Bu məqalə Azərbaycan dilinə uyğun yazılmayıb, və ya düzgün tərcümə edilməyib. |
Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Hidrosefaliya (q.yun. ὕδωρ "su" + κεφαλή "baş") ― baş beyinin maye ilə dolu boşluq və mədəciklərinə onurğa beyin mayesinin normadan artıq toplanması nəticəsində başın genişlənməsi ilə müşahidə olunan xəstəlik.[1]
Hidrosefaliya | |
---|---|
![]() Hidrosefal xəstəsinə məxsus kəllə sümüyü | |
XBT-10-KM | G91, G91.9 |
OMIM | 236600, 615219, 123155, 236635, 307000 |
DiseasesDB | 6123 |
MedlinePlus | 001571 |
MeSH | D006849 |
![]() |
Hidrosefaliya xəstəliyi haqqında ilkin məlumatlar eradan əvvəl 2500-cü ildən eramızın 500-cü ilinə qədər olan dövrdə verilmişdir. Hidrosefaliya diaqnozu ilk dəfə Hippokrat tərəfindən qoyulmuşdur. II əsrdə yaşamış Roma alimi Qalen hidrosefaliya xəstəliyi haqqında ilk dəfə ətraflı məlumat vermişdir. Tanınmış Ərəb alimi Əbu əl Qasım əl Zəhravi tərəfindən X əsrdə yazılmış Əl-Təsarif əsərində hidrosefaliya xəstəliyinə tutulmuş, uşaqların müalicə üsullarını yazmışdır. Əl-Zəhravi xəstəliyin yaranma səbəbi kimi uşağın beynində yaranan təzyiqi göstərmişdir. Kitabda bu barədə olan bölmündə deyilir:[mənbə göstərilməlidir]
Yeni doğulan körpənin çətin doğulması nəticəsində beyninə su yığılması baş verə bilər. Belə olan halda uşağın başının həcmi günü-gündən böyüməyə başlayır. Başın böyümə səbəbi qan dövranında hərəkət edən suyun beyində cəmləşməsidir. Belə xəstələrdə beyin sümükləri bir-birindən aralı olur. Hidrosefaliyalı xəstəni müalicə etmək üçün peşəkar həkim tərəfindən xəstənin başında üç ayrı yerdə dəlik açılmalıdır. Bununla beyinə toplanmış suyun çıxması təmin edilir. Sonrakı mərhələdə yara qapanmalı və bərk-bərk sarılmalıdır. |
XX əsrə qədər xəstəlik barədə insanların məlumatı az idi. Həmin dövrdə insanlar beyin haqqında ətraflı məlumata malik deyildilər və bu səbəbdən hidrosefaliyalı xəstələrin müalicəsi də mümkün deyildi. Bu gün də hidrosefaliya xəstəliyinin tam müalicəsi tapılmamışdır. Erkən yaşlarda müxadilə etməklə başlanan müalicə nəticəsində xəstəliyin genişlənməsinin qarşısı alınır.[mənbə göstərilməlidir]
- ↑ "Hidrosefaliya". Erkən Uşaqlıq Dövründə İnkişaf (EUDİ).