Hücr ibn Ədi əl-Kindi (ərəb. حُجْر ٱبْن عَدِيّ ٱلْكِنْدِيّ; VII əsr – 660 və ya 671[1]) — İslam peyğəmbəri Məhəmmədin səhabəsi idi.[2] İslamın dördüncü Rəşidun xəlifəsi və şiələrin ilk imamı olan Əlini açıq şəkildə lənətləmək ənənəsinə etiraz etdiyinə, sarsılmaz dəstəyi və təriflərinə görə,Osmanı korrupsiyasına görə ittiham etdiyi üçün Əməvilər xəlifəsi I Muaviyə tərəfindən ölüm hökmünə məhkum edildi.[3][4] Kində qəbiləsinə aid idi. Hücrə iki ad verilmişdi: "əl-Kindi" və "əl-Adbar". Birinci adı "əl-Kindi" idi, yəni ərəb qəbiləsindən olan Kində adlı şəxs. Hücrə verilən ikinci ad isə "əl-Adbar" idi.[5] “Hucərul-xeyr” deyə də onu çağırırdılar. Bu ad isə ona xeyirli işlərlə məşğul olduğuna görə verilmişdi.
| Hucr ibn Adi | |
|---|---|
| ərəb. حجر بن عدي بن جبلة الكندي[1] | |
 | |
| Doğum tarixi | VII əsr |
| Vəfat tarixi | 660 və ya 671[1] |
| Vəfat səbəbi | başın kəsilməsi |
| Fəaliyyəti | hərbi aktivist[d], Səhabə |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hücr ibn Ədi İslam Peyğəmbərinin hüzuruna gəlmiş və İslamı qəbul etmişdir[6][7]. Hücr Peyğəmbərin həyatının son illərində müsəlman olmuşdu. Əli ibn Əbu Talibin xəlifəliyi illərində də onun ən yaxın tərəfdarlarından biri olmuşdur. Əli ibn Əbu Talibin xilafəti dövründə olan döyüşlərdə ordu komandanlığı kimi vəzifələri icra etmişdir. Cəməl[8][9] döyüşündə Kindi qəbiləsinin süvarilərinin baş sərkərdəsi olmuşdu[10]. Siffeyn[11] döyüşündə qəbiləsinin sərkərdəliyini öz öhdəsinə götürmüşdür[12][13]. Nəhrəvan döyüşündə Əli ibn Əbu Talibin qoşununun sol və ya sağ[14] cinahına rəhbərlik etmişdir. Hicri 39-cu ildə Müaviyə tərəfindən Zəhhak ibn Qeys İraqı qarət etməyə göndəriləndə, Hücr ibn Ədi Əli İbn Əbu Talibin göstərişi ilə onunla döyüşdü və qalib gəldi.[15][16]. Hücr Əli ibn Əbu Talibdən sonra Xəlifə Həsən ibn Əbu Talibin ardıcılı olmuşdur. Əvvəl də olduğu kimi, Müaviyənin hakimiyyəti ələ keçirməsindən sonra da onunla müxalifətçilik aparmağa davam etmişdir. Hücr Müaviyə və həmçinin onun Kufəyə təyin etdiyi vali Müğirə ilə də etdikləri ədalətsizliklərə görə düşmənçilik edirdi.
Hücr Müaviyə tərəfindən hicri 51-ci ildə Mərcu Əzrada öldürülmüşdür. Hücrün öldürülməsi Səhabələrin və camaatın etirazı ilə qarşılandı. Tarix kitablarının nəql etdiklərinə əsasən bu hadisə səbəbindən Müaviyə səhabələr və xalq tərəfindən təhqirlərə məruz qalmışdır. Hüseyn ibn Əli Əbu Talib[17][18][19][20], Aişə binti Əbu Bəkir[21][22][23][24] və digər şəxslər Müaviyənin bu əməlini törətdiyinə görə onun əhd-peymanı pozduğunu, İslam Peyğəmbərinin yaxınının qanını axıtdığını bildirdilər.[25] Hücr’ün iki oğlu Ubeydullah və Əbdurrəhman da Əli ibn Əbu Talib tərəfdarı olduğu üçün qətlə yetirilmişdir.[26]
Hücr və oğlu Həmmam ibn Hücr və bir sıra digər səhabələr Suriyanın paytaxtı Dəməşqin kənarındakı Adrada basdırılır. Məzarının ətrafında bir məscid tikilmişdir ki, bu da müsəlmanlar üçün ziyarət yeridir.
