ildə Apollon 17- dən sonra Amerika istehsalı olan kosmik gəmi olaraq ilk yumşaq Ay enişidir. Eyni zamanda özəl şirkət tərəfindən ilk yumşaq Ay enişidir.[10][11] Bu, aşağı yerin orbitindən kənarda atəş açan, maye metan və maye oksigen ilə işləyən ilk kosmik gəmidir və eyni zamanda dünyadan kənar bir göy cisminə enən ilk metaloks kosmik gəmisidir.[12]

Mündəricat

  • 1 Layihələndirmə
  • 2 Missiya aparatı
  • 3 Missiya hadisələri
    • 3.1 Başlamadan əvvəl
    • 3.2 Start
    • 3.3 Erkən əməliyyatlar
    • 3.4 Traektoriya korreksiyası
    • 3.5 Ayın orbiti
    • 3.6 Səthi əməliyyatlar
  • 4 İstinadlar
  • 5

Layihələndirmə

2017-ci ilin dekabrında ing. Space Policy Directive 1 astronavtları Aya göndərmək niyyətindən xəbər verdi. The New York Times-ın əldə etdiyi NASA sənədlərindən çıxarışlar agentliyin kosmosa uçuşlarda özəl sektora üstünlük verilməsini müəyyən etdi. 2018-ci ilin noyabr ayında NASA, agentlik üçün doqquz şirkəti seçərək, "Aya kommersiya yükü xidmətləri" proqramını elan etdi. 2019-cu ilin may ayında NASA Astrobotic Technology, Intuitive Machines və Orbit Beyond-un aya uçacaq aparatları inkişaf etdirəcəklərini və Intuitive Machines üçün 77 milyon dollar ayıracağını elan etdi. Ümumi Intuitive Machines-ə IM-1 missiyasında istifadə edilən Odissey kosmik modulunu hazırlamaq üçün 118 milyon dollar ödənildi.

2024-cü ilin fevralında IM-1 missiyası 2024-cü ilin yanvarında Astrobotic Technology tərəfindən işə salınan Pereqrin missiyasını izlədi.[13][14] Lakin buraxıldıqdan sonra yanacaq sızması müşahidə edildikdə kosmik gəmi Yer atmosferinə yenidən daxil olmaq üçün istiqamətləndirildi.[15]

Missiya aparatı

 
Planlaşdırılan şaquli enişin rəssam konsepsiyası. IM-1

Odissey NASA tərəfindən hazırlanmış altı alət olmaqla lazer retroreflektor massivi, naviqasiya cihazı, stereo kamera, aşağı tezlikli radioqəbuledici, Lunar Node-1 mayak və yanacaq səviyyəsini izləmək üçün alətlə təchiz edilmişdir. Bundan əlavə, ing. Embry-Riddle Aeronautical University, Daytona Beach tələbələri tərəfindən qurulmuş kamera, planlaşdırılan Ay teleskopu və Jeff Koons sənət layihəsi də göyərtədə idi.[16] Ümumilikdə faydalı yüklər NASA-nın altı elmi alətindən və altı kommersiya alətindən (sonunculardan beşi elmi, biri isə mədəni) ibarətdir.[17][18]

Odissey təxminən iki həftə davam edən Ay gecəsindən salamat çıxmaq üçün nəzərdə tutulmayıb.[19][20]

Missiya hadisələri

Başlamadan əvvəl

2023-cü ilin dekabrında Odissey emal üçün Kennedi Kosmik Mərkəzinə gəldi.[21] Artıq fevralın 13-də IM, Odisseyin buraxılışa hazır olduğunu bildirdi.[22][23]

Start

 
Modul Kennedi Kosmik Mərkəzi 39A buraxılış kompleksindən buraxılır.

Odisseyi daşıyan təkrar istifadə edilə bilən Falcon 9 gücləndiricisi 15 fevral 2024-cü il tarixində saat 06:05-də Floridada LC-39A- dan qalxdı. Gücləndirici LZ-1 -ə qayıdıb və sərf edilmiş Falcon 9 yuxarı pilləsi kosmik gəmini ayın şəffaf trayektoriyasına çatdırıb.

