II Hüseyn Cəlayır — X və sonuncu Cəlairi hökmdarı.
| II Hüseyn Cəlayır | |
|---|---|
| Hüseyn ibn Əlaüddövlə ərəb. حسين بن علاء الدولة | |
 | |
| 1424 – 1432 | |
| Əvvəlki | Şah Məhəmməd Cəlayır |
| Sonrakı | yoxdur |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | naməlum |
| Doğum yeri | Ədilcəvaz |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Hillə |
| Atası | Əlaüddövlə Cəlayır |
| Dini | İslam |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Atası Ələüddövlə sultan Əhməd Cəlayırın oğludur.[1] 1409–1410-cu illərdə Əhməd Cəlayır Xuzistanda yürüşdə olarkən Əlaüddövlə icazəsiz şəkildə Qaraqoyunlu ərazilərinə daxil oldu. Təbriz tərəfdə tutulan Əlaüddövlə, Ədilcəvaz qalasında həbs edildi.[2]
Əhməd Cəlayırın Təbriz yaxınlığında Qara Yusif tərəfindən öldürüməsindən sonra, həmin dövrdə Qara Yusifin əmri ilə həbsdəki Əlaüddövlə də öldürüldü. Atasının ölümündən sonra Ədilcəvazda, Ağqoyunlu Qara Yuluq Osman bəyin yanında qalan II Hüseyn burada yaxşı təhsil aldı.[1]
1423–1424-cü illərdə Cəlairi hökmdarı Şah Məhəmməd başqa bir varisi olmadığı üçün II Hüseyni Hilləyə dəvət edərək onu vəliəhdi elan etdi. II Hüseyn Şah Məhəmmədin ölümündən sonra 1424-cü ildə Cəlairi taxtına çıxdı.[1]
Sultan Hüseyn Bağdadı çıxmaqla Ərəb İraqının böyük qismində Cəlairi hakimiyyətini bərpa etdi. Həmçinin bu dövrdə Şuştər də Cəlairilər tərəfindən ələ keçirildi. Bağdad hakimi, Qaraqoyunlu şəhzadəsi əmir İsfahan onu dayandırmaq üçün üzərinə bir neçə dəfə yürüş etsə də, bu yürüşlər nəticəsiz oldu. Nəhayət, 1432-ci ildə Hillədə əmir İsfahan tərəfindən öldürüldü.[1]
Onun ölümü ilə Cəlairilər sultanlığı rəsmi olaraq süqut etdi.
- ↑ 1 2 3 4 Bülent Yılmaz, 2002. səh. 247
- ↑ Həsən bəy Rumlu, 2017. səh. 64
- Həsən bəy Rumlu (fars dilindən tərcümə və şərhlər : Oqtay Əfəndiyev, Namiq Musalı). Əhsənüt-təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı) (PDF). Kastamonu: Uzanlar. 2017. ISBN 5-8066-0436-5.
- Bülent Yılmaz. Celayirliler Kabile-Devlet (PDF). Ərzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Tarih Anabilim Dalı Enstitüsü. 2002.