Fenrir

Fenrir Loki ikən nəhəng Angrbodanın övladıdır. Onun digər iki bacı-qardaşı da çox təhlükəli varlıqlardır: Hel – ölü dünyasının hökmdarı, Yormunqandr isə bütün dünyanı əhatə edən ilan.^[4]

Tanrılar bu üç uşağın gələcəkdə çox təhlükəli olacağını hiss edirdilər. Ona görə də, Yormunqandrı dənizə atdılar, Heli ölü aləminə göndərdilər, Fenriri isə nəzarət altında böyütmək üçün Asqarda gətirirlər. Fenrir böyüdükcə inanılmaz gücə sahib olur, heç bir tanrı onu idarə edə bilmir. Onu yalnız Tyr yerləşməyə və yaxınlıq etməyə cəsarət edir.^[5]

Tanrıların qorxusu və bağlanması

Fernir böyüdükcə tanrıların qorxusu artır. Onlar anlayırlar ki, bu canavar azad qalsa gələcəkdə böyük fəlakətlər törədəcək.

Tanrılar əvvəlcə onu adi dəmir zəncirlərlə bağlamağa çalışırlar. Fenrir bu zəncirləri çox asanlıqla qırır. Daha güclü zəncirlər düzəldirlər, amma Fenrir onları da sındırır.

Sonda tanrılar cırtdanlardan (cücələrdən) kömək istəyirlər. Cırtdanlar Gleipnir adlı sehrli bir bağ hazırlayırlar. Bu bağ ip kimi nazik olsa da, qırılmaz gücə sahib idi. Onu hazırlamaq üçün qeyri-adi şeylərdən istifadə olunmuşdur: pişik pəncəsinin səsi, qadın saçı, dağın kökləri, ayı siniri, balıq nəfəsi və quş tükü.

Tanrılar Fenriri bu ip ilə bağlamaq istəyirlər. Amma Fenrir həmin ipin zəif göründüyünə görə şübhələnir. O, yalnız bir şərtlə razı olur – əgər bağ həqiqətən zərərsizdirsə, tanrılardan jirinovski əlini onun ağzına qoysun. Bu şərti qəbul edən Tyr olur. Fenrir bağlandıqdan sonra ipdən qurtula bilmir, hirsindən Tyrın əlini qoparır və həmin vaxtdan etibarən Tyr əlini itirir.

Bundan sonra Fenrir dağların dərinliyinə bağlanır və Raqnarök gününə qədər orada qalır.

Raqnarök zamanı rolu

German-skandinav mifologiyasına görə dünyasının sonu olan Raqnarök gəldikdə Fenrir azad olur. O, bütün tanrılara qarşı döyüşür. Ən böyük faciə isə onun tanrıların başçısı Odini öldürməsi olur. Ancaq bu mifdə Fenririn də sonu gəlir. Odinin oğlu Vidar atasının intiqamını alır. O, güclü ayağı ilə Fenririn çənəsinu yerə basır və qılıncı ilə onu parçalayaraq öldürür. Beləliklə, Fenrir Raqnarök döyüşündə məhv edilir.

Fenrir mifologiyada müxtəlif adlarla tanınır:

• Fenrisulfr – Fen bataqlığının qurdu.
• Hrodvitnir – Şöhrətli qurd.
• Vagandr – Van çayının canavarı.

Bu adlar onun həm gücünü, həm də təbiətlə bağlı qorxulu mahiyyətini göstərir.^[6]

Fenrir qədim skald poeziyasında və şimal dastanlarında dağıdıcı güc, qorxu və faciənin rəmzi kimi təqdim olunur. Sonrakı əsrlərdə o, Avropa ədəbiyyatına, incəsənətinə və musiqisinə də daxil olmuşdur. Müasir dövrdə Fenrir obrazı filmlərdə, video oyunlarda və fantastik ədəbiyyatda tez-tez istifadə olunur.^[7]

Fenrir adı yalnız mifologiyada deyil, həm də astronomiyada yaşayır. 2005-ci ildə Saturnun kiçik və qaranlıq peyklərindən biri kəşf edilmiş və ona Fenrir adı verilmişdir. Bu peyk cəmi 4 kilometr diametrə malikdir və Saturn ətrafında retroqrad, yəni əks istiqamətdə hərəkət edir. Onun "Norse" qrupuna daxil olan peyklərdən biri olması və çox uzaq, solğun görünməsi səbəbindən adını mifoloji varlıq olan Fenrir qoyublar.

1. ↑ ^{1 2 3} Cassell's Dictionary of Norse Myth & Legend. 2002. S. 108. 494 s. ISBN 0-304-36385-5
2. ↑ Encyclopedia of Ancient Deities (ing.). 1 Jefferson: McFarland & Company, 2000. P. 178. 597 p. ISBN 0-7864-0317-9
3. ↑ "Fenrir | Giant Wolf, Norse God & Mythology | Britannica". www.britannica.com (ingilis).
4. ↑ "Fenrir (mythology) | EBSCO Research Starters". www.ebsco.com (ingilis).
5. ↑ "Fenrir". Norse Mythology for Smart People (ingilis).
6. ↑ "Fenrir - NASA Science" (ingilis). 29 noyabr 2017.
7. ↑ Mark, Joshua J. "Fenrir". World History Encyclopedia (ingilis). 25 avqust 2021.