Elgiz Qəhrəman

Qəhrəman Elgiz Camal oğlu 1986-cı il, noyabrın 1-də Yevlax rayonu Havarlı kəndində anadan olub.^[1] Türkiyə Diyanət Vəqfi (TDV) Bakı Türk Liseyindən məzun olub.^[1] Ankara Universitetinin Politologiya fakültəsində Beynəlxalq münasibətlər üzrə ali təhsil alıb.^[1] Paralel olaraq Anadolu Universitetinin Açıq təhsil fakültəsində Xarici ticarət üzrə təhsil alıb.^[1] Təhsilini başa vurandan sonra Azərbaycana qayıdıb, riyaziyyat və məntiq fənnləri üzrə abituriyentlərə dərs deyib.^[1]

2004–2013-cü illərdə Ankarada diaspora işləri ilə məşğul olub.^[1] Ankara Universiteti nəzdində fəaliyyət göstərən "Araz" təşkilatının üzvü, daha sonra isə "Türkaz" təşkilatının qurucu üzvü olub.^[1] Həmin təşkilatın başqan yardımcısı vəzifəsində çalışıb.^[1] 2009–2010-cu illərdə Türkiyədə fəaliyyət göstərən "Azərbaycan Tələbə və Məzunlar Birliyi" təşkilatının media və ictimai əlaqələrdən məsul şəxsi olaraq çalışıb.^[1]

Ankarada olduğu 9 il ərzində bir çox tədbirlərin təşkilatçısı olaraq da tanınıb.^[1] Bu illər ərzində 31 yanvar Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurucularından Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin doğum günü və 28 may Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yarandığı günün bayram tədbirlərində M. Ə. Rəsulzadənin xatirəsinin yad edilməsi və məzarının ziyarət olunmasını, Xocalı soyqırımının ildönümlərində anım mərasimləri və mitinqlərini təşkil edib.^[1]

Həmçinin Azərbaycanla bağlı ictimai-siyasi məsələlərə, insan haqlarına, Cənubi Azərbaycan və Şərqi Türküstan türkləri məsələlərinə milli məsələ olaraq yanaşıb, mitinq və tədbirlərdə fəal iştirak edib.^[1]

12 avqust 2016-cı il, günorta saatlarında Elgiz Qəhrəmanın yoxa çıxması barədə xəbərlər yayıldı.^[4] Üç gün ərzində Elgiz Qəhrəmanın harada saxlanması barədə ictimaiyyətə məlumat verilmədi.^[6] Ailə üzvləri Daxili İşlər Nazirliyinin 102 xidmətinə müraciət etsələr də, heç bir məlumat ala bilməyiblər.^[6] Daha sonra Elgiz Qəhramanın naməlum şəxslər tərəfindən yaxın dostu ilə birgə saxlandığı və Daxili İşlər Nazirliyinin Baş Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsinə (BMCMİ) aparıldığı məlum oldu.^[6] Onun dostu bir saatdan sonra buraxılsa da, Elgiz Qəhrəman idarədə saxlanıldı.^[6] Avqustun 15-də, iqtidaryönlü "Haqqin.az" saytında jurnalist Eynulla Fətullayevin dərc etdiyi məqalədə Elgiz Qəhrəmanı Fətullah Gülən tərəfdarı olmaqda ittiham etdi.^[4][7] NİDA Vətəndaş Hərəkatı isə bu ittihamları rədd etdi və "Elgiz Qəhrəmanın ictimai-siyasi fəal olaraq hər zaman "gülənçilərin" əleyhdarı olduğunu, onun "gülənçilərə" bağlanması şərləmədən başqa bir şey olmadığı"nı bildirdi.^[4] Nəhayət avqustun 15-də, axşam saatlarında Elgiz Qəhrəmanın həbs olunduğu dəqiqləşdi.^[4][8] Onun barəsində Azərbaycan Cinayət Məcəlləsinin 234.4.3-cü (narkotik vasitələrin külli miqdarda satışı məqsədilə dövriyyəsi) maddəsi ilə cinayət işi açıldı və Nərimanov Rayon Məhkəməsinin qərarı ilə barəsində 4 ay müddətə həbs qətimkan tədbiri seçildi.^[4][9] NİDA Vətəndaş Hərəkatı İdarə Heyətinin üzvü Turqut Qəmbər Elgiz Qəhrəmanın həbsinin siyasi qərar olduğunu bildirdi.^[4]

