Horst Lüdviq Ştörmer (alm. Horst Ludwig Störmer; 6 aprel 1949[1][2][…], Frankfurt-Mayn, Müttəfiqlərin işğalındakı Almaniya) — alman fiziki, 1998-ci ildə (Robert Laflin və Daniel Çui ilə birgə) "Fraksiya elektrik yüklü həyəcanları olan kvant mayesinin yeni formasını kəşf etdiyinə görə" fizika üzrə Nobel Mükafatına layiq görülub.
| Horst Ştörmer | |
|---|---|
| alm. Horst Ludwig Störmer | |
 | |
| Doğum tarixi | 6 aprel 1949[1][2][…] (75 yaş) |
| Doğum yeri |
|
| Elm sahəsi | fizika |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |
   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Horst Ştermer 1949-cu ilin aprelin 6-da Frankfurtun Mayn şəhərində anadan olub və yaxınlıqdakı Sprendlingen şəhərində böyüyüb. 1967-ci ildə öncə Noy-İzenburqdakı Höteşkulu Universitetini bitirdikdən sonra memarlıq dizaynı ixtisasını oxudu, lakin daha sonra Frankfurtdakı Höte Universitetində fizika üzrə təhsil almaq istədi Lakin fizika üzrə qeydiyyat müddəti bitdiyi üçün o, riyaziyyatdan başladı, Sonra Verner Martensenin laboratoriyasında diplomunu alaraq fizika təhsilinə keçdi. Burada ona, Ekhardt Höning nəzarət edərək, gələcəkdə Nobel mükafatı laureatı olan Qerd Binning ilə birlikdə çalışdı.[3]
Horst Ştermer Qrenoblda doktorluq dərəcəsi almaq üçün Fransaya köçdü və Fransa CNRS, Alman Maks Plank Bərk Cisim Tədqiqatları İnstitutu tərəfindən birgə idarə olunan Yüksək Maqnit Sahələri Laboratoriyasında işləməyə başladı. H. Ştermerin elmi rəhbəri Hans-İoaxim Kvaisser idi və o,1977-ci ildə Ştutqart Universitetində "Güclü maqnit sahələrinə məruz qalan elektron dəlik damcılarının tədqiqi "üzrə dissertasiyasına görə doktorluq dərəcəsi aldı. O, həyat yoldaşı Dominik Parşe ilə də Qrenoblda işləyərkən tanış olub evləndi. Amma onların evliliyi uzun sürmədi, bir neçə ildən sonra boşandılar.
Doktorluq dərəcəsini aldıqdan sonra H. Ştermer Amerika sənaye tədqiqat və inkişaf şirkəti olan Bell Labs-da işləmək üçün (Amerika sənaye tədqiqat və inkişaf şirkəti,) ABŞ-yə köçdü və burada Nobel Mükafatına səbəb olan tədqiqatları apardı. Bell Labs-da 20 il işlədikdən sonra Nyu Yorkdakı Kolumbiya Universitetində fizika və tətbiqi fizika üzrə professor oldu. 2006-cı ildə Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin üzvü seçilib.[4] O, 2011-ci ildə fəxri professor kimi təqaüdə çıxdı.[5][6]
H. Ştermer ABŞ vətəndaşıdır.
Onun yarımkeçiricilərdə son dərəcə yüksək hərəkətlilikli ikiölçülü elektron sistemlərinin yaradılması metodu olan modulyasiya dopinqi (sərbəst yük daşıyıcılarının donorlardan yer olaraq ayrıldığı yarımkeçiricilərin istehsalı üsulu) ixtirası, Nobel Mükafatını aldığı iş qədər əhəmiyyətli sayılırdı.
H. Ştermer və D. Çui tərəfindən 1981-ci ilin oktyabrında Massaçusets Texnologiya İnstitutunda Frensis Bitterin Yüksək Maqnit Sahəsi Laboratoriyasında aparılan təcrübədə kəşf edilmiş fraksiya, kvant Hall effektinin sonradan müşahidəsinə imkan verdi. Eksperimental kəşfdən sonra bir il ərzində Robert Laflin tədqiqatların nəticələrini izah edə bildi. H. Ştermer, Daniel Çui və Robert Laflin ilə birlikdə 1998-ci ildə "Kvant axıcılığının fraksiyalı olaraq yüklənmiş həyacanlanmalarla yeni formasını kəşf etdiklərinə görə" fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görüldülər.[7]
- 1984-cü ildə — Oliver Bakli Mükafatı
- 1985-ci ildə — Klung Vilhelm Elm Mükafatı
- 1998-ci ildə — Fizika üzrə Nobel Mükafatı
- 1998-ci ildə — Benjamin Franklin medalı
- ↑ 1 2 Horst L. Stormer // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 Horst Ludwig Störmer // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ Хорст Людвиг Штёрмерна Nobelprize.orgРедактировать это в Wikidata
- ↑ "История членства в APS" . search.amphilsoc.org . Получено 2021-05-21 .
- ↑ ("Домашняя страница в Columbia" . Архивировано из оригинала 2012-12-20 . Получено 2014-04-2
- ↑ "Хорст Л. Штормер | Биография, Нобелевская премия и факты" . 23 апреля 2024 г.
- ↑ Пресс-релиз Нобелевской премии