Harriet Boyd Houz

Harriet Ann Boyd Massaçusetsdə Boston şəhərində anadan olmuşdur. Anası onun uşaq yaşlarında vəfat etdiyindən, atasının himayəsində böyüdülmüşdür və dörd böyük qardaşı ilə birlikdə yaşamışdır^[6]. Latın və Qədim Yunan ədəbiyyatına marağı qardaşı Aleks tərəfindən təşviq edilmişdir^[7]. O, əvvəlcə Qrinfilddəki Prospekt Hill Məktəbində təhsil almış, daha sonra Massaçusetsin Northempton şəhərində yerləşən Smit Kollecində klassika (əsasən Yunan ədəbiyyatı) üzrə təhsil almış və 1892-ci ildə məzun olmuşdur^[8][9].

Harriet Boyd Şimali Karolina və Delaver ştatlarında dörd il müəllim işlədikdən sonra qədim Yunanıstan və onun mədəniyyəti ilə bağlı marağını davam etdirmək üçün Afina şəhərində yerləşən Amerika Klassik Araşdırmalar məktəbində oxumağa qərar vermişdir. Əvvəlcə təhsilini İngiltərədə davam etdirmək niyyətində idi, lakin arxeoloq qardaşı Luis Dayerin təsiri və Smit Kollecində oxuyarkən Ameliya Edwvardsın çıxışını eşitməsi onu Yunanıstana yönəltmişdir. O, Yunan-Türk müharibəsi (1897) zamanı Tesaliyada könüllü tibb bacısı kimi fəaliyyət göstərmişdir. Harriet Boyd universitet müəllimlərindən arxeoloji qazıntılara qatılmaq icazəsi istəmiş, lakin əvəzinə akademik kitabxanaçı olmağa təşviq edilmişdir. 1899-cu ildə Aqnes Hoppin Memorial Təqaüdünü qazanan ikinci şəxs olmuşdur. Qazıntılara rəhbərlik etmək arzusu dəstəklənmədiyi üçün, təqaüdün qalan hissəsini götürərək Krit adasında arxeoloji artefaktlar axtarmağa getmişdir. Xüsusilə Qurniya ətrafında qazıntılar aparmağa qərar vermişdir. Bu seçim onun üçün riskli idi, çünki bölgə hələ də Yunan-Türk müharibəsindən yeni çıxmış və təhlükəsiz hesab olunmurdu. Lakin mükəmməl yunan dili biliyi və Qırmızı Xaç təşkilatında tibb bacısı kimi xidmət etməsi ona yerli əhalinin etibarını qazandırmış və qazıntılarının uğurlu olmasına kömək etmişdir. Kritdə Britaniyalı arxeoloq Artur Evansın rəhbərlik etdiyi Knossos qazıntı sahəsinə baş çəkmişdir. Evans ona Kavusi bölgəsini araşdırmağı təklif etmişdir. 1900-cü ilin yazında Kavusidə qazıntılara rəhbərlik etmiş və burada Minoy mədəniyyətinə aid yaşayış məskənləri və qəbiristanlıqlar (e.ə. 1200–600) aşkar etmişdir^[11]. Həmçinin Azoria adlı bölgədə sınaq qazıntıları aparmış və buranın e.ə. 700–500-cü illərə aid qədim Yunan şəhəri olduğunu müəyyənləşdirmişdir.

