Helenium

*Helenium*
Helenium
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Kampanulidlər Dəstə: Astraçiçəklilər Fəsilə: Mürəkkəbçiçəklilər Yarımfəsilə: Astrakimilər Triba: Helenieae Yarımtriba: Qaylardiyakimilər Cins: Helenium
Beynəlxalq elmi adı
	Helenium L., 1753;
ITIS	36005
NCBI	53720
EOL	37974

Helenium (lat. Helenium) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Cinsin adı Troya müharibəsinə səbəb olmuş əfsanəvi gözəl Yelenanın adından götürülmüşdür. Heleniumun 30-a yaxın növü Şimali və Mərkəzi Amerikanın enliyarpaqlı bitkilər qurşağından tropiklərə qədər bitir. Gülçülükdə 6 növündən istifadə olunur. Onlardan payız heleniumu (N.autumnale) xüsusilə məşhurdur. Bu, salaqgövdəli və çoxsaylı səbətləri yumşaq çiçəkqrupu əmələ gətirən bitkidir. Dilcik şəkilli çiçəkləri açıq-sarı, qonur, qırmızı rəngdə, boruşəkilli çiçəkləri isə sarı, ya da qonur rənglidir. Payız heleniumunun vətəni ABŞ-nin və Kanadanın şərqidir. Gülçülükdə 1729-cu ildən istifadı olunur. Helenium əsasən toxumla çoxaldılır. Toxumlardan alınan bitkilər əkindən bir il sonra çiçəkləyir. Çox vaxt Helenium yazda, ya da payızda kolun bölünməsi və ya qələmlərlə də çoxaldılır. Qələm üçün hündürlüyü 10-15 sm olan birillik zoğlar yararlıdır.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

Brassavola Adans.
Heleniastrum Fabr.

Heterotipik sinonimləri

Actinea Juss.
Actinella Pers.
Cephalophora Cav.
Graemia Hook.
Grahamia Spreng.
Hecubaea DC.
Helenia Mill.
Leptophora Raf.
Leptopoda Nutt.
Mesodetra Raf.
Ptilepida Raf.
Tetrodus Cass.

Növləri

Helenium amarum (Raf.) H.Rock
Helenium amphibolum A.Gray
Helenium arizonicum S.F.Blake
Helenium aromaticum (Hook.) L.H.Bailey
Helenium atacamense Cabrera
Helenium autumnale L.
Helenium bigelovii A.Gray
Helenium bolanderi A.Gray
Helenium brevifolium (Nutt.) Alph.Wood
Helenium campestre Small
Helenium chihuahuensis Bierner
Helenium donianum (Hook. & Arn.) Cabrera
Helenium drummondii H.Rock
Helenium elegans DC.
Helenium flexuosum Raf.
Helenium glaucum Stuntz
Helenium insulare (Phil.) Cabrera
Helenium laciniatum A.Gray
Helenium linifolium Rydb.
Helenium mexicanum Kunth
Helenium microcephalum DC.
Helenium ovallense Bierner
Helenium pinnatifidum (Schwein. ex Nutt.) Rydb.
Helenium puberulum DC.
Helenium quadridentatum Labill.
Helenium scaposum Britton
Helenium scorzonerifolium A.Gray
Helenium thurberi A.Gray
Helenium uniflorum (Spreng.) P.L.R.Moraes
Helenium urmenetae (Phil.) Cabrera
Helenium vallenariense (Phil.) Bierner
Helenium vernale Walter
Helenium virginicum S.F.Blake

İstinadlar

↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 377. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 886.

Həmçinin bax

[_10da0faa71091ec4-1] Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 377. doi:10.5962/BHL.TITLE.746

[_4f693a28ff60f407-2] Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 886.

[1]

[2]