Avqustun 20-də vəkil Nemət Kərimli Bakı İstintaq Təcridxanasında Elgiz Qəhrəmanla görüşdü.^[10] Qəhrəman başına gələnlərlə bağlı Kərimliyə məlumat verdi. Nemət Kərimlinin sözlərinə əsasən "Elgiz Qəhrəman "Bandotdel"də (BMCMİ) olduğu müddətdə ona işgəncələr verilib, zorla boynuna cinayət məsuliyyəti qoymaq istəyiblər. Həmin idarədə həbs olunan gün (12 avqust) qolları qandallanıb və Şahlar adında əməliyyatçı cibinə narkotiк atıb. Sonra otağa hal şahidləri çağırıb cibimdən narkotiki çıxarıblar. Elgiz Qəhrəman həbsin birinci günü narkotik ittihamını qəbul etmədiyi üçün BMCMİ-də əməliyyatçılar tərəfindən ağır formada döyülüb. Avqustun 13-də Nərimanov Rayon Məhkəməsində Elgiz Qəhrəman haqqında 4 aylıq həbs-qətimkan tədbiri seçilib, məhkəmədə o, bütün ittihamları rədd edib. Bundan sonra yenidən "Bandotdel"də onu döyüblər. Bundan sonra avqustun 15-də BMCMİ-də şöbə rəisi olan Kərim Əlimərdanov adında polis onu otağına çağırtdırıb. Şöbə rəisi Elgiz Qəhrəmanı sorğu-sual edib, "hansı məqsədlə Türkiyədə təhsil almısan?", "Fətullah Gülənlə hansı əlaqələrin var?", "Etiraf elə, sən də o şəbərənin içindəsən" və s. tipli suallar verib".^[10] Elgiz Qəhrəmanlı sözlərinə görə, o ittihamları rədd edəndən sonra şöbə rəisi olan Kərim onu dubinka ilə ağır formada döyməyə başlayıb. Əməliyyatçılar Elgiz Qəhrəmanı saxlayıb, Kərim Əlimərdanov adlı rəis isə onun başına və bədəninə dubinka ilə zərbələr vurub. Ağır işgəncələr verəndən sonra polislər onu Gülən camaatı ilə bağlı saxta izahatı imzatdırıblar.^[10] "Elgiz Qəhrəman sonuncu dəfə isə 18 avqustda Apellyasiya Məhkəməsində proses ərəfəsində döyülüb. Elgiz Qəhrəmana məhkəməyə məktub yazmağı təklif ediblər, o da imtina edib. Bundan sonra əməliyyatçılar onu döyməyə başlayıb. Bundan sonra zorla məhkəməyə gəlməkdən və apellyasiya şikayətindən imtina üçün məktub yazdırıblar", — deyə Nemət Kərimli əlavə edib.^[10]

Sülh və Demokratiya İnstitutunun (IPD) rəyinə əsasən Elgiz Qəhrəmanın həbsinin əsl səbəbininin 2016-cı ilin sentyabrında baş tutacaq Konstitusiya referendumunda təklif edilən dəyişikliklərdən biri olmuş – prezident seçilmək üçün yaş həddinin ləğv edilməsi təklifini "Facebook"da sərt formada tənqid edib etməsi olub.^[2] IPD onu siyasi məhbus olaraq tanıyıb.^[2] Onun həbsi bir sıra yerli və beynəlxalq insan hüquqları təsisatları tərəfindən siyasi motivli hesab olunaraq, azadlığa buraxılması üçün Azərbaycan iqtidarına çağırışlar edilib.^[2]

16 yanvar 2017-ci ildə Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində hakim Azad Məcidovun^[11] sədrliyi ilə baş tutan prosesdə Elgiz Qəhrəman son sözlə çıxış edib.^[12] O, ittihamları rədd edib, şərləndiyini bildirib və həbsini siyasi motivli adlandırıb. Məhkəmənin hökmü ilə Elgiz Qəhrəman 5 il 6 ay müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.^[12]

18 may 2017-ci ildə Bakı Apellyasiya Məhkəməsində hakim Sahibxan Mirzəyev sədrliyi ilə baş tutan prosesdə Elgiz Qəhrəmanın apellyasiya şikayəti üzrə qərar elan edilib. Qərara görə, Elgiz Qəhrəmanın şikayəti təmin edilməyib və birinci instansiya məhkəməsinin hökmü qüvvədə saxlanılıb.^[13]