1900-cü ilin sonunda ABŞ-yə qayıdaraq Smit Kollecində Yunan arxeologiyası, epigrafiya və müasir yunan dili dərsləri verməyə başlamışdır. 1901-ci ildə bu kollecdə magistr dərəcəsi almış və 1905-ci ilə qədər burada dərs demişdir^[12]. 1901–1904-cü illər arasında Kritə qayıdaraq Qurniya qazıntılarına rəhbərlik etmişdir. Bu, Qədim Yunanıstanda bir qadının rəhbərlik etdiyi ilk böyük sahə qazıntısı idi. O, 100-dən çox işçidən ibarət qazıntı heyəti təşkil etmiş və Erkən tunc dövrünə aid tam bir Minoy şəhərini aşkar etmişdir. Qurniya qazıntılarından tapılan materiallar Kritdəki Heraklion Arxeologiya Muzeyi və Pensilvaniya Universitetinin Arxeologiya və Antropologiya Muzeyi arasında bölüşdürülmüşdür. Bu qazıntılara Smit Kollecindən sinif yoldaşı olan Edit Holl Dohan da kömək etmişdir. 1902-ci ildə Harriet Boyd ABŞ-də bir sıra mühazirələr oxuyaraq kəşflərini təqdim etmiş və Amerika Arxeologiya İnstitutunda çıxış edən ilk qadın arxeoloq olmuşdur. 1908-ci ildə qazıntı nəticələrini "Qurniya, Vasiliki və İyerapetra İstmusundakı digər tarixəqədərki abidələr" adlı kitabda dərc etdirmişdir^[13]. 1910-cu ildə Smit kolleci ona "Humanitar elmlər üzrə fəxri doktor" dərəcəsi vermişdir^[14]. 1920–1936-cı illərdə Massaçusetsdəki Uellsli kollecində xristianlıqdan əvvəlki incəsənət üzrə mühazirələr oxumuşdur.

Harriet Boyd Smit kollecindən məzun olduqdan sonra müharibə zamanı tibb bacılığı ilə məşğul olmuşdur. O, Yunan-Türk müharibəsi (1897), İspan-Amerika müharibəsi (1898) və I Dünya Müharibəsində (1914–1918) yaralı əsgərlərə kömək etmişdir^[16]. 1915-ci ildə Corfu adasına gedərək Serbiya ordusunun yaralı əsgərlərinə yardım göstərmişdir. 1916-cı ildə Fransada tibb bacısı kimi çalışmışdır. 1917-ci ildə Fransa üçün Smit kollec yardım birliyini təsis etmiş və 3 il boyunca bu təşkilata rəhbərlik etmişdir^[9][17] . O, I Dünya Müharibəsindən sonra Smit kollec yardım birliyi üçün vəsait toplamaq məqsədilə mühazirələr oxumağa davam etmişdir.

Kritdə qazıntı apardığı zaman Harriet Boyd İngilis antropoloq və arxeoloq Çarlz Henri Houz ilə tanış olmuş və 3 mart 1906-cı ildə onunla evlənmişdir. Cütlüyün ilk övladı Aleksandr Boyd Houz həmin ilin dekabrında, ikinci övladı Meri Nesbit Houz isə 1910-cu ilin avqustunda dünyaya gəlmişdir. 1920-ci ildə ailə Massaçusetsin Kembric şəhərinə köçmüş, Harriet isə Uellsli kollecində akademik fəaliyyətini davam etdirmişdir^[18].

Çarlz Houz 1936-cı ildə təqaüdə çıxdıqdan sonra cütlük Vaşinqton şəhərinə köçmüşdür. Harriet Boyd həyat yoldaşı vəfat etdikdən sonra da burada yaşamış və 31 mart 1945-ci ildə 73 yaşında vəfat etmişdir. Boston Qadın İrs Yolunda onun uşaq vaxtı böyüdüyü ev xatirə abidəsi kimi qeyd edilmişdir^[19]. 1992-ci ildə onun qızı Meri Olsebruk "Üsyan etmək üçün doğulmuş: Harriet Boyd Houzun həyatı" adlı bioqrafik kitab nəşr etdirmişdir. Kitab Harriet Boydun nəvəsi Enni Olsbruk tərəfindən olunmuşdur.