Erkən əməliyyatlar

Aparıcıdan ayrıldıqdan sonra Nova Control əməliyyat mərkəzi eniş aparatı ilə əlaqə qurdu və ilkin yoxlamalar apardı. Kosmik gəminin raketdən ayrıldıqdan sonra çəkdiyi şəkillər fevralın 17-də yayımlandı.

Traektoriya korreksiyası

Intuitive Machines missiyanın trans-ay fazası zamanı üçə qədər trayektoriya tənzimləmə manevrini planlaşdırırdı. Birincisi fevralın 18-də[24] tamamlandı və fevralın 20-də ikinci manevrdən sonra üçüncüyə ehtiyac qalmadı.[25]

Fevralın 20-də Odisseyin Ay səthinə səyahətinin təxminən 72%-nin tamamlandığı elan edildi.

Ayın orbiti

Odissey 21 Fevralda Ayın orbitinə daxil olma sürətini 800 m/san (1,800 mil/saat) dəyişdirərək həyata keçirdi. Intuitive Machines bildirdi ki, 408 saniyəlik əsas mühərrik yanması eniş aparatını 92 km (57 mil) Ay orbitinə yerləşdirib.[26] Fevralın 22-də IM "Aya düzəliş manevri" ilə orbiti qaldırdığını bildirdi.[27]

Fevralın 22-də Ayın səthinə enməzdən əvvəl eniş aparatı Ayın ətrafında təxminən 24 saat sərf etdi. Fevralın 21-də, hələ orbitdə olarkən, Odissey Ayın səthinin yüksək keyfiyyətli şəkillərini göndərdi.

Səthi əməliyyatlar

Fevralın 23-də Intuitive Machines bildirdi ki, IM-1 Odissey aparatı hələ də salamatdır və IM nəqliyyat vasitəsinin statusu və elmi yüklərin hələ də yerləşdirilə biləcəyi barədə məlumatları almağa davam edir.[28] Intuitive Machines rəhbərləri aşağı bağlantı sürətini artırmaq üçün antenaları yenidən konfiqurasiya etməyə çalışdıqlarını, lakin hansı növ məlumat sürətini gözlədiklərini təxmin etmədiklərini söylədilər.[29]

Fevralın 26-da Intuitive Machines şirkəti Ay zondunun səthindən çəkilmiş ilk şəkilləri yayımladı.[30] Yerin və Ayın yerləşməsinə əsaslanaraq, IM komandası uçuş nəzarətçilərinin çərşənbə axşamı (27 fevral) səhərə qədər Odissey ilə əlaqə saxlamağa davam edəcəyini bildirmişdi.[31] Fevralın 28-nə olan məlumata görə, Odissey hələ də çalışırdı və NASA-nın bütün altı faydalı yükü yaxşı məlumat verirdi. Həmin gün keçirilən mətbuat konfransında Intuitive Machines aparatın son iş saatlarında olduğunu söylədi.[8] Fevralın 29-da Odissey gücünü itirdi və Ay gecəsinin başlaması ilə bağlandı.[32] Bununla belə, şirkət Odisseyi iki həftəlik ay gecəsindən sonra həyata qaytarmağı istisna etməyib. Rəhbərlər iki-üç həftə ərzində aparat ilə əlaqə yaratmağa çalışacaqlarını söylədilər.[8]