29 noyabr 2017-ci ildə Azərbaycan Ali Məhkəməsində hakim Hafiz Nəsibovun sədrliyi ilə baş tutan prosesdə Elgiz Qəhrəmanın ittiham olunduğu 234.4.3-cü maddəsini 234.1-ci (satış məqsədi olmadan qanunsuz olaraq narkotik vasitələri saxlama) maddəyə tövsif edilməsi barədə qərar qəbul edilib. Bununla da onun cəzası 5 il 6 aydan 3 ilə endirilib.^[14]

Avqust 2016-cı il — may 2017-ci il tarixlərində Bakı İstintaq Təcridxanasında saxlanılıb. 2017-ci ilin mayından Ədliyyə Nazirliyinin Penitensiar Xidmətinin 13 saylı cəzaçəkmə müəssisəsinə (CÇM) köçürülüb.^[15] Bir müddət burada saxlandıqdan sonra 14 saylı CÇM-ə,^[2] 2018-ci ilin noyabrında isə 17 saylı CÇM-ə etap olunub. Daha sonra cəzasını yenidən 13 saylı cəzaçəkmə müəssisəsində çəkib.

Azərbaycan Prezidentinin 16 mart 2019-cu il tarixli 1049 nömrəli sərəncamı ilə əfv edilib.^[3] Martın 17-də Qaradağ rayonunun Qızıldaş şəhər tipli qəsəbəsində yerləşən 13 saylı cəzaçəkmə müəssisəsindən azadlığa buraxılıb.^[16]

Elgiz Qəhrəman 2014-cü ildən bələdiyyə və parlament seçimlərində namizədliyini irəli sürüb.^[17] Əvvəlcə o, 2014-cü ildə bələdiyyə seçimləri zamanı Səbail bələdiyyəsinə namizədliyini irəli sürdü.^[17] 2015-ci ilin noyabrında baş tutan parlament seçimlərində isə 29 saylı Səbail seçki dairəsindən NİDA Vətəndaş Hərəkatı tərəfindən namizədliyi irəli sürüldü.^[18] Amma DSK tərəfindən onun namizədliyi qeydə alınmadı.

2019-cu ilin martında həbsdən azadlığa buraxıldıqdan sonra Elgiz Qəhrəman həmin ilin sonlarında baş tutan bələdiyyə seçimləri zamanı Səbail bələdiyyəsinə namizədliyini irəli sürdü.^[17] 2020-ci ilin fevralında parlament seçimlərində bu səfər o, 29 saylı Səbail seçki dairəsindən "Hərəkət" seçki blokunun vahid namizədi oldu.^[19] Amma onun namizədliyi bu səfər də DSK tərəfindən qeydə alınmadı.^[20]

2019–2020-ci illərdə NİDA Vətəndaş Hərəkatı İdarə Heyətinin üzvü olub.^[21]

2021–2024-cü illərdə Azərbaycan parlamentinin fəaliyyətini monitorinq edən "Meclis.info" saytının data analyst olaraq çalışıb.

2025-ci il, martın 1-də Elgiz Qəhrəman "Meclis.info" saytının təsisçisi İmran Əliyev barəsində açılmış və ibtidai istintaqı aparılan cinayət işi ilə bağlı Bakı Şəhər Baş Polis İdarəsinin (BŞBPİ) İstintaq və Təhqiqat İdarəsində dəvət olundu.^[5] Nəticədə Elgiz Qəhrəman həmin cinayət işi üzrə təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edildi.^[22] Ona qarşı Azərbaycan Cinayət Məcəlləsinin səkkiz — 192.2.2 (qanunsuz sahibkarlıq-küllü miqdarda gəlir əldə etməklə törədildikdə), 192.2.3 (qanunsuz sahibkarlıq-mütəşəkkil dəstə tərəfindən törədildikdə), 193–1.3.1 (cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakı leqallaşdırma), 193–1.3.2 (cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakı leqallaşdırma-xeyli miqdarda törədildikdə), 206.4 (qaçaqmalçılıq-mütəşəkkil dəstə tərəfindən törədildikdə), 213.2.1 (vergiləri ödəməkdən yayınma — mütəşəkkil dəstə tərəfindən törədildikdə), 320.1 (sənəd saxtalaşdırma), 320.2 (saxta sənədlərdən istifadə etmə) maddəsi ilə ittiham irəli sürüldü.^[23] Onun barəsində istintaq dövrü müddətində polisin nəzarəti altına vermə qətimkan tədbiri seçildi.^[24]