III İslâm Gəray (1604[1][2][…], Bağçasaray – iyun 1654[3], Bağçasaray)[4] — 1644–1654-cü illərdə hakimiyyətdə olmuş Krım xanı.
| III İslam Gəray | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1604[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | iyun 1654[3] |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | güm. döyüşdə ölüm, güm. zəhərlənmə[3] |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Atası | I Səlamət Gəray[3] |
| Hərbi fəaliyyəti | |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
III İslam, I Səlamət Gərayın oğludur. 1644-cü ildə Osmanlı sultanı, Sultan İbrahim tərəfindən böyük qardaşı IV Mehmed Gərayın yerinə xan elan edilmişdir. 1648-ci ildən etibarən Zaporojye Kazaklarının Atamanı Boqdan Xmelnitski ilə Reç Pospolitaya qarşı ittifaq yaratmışdır. Bu ittifaq Krım xanlığını gücləndirmişdir. Birlikdə 1649-cu ildə Zbaraj və 1651-ci ildə Beresteczko müharibəsində iştirak etmişdirlər. 1654-cü ilə Pereyaslavl müqaviləsi ilə Polşa ilə sülh bağlayaraq Çar Rusiyasına qarşı ittifaq yaratmışdırlar.
IV Mehmed Gəray xan dövründə Övliya Çələbi Krıma gəlmiş, xanlıq dövründə Krımdakı həyatı, paytaxt Bağçasaraydakı yaşayışı və xana aid məlumatların dövrümüzə qədər gəlib çatmasına səbəb olmuşdur.
III İslâm Gəray xan, Kazaklar tərəfindən öldürülmüşdür. Daha sonra qardaşı IV Mehmed Gəray yenidən xan olmuşdur.
- III İslam Gəray Henrik Senkeviçin Odla və qılıncla kitabına daxil edilmişdir.
- O, 2011 istehsalı olan Mount & Blade: With Fire & Sword adlı video oyunda da mövcuddur
- O, 1999-cu ildə istehsal olunmuş Ogniem i Mieczem adlı Polyak filmində də yer almışdır.
- ↑ 1 2 Khan of the Crimea İslâm Giray III // Faceted Application of Subject Terminology.
- ↑ 1 2 Islam // MAK (pol.).
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Мякотин В. А. Ислам-Гирей III (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1894. Т. XIII. С. 387–388.
- ↑ Mykhailo Hrushevsʹkyi, History of Ukraine-Rus': The Cossack Age, 1626–1650, Canadian Institute of Ukrainian Studies Press, 2002. p. 322.