Eliza Allen (d. 27 yanvar 1826 – ö. 1851-dən sonra) Men ştatından olan amerikalı yazıçı idi. O, 1851-ci ildə "Qadın könüllü; və ya Miss Eliza Allenin həyatı və möhtəşəm macəraları, Men ştatının İstport şəhərindən olan gənc bir xanım" adlı xatirə kitabını nəşr etdirdi. Kitabda o, yeniyetmə yaşlarında sevdiyi insanla evlənməsinə icazə verilmədiyini və buna görə də özünü kişi kimi gizlədərək müxtəlif macəralar yaşadığını təsvir edir. O, Meksika-Amerika müharibəsində döyüşdüyünü və yaralandığını iddia edirdi.[1] Lakin bəzi mənbələr onun bu iddialarının doğruluğunu şübhə altına alır.[2][3] O, həmçinin ərinin soyadı ilə Eliza Billings kimi də tanınırdı.
| Eliza Allen | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 27 yanvar 1826 |
| Vəfat tarixi | bilinmir |
| Fəaliyyəti | tarixçi, memuarçı |
| Mükafatları | Şablon:Wikidata/P166 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Eliza Allen 27 yanvar 1826-cı ildə Men ştatının ən nüfuzlu ailələrindən birində anadan olmuş və ailəsinin malikanəsində rahat bir uşaqlıq keçirmişdi.[4] O, yaxşı təhsil almış və oxumağı sevirdi. Bu müddətdə Kanadadan Billings adlı bir ailə bölgəyə köçdü. Ailənin atası və böyük oğlu Uilyam Billings böyük ailəsini dolandırmaq üçün gündəlik fəhlə kimi işləyirdilər. Uilyam tez-tez Elizanın atası üçün işləyirdi. Eliza və Uilyam gizli görüşməyə başladılar və 20 yaşlarında bir-birlərinə aşiq oldular. Eliza, valideynlərinin razı olmayacağını bilsə də, Uilyama ərə getməyə söz verdi. Lakin bu münasibət üzə çıxanda, valideynləri onu mirasdan məhrum etməklə və evdən qovmaqla hədələdilər. Uilyam, Meksika-Amerika müharibəsinin ona Elizanın valideynlərinin gözündə mövqeyini yaxşılaşdırmaq üçün bir fürsət verdiyini düşündü və ABŞ ordusuna könüllü yazıldı.[5] Eliza isə avtobioqrafiyasında yazır ki, Amerika İnqilabı dövründə Debora Sampson və 1812-ci il müharibəsində Lusi Bryuer haqqında oxuduqdan sonra, Uilyamın ardınca getməyə qərar verdi.[6] O, saçlarını kəsdi, kişi paltarı geyindi və Men ştatının Portlend şəhərinə yola düşdü.[6] Oraya çatdıqdan bir gün sonra Corc Mid adı altında orduya könüllü yazıldı.[7]
Eliza Allen, "Qadın Könüllü; və ya Miss Eliza Allenin Həyatı, Möhtəşəm macəraları və möcüzəvi xilasları, Men ştatının İstport şəhərindən olan gənc bir xanım" adlı xatirə kitabında Meksika-Amerika müharibəsində iki dəfə iştirak etdiyini və Kaliforniya qızıl qızğınlığı dövründə hələ də kişi kimliyində – "George Mead" adı altında göründüyünü təsvir edir.[7]
Boston şəhərində, nüfuzsuz bir pansionatda, Billings və onun səyahət yoldaşları qumarda bütün pullarını yenidən itirmək üzrə ikən, Eliza onu bu dəfə öz kimliyini açıqlayaraq xilas etməyə qərar verir. O, onların yanından ayrılır və Revira Hausa mehmanxanasında Eliza Billings adı ilə – Uilyam Billingsin bacısı kimi yerləşir ki, Uilyam onu qalmaqalsız ziyarət edə bilsin.[4] Daha sonra Eliza Uilyama həqiqi kimliyini açır, onu qumardan çəkindirir və nəhayət, valideynlərinin razılığı ilə evlənirlər.[5] Eliza Allen 1851-ci ildə öz avtobioqrafiyasını nəşr etdirdi.[6] Onun kitabı, o dövrdə kişi kimi gizlənmiş qadınlar haqqında yazılmış digər xatirələrə bənzəyir.[8]
- ↑ Salmonson, Jessica Amanda. The Encyclopedia of Amazons. Paragon House. 1991. səh. 7. ISBN 1-55778-420-5.
- ↑ Johannsen, Robert Walter. To the Halls of the Montezumas: The Mexican War in the American Imagination. New York, NY: Oxford University Press US. 1985. səh. 137. ISBN 9780195049817.
- ↑ Heidler, Jeanne T. Daily Lives of Civilians in Wartime Early America: From the Colonial Era to the Civil War. Westport, CT: Greenwood Publishing Group. 2007. səh. 131. ISBN 9780313335266.
- ↑ 1 2 Tinnemeyer, Andrea. Identity Politics of the Captivity Narrative After 1848. Lincoln, NE: University of Nebraska Press. 2006. səh. 93. ISBN 9780803244009.
- ↑ 1 2 Cook, Bernard A. Women and War: A Historical Encyclopedia from Antiquity to the Present. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO. 2006. səh. 11. ISBN 9781851097708.
- ↑ 1 2 3 Pennington, Reina. Amazons to Fighter Pilots: a Biographical Dictionary of Military Women. Westport: Greenwood Press. 2003. səh. 12. ISBN 0313327076.
- ↑ 1 2 Billings, Eliza Allen. The Female Volunteer; or the Life, Wonderful Adventures and Miraculous Escapes of Miss Eliza Allen, A Young Lady of Eastport, Maine. Ohio: H. M. Rulison. 1851.
- ↑ Pennington, Reina. Amazons to Fighter Pilots: a Biographical Dictionary of Military Women. Westport: Greenwood Press. 2003. səh. 13. ISBN 0313327076.