Durian — "Durio" cinsinə aid bir neçə ağac növünün yeməli meyvəsi.[1] Meyvənin dünyada 30 tanınmış növü var, ən azı doqquzu yeməlidir.[2] Durio zibethinus beynəlxalq bazarlarda mövcud olan yeganə növdür.
| Durian | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Bəzi bölgələrdə "meyvələrin kralı"[3][4] kimi tanınan durian, böyük ölçüsü, kəskin qoxusu və tikanlı qabığı ilə fərqlənir. Meyvənin uzunluğu 30 sm, diametri 15 sm qədər böyüyə bilər və adətən 1 ilə 3 kq arasında olur. Növlərdən asılı olaraq forması uzunsovdan yuvarlaq, qabığının rəngi yaşıldan qəhvəyiyə, əti isə açıq sarıdan qırmızıya qədər dəyişir. Bəzi insanlar durianın xoş, şirin bir qoxusu olduğunu düşünür, digərləri isə bu ətri həddindən artıq xoşagəlməz hesab edir. Bir neçə gün davam edə bilən kəskin qoxusunun qalıcı olması Sinqapur və Banqkok kimi Cənub-Şərqi Asiyada bəzi otel və ictimai nəqliyyat xidmətlərinin meyvəni qadağan etməsinə səbəb olub. Meyvə Cənub-Şərqi Asiya mətbəxlərində müxtəlif şirin desertlərin və ləzzətli yeməklərin hazırlanmasında istifadə olunur. Toxumları bişirildikdə yeyilə bilər.
Xam durian 65% su, 27% karbohidratlar (4% pəhriz lifi daxil olmaqla), 5% yağ və 1% zülaldan ibarətdir. 100 qramda xam və ya təzə dondurulmuş durian, tiaminin Gündəlik Dəyərinin (DV) 33%-ni və digər B vitaminləri, C vitamini və pəhriz mineral manqanının (15-24% DV, cədvəl) orta məzmununu təmin edir. Malayziya, Tayland və İndoneziyadan olan müxtəlif durian sortları karbohidrat tərkibinə görə 16-29%, yağ tərkibi 2-5%, zülal tərkibi 2-4%, pəhriz lifinin tərkibi 1-4% və kalorili dəyərlərinə görə dəyişir. Durian ətindəki yağ turşuları xüsusilə oleik turşusu və palmitik turşusu ilə zəngindir.[5]
- ↑ durian // Lexico UK English Dictionary. Oxford University Press. 27 April 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- ↑ Morton, J.F. Durian // Fruits of Warm Climates. Florida Flair Books; republished in New Crop Resource Online Program, Center for New Crops and Plant Products, Department of Horticulture and Landscape Architecture, Purdue University. 1987. ISBN 978-0-9610184-1-2. 15 February 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 February 2004.
- ↑ "Hail the king of fruit – 10 types of durians from Malaysia". The Straits Times. 22 June 2015. 27 May 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 May 2019.
- ↑ Heaton, Donald D. A Consumers Guide on World Fruit. BookSurge Publishing. 2006. 54–56. ISBN 978-1-4196-3955-5.
- ↑ Aziz, Nur A.; Jalil, Abbe M. "Bioactive compounds, nutritional value, and potential health benefits of indigenous durian (Durio zibethinus Murr.): A review". Foods. 8 (3). 13 March 2019: E96. doi:10.3390/foods8030096. PMC 6463093. PMID 30871187.