Kənafvari asırqalotu
Kənafvari asırqalotu (lat. Eupatorium cannabinum) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin asırqalotu cinsinə aid bitki növü.
| Kənafvari asırqalotu | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Kənafvari asırqalotu |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Hündürlüyü 50-100 (120) sm, gövdəsi düzdür, nazik-şırımlıdır, tünd-qırmızı rəngə boyanmış və yuxarı hissədə budaqlanmış yaşıl, qısa-tüklü olan çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi al qırmızı, düz və şırımlı, 50-100 (120) sm hündürlükdə, qısatüklü, yaşıl bəzən boz rəngli, yuxarıdan budaqlı bitkidir. Yarpaqları qısasaplaqlı, qarşılıqlı, lansetvari yaxud yumurtavarilansetvari seqmentlərə bölünmüşdür; nadir hallarda yarpaqları bütöv, sadədir. Çiçəkqrupu sıx qalxanvaridir. Səbətləri azçiçəkli, 8 mm uzunluqda, 4-6 çəhrayı çiçəkdən ibarətdir. Toxumcaları 3 mm uzunluqda, dar uzunsov, 5 tinli, tünd rəngdədir; kəkili toxumcadan bir qədər uzundur. Yarpaqları çox qısa saplaq üzərində qarşı-qarşıya yerləşmiş, aşağı tərəfdə yerləşənlər bir qədər daha sıx və yumşaqtükcüklüdür; aşağı yarpaqları üç hissədən ibarətdir, seqmentləri neştərvari və yaxud yumurtaşəkilli-neştərvaridir, ucu sivri, kənarları isə mişarvari-dişlidir. Yuxarı yarpaqları sadə, neştərvari və yaxud yumurtaşəkilli-neştərvaridir, nadir halda gövdə üzərində bütün yarpaqlar bütöv olurlar. Çiçək qrupu sıx olub, qalxqnvaridir. Səbət az çiçəklidir və 4-6 ədəd uzunsov çəhrayı rəngli çiçəklərinin uzunluğu 8 mm-ə qədər olub, uzunsovdur. Toxumlarının uzunluğu 3 mm-ə yaxındır, qara, ensiz-uzunsovdur və 5 qabirğalıdır, uc hissədə yerləşən kəkili kələ-kötür tükcüklərdən ibarət olub, toxumlardan biraz uzundur. İyul-avqust aylarında çiçəkləyir, avqust-sentyabr aylarında meyvə verir.
Samur-Şabran oval., Xəzəryanı, BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, Alazan-Əyriçay, Kür düz., KQ mərkəzi, KQ cənub, Nax. düz., Lənk. dağ. Ovalıqdan subalp qurşağına qədər.
Meşələrdə, rütubətli yerlərdə, bulaqların yanında və çay sahillərində rast gəlinir.
Gövdə və yarpaqlarından göy rəngdə boya almaq üçün istifadə olunur.
- Chone heterophylla Dulac
- Cunigunda vulgaris Bubani
- Eupatorium cannabifolium Salisb.
- Eupatorium allaisii Sennen
- Eupatorium argenteum Wall.
- Eupatorium birmanicum DC.
- Eupatorium cannabinum subsp. cannabinum
- Eupatorium cannabinum proles corsicum (Req. ex Loisel.) Rouy
- Eupatorium cannabinum subsp. corsicum (Req. ex Loisel.) P.Fourn.
- Eupatorium cannabinum var. indivisum DC.
- Eupatorium cannabinum var. lanceolatum Gray
- Eupatorium cannabinum var. syriacum (Jacq.) Boiss.
- Eupatorium cannabinum subsp. syriacum (Jacq.) Nyman
- Eupatorium cannabis-folium Gilib.
- Eupatorium caucasicum Steven
- Eupatorium corsicum Req. ex Loisel.
- Eupatorium dicline Edgew.
- Eupatorium finlaysonianum Wall.
- Eupatorium hyrcanicum Steven
- Eupatorium lambertianum Wall.
- Eupatorium lemassonii Biau
- Eupatorium longicaule Wall. ex DC.
- Eupatorium nodiflorum Wall. ex DC.
- Eupatorium ponticum Pall. ex Georgi
- Eupatorium simonsii C.B.Clarke
- Eupatorium soleirolii Loisel.
- Eupatorium suaveolens Wall.
- Eupatorium syriacum Jacq.
- Eupatorium trifidum Vahl
- Eupatorium trifoliatum Steven
- Eupatorium trifoliatum Lucé
- Eupatorium variifolium Bartl.
- Eupatorium viscosum Wall.
- Mikania longicaulis Wall.
- ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 838.