Gunbay

Gunbayın tarixi tam aydın olmasa da, onun Minamoto–Hoco hakimiyyəti dövründə — 1192–1333-cü illər arasında, Kamakura idarəçiliyi zamanı istifadəyə verildiyi güman olunur. 1563-cü ildə baş vermiş Kavanakacima döyüşündə Uesuqi Kenşinin gunbay istifadə etdiyi məlumdur. Hərbi yelpik XVI əsrin ortalarında daha da populyarlaşdı. Həmçinin inanılırdı ki, gunbay müəyyən fövqəltəbii güclərə malikdir — onu daşıyan şəxsə qorunma və qəbilə başçısı kimi liderlik haqqı bəxş edir.^[2]

Gunbay taxta,^[3] metal^[3] və ya bəzən laklanmış materialdan hazırlanırdı. Adi yelpiklərdən fərqli olaraq, qatlanmayan, bərk və geniş səthli olurdu.^[3] Bəzən üzərində ailə nişanları (kamon), simvollar və ya ilhamverici yazılar olurdu. Adətən qara, qırmızı və ya qızılı rənglərlə işlənmiş olurdu.

Samuray komandirləri bu aləti döyüş meydanında əsgərlərə vizual əmrlər vermək, eyni zamanda günəşdən qorunmaq və hətta müdafiə məqsədilə istifadə edirdilər. Bu alət həm də rütbə və status göstəricisi idi. Onun əsas funksiyaları bunlardır:

• Əmr vermək üçün: Döyüş zamanı komandir əsgərlərə vizual siqnallar vermək üçün gunbayı yuxarı qaldırar və ya müəyyən istiqamətə yönəldərdi.
• Günəşdən qorunmaq üçün: Yay vaxtı başın üstündə tutularaq kölgəlik kimi istifadə olunurdu.
• Qorunma məqsədilə: Bəzən kiçik ölçülü qalxan funksiyası daşıyırdı.
• Rütbə göstəricisi: Gunbay yüksəkrütbəli komandanın simvolu idi – adi əsgərlər onu daşımazdı.

Gunbay, şərəf və liderlik rəmzi kimi qəbul olunurdu. Yapon sumo güləşi hakimləri (gyoji) bu gün də gunbayın stilizə olunmuş versiyasını istifadə edirlər — bu, qərar bildirmək üçün istifadə olunur. Bəzi məşhur samuray generalları (məsələn, Takeda Şingen) ilə gunbayın xüsusi dizaynları tarixə düşüb.

1. ↑ "War Fan (Gunbai) with Concealed Spear Blade". 12.04.2025 tarixində arxivləşdirilib.
2. ↑ "Gunbai (War Fan)". 12.04.2025 tarixində arxivləşdirilib.
3. ↑ ^{1 2 3} "Gunbai". 12.04.2025 tarixində arxivləşdirilib.