Eliza Ashurst Bardonneau (ing. Eliza Ashurst Bardonneau; 8 iyul 1813 – 25 noyabr 1850) — İngiltərə tərcüməçisi və ictimai xadimi. O, Jorj Sandın əsərlərini ingilis dilinə tərcümə edən ilk şəxs olub. Bardonneau ailə qadın səsverməsi və Risorcimento kimi bir çox mühüm siyasi məsələləri dəstəklən şəxs kimi yadda qalıb.
| Eliza Bardonneau | |
|---|---|
| | |
| Doğum tarixi | 8 iyul 1813 |
| Vəfat tarixi | 25 noyabr 1850 (37 yaşında) |
| Fəaliyyəti | tərcüməçi |
Eliza Bardonneau 8 iyul 1813-cü ildə Elizabet Ann Brovn və Vilyam Henri Ashurstun ailəsində anadan olub. O, Londonun Musvell Hill bölgəsində böyüyüb və ailəsi ilə birlikdə radikal siyasi cərəyanlara qoşulub. Ailənin digər üzvləri də oxşar fəal və sosial ədalət tərəfdarları idi.[1][2]
Eliza Bardonneau 1844-cü ildə İtaliya inqilabçısı Cüzeppe Madzini ilə tanış oldu və onunla əlaqə saxladı.[3] Madzini ona Jorj Sandın əsərlərini tərcümə etməyi təklif etdi. O, ilk olaraq "Mozayka ustaları" (1844) və "Səyyahın məktubları" (1847) əsərlərini tərcümə etdi. Madzini hətta "Səyyahın məktubları" tərcüməsi üçün ön söz də yazdı.[4]
Eliza Bardonneau və dostu Matilda Hays Jorj Sandın əsərlərini ingilis dilinə tərcümə etməyə çalışdılar, amma bəzi tərcümələr Sandın radikal ideyalarını, xüsusən də sərbəst sevgi və sosial üsyan mövzularını yüngülləşdirmək cəhdləri ilə tənqid edildi. Buna baxmayaraq, onun tərcümələri, Sandın irəli sürdüyü yenilikçi ideyaları ingilis dilli dünyaya çatdırmaqda mühüm rol oynadı.[1]
Eliza Bardonneau Cüzeppe Madzini ilə yaxın dostluq əlaqəsi saxlayırdı və onların məktublaşmaları bir-birinin siyasi və sosial baxışlarını əks etdirirdi. 1849-cu ildə Fransız Milli Qvardiyasının üzvü olan Jan Bardonneau Narsi ilə evləndi, amma bu evlilik çox sürmədi. Təəssüf ki, Eliza 37 yaşında uşaq doğarkən vəfat etdi.[5]
Eliza Ashurst Bardonneau Jorj Sandın əsərlərinin ingilis dilinə tərcümə olunmasında vacib rol oynamış və XIX əsr Fransız və İngilis mədəniyyəti arasında mühüm bir körpü olmuşdur. O, zamanında çox tanınmasa da, ədəbiyyata olan töhfələri və radikal məsələlərdəki iştirakı hələ də xatırlanır.
- ↑ 1 2 Kathryn Gleadle. "Caroline Ashurst Stansfeld". Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press (online version of 2004 biography). 2004. İstifadə tarixi: 23 iyun 2013.
- ↑ Sylvanus Urban. The Gentleman's Magazine. London: John Bowyer Nichols & Son. 1851. səh. 334.
- ↑ Giuseppe Mazzini; Emilie (Ashurst) Venturi. Mazzini's Letters to an English Family ... John Lane. 1920. 30–31.
- ↑ The Century Illustrated Monthly Magazine. Scribner & Company; The Century Company. 1892. səh. 67.
- ↑ Lisa Merrill. When Romeo Was a Woman: Charlotte Cushman and Her Circle of Female Spectators. University of Michigan Press. 1 noyabr 2000. 157–158. ISBN 978-0-472-08749-5.