İstinadlar

  1. ↑ "TO2-IM - NASA". 22 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 fevral 2024.
  2. ↑ "Six space missions to look forward to in 2024". Yahoo!News. 29 dekabr 2023. 3 mart 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 mart 2024.
  3. ↑ https://space.skyrocket.de/doc_sdat/nova-c_im1.htm.
  4. ↑ 1 2 McDowell J. Jonathan's Space Report (ing.). 1989.
  5. ↑ https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=IM-1-NOVA.
  6. ↑ Chang, Kenneth. "Odysseus Sends Moon Landing Photos Home With Time Running Out - The privately built American spacecraft's ability to send home images and other data has been limited by its sideways landing. On another part of the moon, a Japanese spacecraft woke up". The New York Times. 26 fevral 2024. 26 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 fevral 2024.
  7. ↑ Chang, Kenneth. "A U.S.-Built Spacecraft Lands on the Moon for the First Time Since 1972". The New York Times. 22 fevral 2024. 23 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 fevral 2024.
  8. ↑ 1 2 3 Intuitive Machines and NASA call IM-1 lunar lander a success as mission winds down, February 28, 2024, spacenews.com
  9. ↑ "IM-1 lunar lander tipped over on its side". 24 fevral 2024. İstifadə tarixi: 25 fevral 2024.
  10. ↑ Dunn, Marcia. "Two companies will attempt the first US moon landings since the Apollo missions a half-century ago". AP. 4 yanvar 2024. 5 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 fevral 2024.
  11. ↑ "Falcon 9 Block 5 - Nova C (IM-1)". Next Spaceflight. 19 dekabr 2023. 19 yanvar 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 dekabr 2023.
  12. ↑ Intuitive Machines Press Release Arxivləşdirilib 2024-03-13 at the Wayback Machine Mindsviewpress.
  13. ↑ McCrea, Aaron. "Vulcan successfully launches Peregrine lunar lander on inaugural flight". NASASpaceFlight. 8 yanvar 2024. 8 yanvar 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 yanvar 2024.
  14. ↑ Foust, Jeff. "NASA changes landing site for Peregrine lunar lander". 2 fevral 2023. 23 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 fevral 2023.
  15. ↑ Fisher, Jackie Wattles, Kristin. "Peregrine mission abandons Moon landing attempt after suffering 'critical' fuel loss". CNN (ingilis). 8 yanvar 2024. 8 yanvar 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2024.
  16. ↑ Chang, Kenneth. "SpaceX Postpones Launch of Intuitive Machines Moon Mission". The New York Times. 13 fevral 2024. 22 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
  17. ↑ updated, Andrew Jones last. "Here's what just landed on the moon aboard Intuitive Machines' Odysseus lander". Space.com. 22 fevral 2024. 23 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 fevral 2024.
  18. ↑ "Houston company aims to return America to moon's surface with robot lander". CBS News. 14 fevral 2024. 22 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
  19. ↑ "Jeff Koons - Moon Phases". Pace. 12 may 2023. 16 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
  20. ↑ "SpaceX launches private-sector lunar lander on trail-blazing flight to the moon". CBS News. 15 fevral 2024. 21 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
  21. ↑ Wall, Mike. "SpaceX gearing up to launch private moon lander in February". Space.com. 31 yanvar 2024. 19 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
  22. ↑ Robinson-Smith, Will. "Intuitive Machines targets launch to the Moon in mid-January". Spaceflight Now. 27 oktyabr 2023. 28 oktyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
  23. ↑ Foust, Jeff. "Intuitive Machines ready for launch of its first lunar lander". SpaceNews. 13 fevral 2024. 23 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 fevral 2024.
  24. ↑ "IM-1 Engine Maneuvers Update" (PDF). Intuitive Machines. 19 fevral 2024. 21 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
  25. ↑ "A Lunar Odyssey: "Odie" Lander Touches Down on the Moon". skyandtelescope.org. 22 fevral 2024. 23 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
  26. ↑ "space.com". Space.com. 21 fevral 2024. 23 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
  27. ↑ "Intuitive Machines Updates IM-1 Landing Time, Carrying NASA Science". nasa.gov. 22 fevral 2024. 22 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 fevral 2024.
  28. ↑ Wattles, Jackie. "Odysseus lunar lander is sideways on the moon after historic touchdown". CNN (ingilis). 23 fevral 2024. 24 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 fevral 2024.
  29. ↑ Intuitive Machines expects early end to IM-1 lunar lander mission, February 26, 2024, spacenews.com
  30. ↑ "IM Report" (PDF). 28 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 13 mart 2024.
  31. ↑ "Intuitive Machines' Odysseus moon lander beams home 1st photos from lunar surface". 28 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 mart 2024.
  32. ↑ "US moon lander Odysseus goes dormant a week after lopsided landing" – reuters.com vasitəsilə.

  • İntuitiv maşınlar
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=IM-1&oldid=8308925"
Informasiya Melumat Axtar