2 may 2013-cü ildə Nusra Cəbhəsi məqbərəyə basqın etdi və qalıqlarını eksgumasiya etdi.[27] Üsyançılar onun cəsədini naməlum yerə apardılar.[28] The New York Times qəzetində yayımlanan bir xəbərə görə, Həcc ziyarəti məkanının çirklənməsinin geniş yayılmış Facebook fotoşəkili Azad Suriya Ordusunun İslam Briqadasınin rəhbəri Əbu Anas əl-Vəzir və ya hərbi qrupun lideri Əbu əl-Baraa adlı şəxsin eksgumasiyasından xəbər verir.[29][30]
- ↑ 1 2 3 الزركلي خ. ا. الأعلام (ərəb.): قاموس تراجم لأشهر الرجال والنساء من العرب والمستعربين والمستشرقين. 15 بيروت: دار العلم للملايين, 2002. C. 2. S. 169.
- ↑ "Soften your heart, learn about Hujr ibn 'Adi al-Kindi – Islamic Philosophy". islam.hilmi.eu (ingilis). 2019-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-21.
- ↑ "Hujr bin Adi al-Kindi:The Great Martyr". imamreza.net. 2013-10-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 May 2013.
- ↑ Tareekh e Dimshaq
- ↑ Ibn Muḥammad (Ibn-ʻAbd-Rabbihī), Aḥmad. The Unique Necklace "al-ʻIqd Al-Farīd" Trans. Issa J. Boullata. Vol. 3. Reading, UK: Garnet Publishing Limited, 2007. Print. ISBN 1859642403 Pg. 289
- ↑ Zəhəbi "Siyəru aləmin-nübəla", c.3, səh. 463, hədis 95
- ↑ İbn Kəsir "Əl Bidayə və Nihayə", c.8, səh. 50
- ↑ Hakim Nişapuri, "Əl-Mustədrəku ələs-səhihəyn", c.3, səh. 532, hədis 5974
- ↑ İbn Sə`d, "ət-Təbəqatul-kubra", c.6, səh. 218
- ↑ Əbu Hənifə Əhməd ibn Davud əl-Dinəvəri, "əl-Əxbarut-tival", səh. 146.
- ↑ Hakim Nişapuri, "Əl-Mustədrəku ələs-səhihəyn", c.3, səh. 532, hədis 5974
- ↑ Zəhəbi "Siyəru aləmin-nübəla", c.3, səh. 463, hədis 95 ( وفیه «شهد صفّین أمیراً).
- ↑ "Xəlifə ibn Xəyyat" tarix kitabı, səh. 146
- ↑ İbn Əsir, "Üsdul-ğabə", c.1, səh. 697, hədis 1093.
- ↑ Təbəri, "Təbəri tarixi", c.5, səh. 135
- ↑ İbn Əsir, "əl-Kamilu fit-tarix", c.2, səh. 426.
- ↑ Bəlazuri, "Ənsabul-əşraf", c.5, səh. 129
- ↑ İbn Quteybə, "əl-İmamə vəs-siyasə", c.1, səh. 203
- ↑ Kəşşi "ər-Rical", c.1, səh. 252, hədis 99
- ↑ Şeyx Təbərsi, "əl-Ehticac", c.2, səh. 90, hədis 164.
- ↑ Bəlazuri, "Ənsabul-əşraf", c.5, səh. 48
- ↑ Təbəri, "Təbəri tarixi", c.5, səh. 279
- ↑ Zəhəbi, "İslam tarixi", c.4, səh. 194
- ↑ Hakim Nişapuri, "Əl-Mustədrəku ələs-səhihəyn", c.3, səh. 534, hədis 5984
- ↑ "Türkiye İslam Ansiklopedisi". 2025-01-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-24.
- ↑ İbn Əsakir, Tarixi-Diməşq,cild 12, səh.210
- ↑ "Syria militants exhume grave of Prophet's companion". Press TV. 2 May 2013. 5 May 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 May 2013.
- ↑ "Press TV, May 3rd 2013". 2016-04-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-02.
- ↑ ERDBRINK, THOMAS. "Iran Warns Syrian Rebels After Report of Shrine Desecration". New York Times. 6 May 2013. 24 July 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 May 2013.
- ↑ "Syrian rebels have taken iconoclasm to new depths, with shrines,". The Independent. 13 October 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 December 2013.
- Cavad Mühəddisi. "Hücr ibn Ədi kimdir? (I hissə)" ( (az.)). islamazeri.com. 2018-11-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-25.
- Cavad Mühəddisi. "Hücr ibn Ədi kimdir? (II hissə)" ( (az.)). islamazeri.com. 2018-11-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-25.