Euphydryas aurinia — Nimfalidlər fəsiləsinə aid kəpənək növü.
| Euphydryas aurinia | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Euphydryas aurinia |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
||||||||
| ||||||||
Euphydryas aurinia adını qırmızı, narıncı və qara rənglərin gözəl qarışımından alır və xüsusilə çəmənliklərdə və açıq sahələrdə rast gəlinir. Euphydryas auriniana əsasən gözəl naxışları və möhtəşəm rəng palitrası ilə tanınır.[1]
Euphydryas aurinianın qanad genişliyi 30-40 mm arasında dəyişir. Erkəklər və dişilər arasında rəng fərqləri var. Erkəklərin qanadları narıncı və qara rəngdə, dişilər isə daha solğun rənglərə sahib ola bilərlər. Qanadlarında gözəl qara xətti naxışlar və ağımtıl nöqtələr var. Ümumi görünüşü ilə bu kəpənək günəşli və çəmənlik sahələrində asanlıqla tanınır.[2]
Euphydryas aurinia əsasən Avropa, Qərbi Asiya və Şimali Amerikada yayılır. Bu kəpənəyi açıq sahələrdə, çiçəkli çəmənliklərdə, bağlarda və meşə kənarlarında tapmaq mümkündür. O, təbiətdə bitki örtüyü zəngin olan yerlərdə və ən çox günəşli sahələrdə rast gəlinir.[3][4]
Euphydryas aurinia günəşli havalarda aktiv olur və adətən günortadan sonra uçuşa çıxır. Onlar çox vaxt çiçəklərdən nektar alır və ətrafdakı çəmənliklərdə çox sayda müşahidə edilə bilər. Bu kəpənəyin rəngləri onun yırtıcılardan qorunmasına kömək edir və təbii mühitində yaxşı camuflyaj təmin edir.[5]
Euphydryas aurinialar yetkin mərhələdə əsasən çiçək nektarı ilə qidalanır. Sevdikləri bitkilər arasında yonca, lavanda və çəmənliklərdə tapılan digər çiçəklər var. Sürfələr isə adətən ağacların və digər bitkilərin yarpaqları ilə qidalanır.[6]
Dişi kəpənəklər yumurtalarını bitki yarpaqlarına qoyurlar. Yumurtalar 4-7 gün ərzində açılır və ilk sürfələr çıxır. Sürfələr tünd yaşıl və qara rəngdə olur və sürətlə böyüyürlər. Bu mərhələdə onlar bitkilərdən yarpaq yeyərək böyüyür. Sürfələr pupa mərhələsinə keçdikdən sonra 1-2 həftə ərzində yetkin kəpənəyinə çevrilirlər. Kəpənəklər yaz və yay aylarında aktiv olur, ümumiyyətlə iki nəsil verir.[7][8]
Euphydryas auriniaların əsas düşmənləri quşlar, parazitlər və digər yırtıcı həşəratlardır. Onların populyasiyasını iqlim dəyişikliyi və yaşayış mühitinin azalması kimi faktorlar da təhdid edir.[9]
Euphydryas aurinia Eurodryas yarımcinsinə daxildir. Bu yarım cinsin üzvləri aşağıdakılardır:
- Euphydryas aurinia (Rottemburg, 1775)
- Euphydryas provincialis (Boisduval, 1828)
- Euphydryas orientalis (Herrich-Schäffer, 1851)
- Euphydryas asiatica (Staudinger, 1881)
- Euphydryas sibirica (Staudinger, 1871)
- Euphydryas laeta (Christoph, 1893)
- Euphydryas desfontainii (Godart, 1819)
-
E. a. estonica, Estoniya
-
Euphydryas aurinia beckeri ♂
-
Euphydryas aurinia beckeri ♂ △
-
E. a. debilis ♂
-
E. a. debilis ♂ △
-
E. a. provincialis ♂
-
E. a. provincialis ♂ △
- ↑ "Butterfly Guide by Matt Rowlings". 27 may 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 yanvar 2017.
- ↑ RSPB Wildlife of Britain. Dorling Kindersley Ltd, 2011, p. 220, ISBN 1405369965
- ↑ Euphydryas Scudder, 1872. Funet
- ↑ Fauna europaea
- ↑ 1065 Marsh fritillary butterfly Euphydryas (Eurodryas, Hypodryas) aurinia. Joint Nature Conservation Committee UK
- ↑ Euphydryas aurinia (Rottemburg, 1775) Goldener Scheckenfalter. Lepiforum.de
- ↑ Wahlberg, Niklas; Klemetti, Teemu; Hanski, Ilkka. "Dynamic populations in a dynamic landscape: the metapopulation structure of the marsh fritillary butterfly". Ecography (ingilis). 25 (2). 1 aprel 2002: 224–232. Bibcode:2002Ecogr..25..224W. doi:10.1034/j.1600-0587.2002.250210.x.
- ↑ Smee, Melanie R. Population Ecology and Genetics of the Marsh Fritillary Butterfly Euphydryas aurinia (PDF) (PhD thesis). University of Exeter. iyun 2011.
- ↑ van Swaay, C.; Wynhoff, I.; Wiemers, M.; və b. "Euphydryas aurinia". IUCN Red List of Threatened Species. 2014. 2014: e.T174182A53714349. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2021.
- Schmetterling-raupe.de
- Kimmo Silvonen Larvae of North-European Lepidoptera
- McKee, L. 2008. "Bid to halt decline of butterfly". Belfast Telegraph. 18 July 2008. p. 10 (www.belfasttelegraph.co.uk)
- Paolo Mazzei, Daniel Morel, Raniero Panfili Moths and Butterflies of Europe and North Africa
- en:Devon Wildlife Trust manages a number of strongholds for the species including Volehouse Moor, Dunsdon, Meshaw Moor and Vealand farm