• Gournia, Vasiliki and other prehistoric sites on the isthmus of Hierapetra, Crete; excavations of the Wells-Houston-Cramp expeditions, 1901, 1903, 1904. By Harriet Boyd Hawes, Blanche E. Williams, Richard B. Seager, Edith H. Hall. (Philadelphia, The American exploration society, Free museum of science and art 1908).
• Charles Henry Hawes and Harriet Boyd-Hawes, with a preface by Arthur J. Evans. Crete, the forerunner of Greece (London, 1909).
• Boyd, H. A. 1901. "Excavations at Kavousi, Crete, in 1900," American Journal of Archaeology 5, 125–157.
• Boyd, H. A. 1904. "Gournia. Report of the American Exploration Society's Excavations at Gournia, Crete, 1902–1905," in Transactions of the Department of Archaeology: Free Museum of Science and Art University of Pennsylvania I, Philadelphia, 7–44.

Adams, Amanda (2010), Ladies of the Field: Early Women Archaeologists and Their Search for Adventure, Douglas & McIntyre, ISBN 978-1-55365-433-9

Allsebrook, Mary (2002), Born to Rebel. The Life of Harriet Boyd Hawes. Edited by Annie Allsebrook. First published in 1992, reprited with corrections and a postscript, Oxbow Books, ISBN 1-84217-041-4

1. ↑ http://asteria.fivecolleges.edu/findaids/smitharchives/manosca102_bioghist.html.
2. ↑ ^{1 2} Harriet Ann Boyd Hawes // Encyclopædia Britannica (ing.).
3. ↑ Harriet Ann Boyd Hawes // FemBio database (alm.).
4. ↑ Ogilvie M. B. The Biographical Dictionary of Women in Science (ing.): Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century. Routledge, 2003. Vol. 1. P. 568. 798 p. ISBN 978-1-135-96342-2
5. ↑ Union List of Artist Names (ing.). 2012.
6. ↑ Adams, Amanda. Ladies of the Field: Early Women Archaeologists and their Search for Adventure. Vancouver/Toronto/Berkeley: Greystone Books. 2010. səh. 119. ISBN 9781553654339.
7. ↑ Adams, Amanda. Ladies of the Field: Early Women Archaeologists and their Search for Adventure. Vancouver/Toronto/Berkeley: Greystone Books. 2010. səh. 120. ISBN 9781553654339.
8. ↑ Vasso Fotou and Ann Brown, "Harriet Boyd Hawes (1871-1945)," in Getzel M. Cohen and Martha Sharp Joukowsky, eds., Breaking Ground: Pioneering Women Archaeologists. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. 2004. 199–200. ISBN 0472113720.
9. ↑ ^{1 2} "Harriet Boyd Hawes Papers, 1888-1967: Biographical and Historical Note". Smith College Archives: Harriet Boyd Hawes Papers, 1888-1967. 30 November 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 November 2016.
10. ↑ "File:Map Minoan Crete-en.svg - Wikipedia". commons.wikimedia.org (ingilis). 12 January 2006. İstifadə tarixi: 2021-11-28.
11. ↑ "Gournia Excavation Project". www.gournia.org. İstifadə tarixi: 2021-11-04.
12. ↑ "Collection: Harriet Boyd Hawes Papers | Smith College Finding Aids". findingaids.smith.edu. İstifadə tarixi: 2021-11-04.
13. ↑ "Gournia Excavation Project". www.gournia.org. İstifadə tarixi: 2021-11-09.
14. ↑ "Collection: Harriet Boyd Hawes Papers | Smith College Finding Aids". findingaids.smith.edu. İstifadə tarixi: 2021-11-09.
15. ↑ "File:Aegean Sea map.png - Wikipedia". commons.wikimedia.org (ingilis). İstifadə tarixi: 2021-11-28.
16. ↑ Adams, Amanda. Ladies of the Field: Early Women Archaeologists and their Search for Adventure. Vancouver/Toronto/Berkeley: Greystone Books. 2010. səh. 121. ISBN 9781553654339.
17. ↑ "Smith College Relief Unit (SCRU) 1917-1920". Smithipedia. İstifadə tarixi: 15 November 2016.
18. ↑ "Harriet Boyd Hawes Papers". Five College Archive & Manuscript Collections. 2018-11-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-24.
19. ↑ "South End". Boston Women's Heritage Trail.