General podpolkovnik[1] və ya general-polkovnik-leytenant (serb. генерал-потпуковник) — Balkan ölkələrinin bir sıra silahlı qüvvələrində istifadə olunan general zabiti rütbəsi. Frankofon ölkələrindəki ekvivalent korpus generalı rütbəsidir.
General-podpolkovnik rütbəsi bəzi ordularda general-leytenantın general-mayordan, leytenantın isə mayordan üstün olduğu vəziyyətin rasionalizasiyasını təmsil edir.
Bu rütbənin tarixi Yuqoslaviya Xalq Ordusunun istifadə etdiyi rütbələrə gedib çıxır və Yuqoslaviyanın dağılmasından sonra keçmiş Yuqoslaviya ölkələrində istifadə olunmağa davam edir.
İkinci Dünya müharibəsi zamanı, 1 may 1943-cü ildən etibarən Yuqoslaviya Xalq Azadlıq Ordusu və partizan dəstələrində general-leytenant rütbəsi tətbiq edilmişdir. 1952-ci ildə bu rütbə Yuqoslaviya Xalq Ordusunda general-polkovnik rütbəsi ilə əvəz edilmiş və bu formada Yuqoslaviya Ordusu, Serbiya və Monteneqro Ordusunda mövcud olmuşdur.[2]
Serbiya Silahlı Qüvvələrində general-podpolkovnik (serb. генерал-потпуковник) general-mayordan yuxarı, general-polkovnikdən isə aşağı rütbədir. Bu rütbə diviziyalara komandanlıq edən generallar üçün istifadə olunur. Monteneqro həm ordu, həm də hərbi hava qüvvələrində general-podpolkovnik rütbəsini istifadə edir. Aşağı rütbə general-mayor, yuxarı rütbə isə general-polkovnikdir. Donanmada ekvivalent rütbə vitse-admiraldır.[3][4]
Serbiya Ordusunda general-podpolkovnik apoletinin görünüşü Yuqoslaviya Xalq Ordusu, Yuqoslaviya Silahlı Qüvvələri və Serbiya Silahlı Qüvvələri dövründən saxlanılmış və bir qədər dəyişdirilmişdir. O dövrdə bu apolet general-polkovnik rütbəsini ifadə edirdi. Apolet dekorativ toxunmuş qızılı haşiyə ilə əhatə olunmuş, apoletin üzərində iki qızılı buğda sünbülü, Serbiya Silahlı Qüvvələrini simvolikləşdirən iki çarpaz qızılı hərbi qılınc, həmçinin Serbiya Hərbi Hava və Hava Hücumundan Müdafiə Qüvvələrini simvolizə edən qanadları açılmış qızılı qartal yerləşir. Bunun üzərində üç qızılı rozet yer alır. Yuqoslaviya Xalq Ordusunun mövcud olduğu ilkin dövrdə, 1992-ci ilə qədər, üç rozet əvəzinə sosialist dövlətlərin əksər ordularında olduğu kimi sosializmi simvolizə edən üç qızılı beşguşəli ulduz istifadə olunurdu. 1992-ci ildən sonra Yuqoslaviya Ordusu, həmçinin Serbiya və Monteneqro Silahlı Qüvvələri, Yuqoslaviya Sosialist Federativ Respublikasının dövlət varisliyi olaraq, üç qızılı beşguşəli ulduzlu mövcud görünüşü saxlamışdır. 2006-cı ildə Serbiya Silahlı Qüvvələrinin formalaşması ilə üç qızılı beşguşəli ulduzun yerini üç qızılı rozet almışdır.[2]
Şimali Makedoniya Silahlı Qüvvələrində general-leytenant (mak. генерал потполковник) general-mayordan yuxarı, generaldan isə aşağı rütbədir.[5] Sloveniya Silahlı Qüvvələrində general-leytenant (sloven. generalpodpolkovnik) general-mayordan yuxarı, generaldan aşağı rütbədir. NATO STANAG 2116 rütbə sistemində bu, OF-8 səviyyəsinə uyğundur.[6]
![General Potpukovnik (Monteneqro Quru Qoşunları)[4]](/?q=Fayl:18-Montenegro_Army-LG.svg)
![Генерал потполковник General potpolkovnik (Şimali Makedoniya Quru Qoşunları)[5]](/?q=Fayl:North-Macedonia-Army-OF-8.svg){kind=small}
![Генерал-потпуковник General-potpukovnik (Serbiya Quru Qoşunları)[3]](/?q=Fayl:17-Serbian_Army-LG.svg)
![Generalpodpolkovnik (Sloveniya Quru Qoşunları)[6]](/?q=Fayl:20-Slovenian_Army-LG.svg)
![General Potpukovnik (Monteneqro Hərbi Hava Qüvvələri)[4]](/?q=Fayl:18-Montenegro_Air_Force-LG.svg)
![Генерал-Потпуковник General-Potpukovnik (Serbiya Hərbi Hava Qüvvələri)[3]](/?q=Fayl:17-Serbian_Air_Force-LG.svg)
![Generalpodpolkovnik (Sloveniya Hərbi Hava Qüvvələri)[6]](/?q=Fayl:20-Slovenian_Air_Force-LG.svg)
- ↑ https://paralel.az/az/article/431669
- ↑ 1 2 Војна енциклопедија, Војноиздавачки завод, Београд, 1981.
- ↑ 1 2 3 "ЧИНОВИ У ВОЈСЦИ СРБИЈЕ". vs.rs (serb). Serbian Armed Forces. İstifadə tarixi: 7 June 2021.
- ↑ 1 2 3 "IV. Izgled Činova u Vojsci". Official Gazette of Montenegro (Montenegrin). 50 (10): 22–28. 16 August 2010. İstifadə tarixi: 17 September 2021.
- ↑ 1 2 3 "УРЕДБА ЗА ОЗНАКИТЕ ЗА УНИФОРМИТЕ НА АРМИЈАТА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА" [Regulation on the Markings for the Uniforms of the Army of the Republic Northern of Macedonia]. dejure.mk (makedon). 12 November 2020. İstifadə tarixi: 24 May 2021.
- ↑ 1 2 3 "Čini in razredi". slovenskavojska.si (sloven). Slovenian Armed Forces. İstifadə tarixi: 26 May 2021.