Fizioterapiya (yun. phýsis, təbiət + therapéia, müalicə) – xəstəlik, zədə, travma və ya qocalıq nəticəsində zəifləyən funksional hərəkətlərin bərpası üçün tibb sahəsi.
Fizioterapiya vasitəsi ilə insan hərəkət sisteminin pozuntusunun diaqnozu qoyulur, qarşısı alınır, müalicəsi və reabilitasiyası olur.[1] Ağır travma və xroniki iltihabi proseslərdən sonra reabilitasiya zamanı fizioterapiya müalicənin tərkib hissəsidir. Fizioterapiya xidməti həm bütün bədənə, həm də müəyyən nahiyələrə tətbiq oluna bilər. İcra ediləcək prosedur xəstənin yaşından və xəstəliyin şiddətindən asılıdır.
- Müalicəvi idman (LFK) — fiziki məşqlər, masaj.[2]
- İnsan orqanizminə fiziki təsirin eksperimental üsulları:[3]
Onlara daxildir:
- Aşağı gərginlikli cərəyanlar: galvanizasiya, dörd kameralı və iki kameralı qalvanik vannalar, elektroforez, diadinamoterapiya, amplipuls terapiyası, fluktuasiya, elektrosonoterapiya, elektromiyostimulyasiya, transkranial və transvertebral mikropolyarizasiya
- Yüksək gərginlik cərəyanları: darsonvalizasiya, ultratonoterapiya, franklinizasiya
- Elektromaqnit sahəsi ilə: yüksək tezlikli terapiya (induktotermiya), ultra yüksək tezlikli terapiya, son dərəcə yüksək tezlikli terapiya, maqnit terapiyası, transkranial maqnit stimulyasiyası, maqnitoforez
- İşıqla: zaqar, fototerapiya, görünən, lazer terapiyası, rəng terapiyası, fotodinamik terapiya
- Səsli: ultrasəs terapiyası, fonoforez, vibroterapiya, şok dalğa terapiyası, qtavitasiya terapiyası
- Hava: aeroterapiya, aeroion terapiyası, aerozol terapiyası, speleoterapiya, haloterapiya, oksigen terapiyası, hipoksik terapiya, aromaterapiya
- Su: hidroterapiya, kompreslər (təpitmələr), yaş sürtmələr, nəm sarğılar, duşlar, sualtı duş-masaj, hidrogalvanik, sualtı, dərman və bitki mənşəli vannalar, hovuzlar
- Mineral su: ümumi və yerli vannalar, boşluqların və fərdi dəri sahələrinin suvarılması, balneoterapiya
- İstilik: parafin terapiyası, ozokerit terapiyası, peloid terapiyası, torf terapiyası, naftalan terapiyası, psammoterapiya, gil terapiyası, vannalar
- Təzyiq: ümumi hipobaroterapiya, hiperbaroterapiya və hiperbaroksigen terapiyası, yerli vakuum terapiyası, alternativ vakuum-hiperbaroterapiya
Fizioterapiyanın hər bir bölməsinə bu və ya digər fiziki faktorun istifadəsinə əsaslanan bir sıra üsullar daxildir.
Elektroforez və fonoforez fizioterapiya və farmakoterapiya arasında aralıq mövqe tutur, çünki bu fizioterapevtik prosedurlarda fiziki təsir (elektroforezdə elektrik cərəyanı və fonoforezdə ultrasəs) dərmanların dəri və selikli qişalar vasitəsilə bədənin daxili toxumalarına çatdırılması üçün istifadə olunur.[4]
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2024-04-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-02-11.
- ↑ https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/0003-4819-132-3-200002010-00002
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2019-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-02-11.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2019-04-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-02-11.