Dil sosiologiyası — dilin cəmiyyətdəki rolunu, sosial quruluşlarla qarşılıqlı əlaqəsini və dilin sosial funksiyalarını öyrənən elmi sahədir. Bu sahə, dilin sosial təbəqələşmə, mədəniyyət, etnik qruplar və sosial institutlarla necə əlaqəli olduğunu araşdırır.[1] Sosiolinqvistika ilə bağlı sahədir.[2]
.jpg)
- Dil və cəmiyyət: Dil sosiologiyası, dilin cəmiyyətdə necə formalaşdığını və cəmiyyətin dilə necə təsir etdiyini öyrənir. Bu, dilin sosial dəyişikliklərə necə uyğunlaşdığını və cəmiyyətin dil vasitəsilə necə təşkil olunduğunu araşdırır.
- Dil və sosial təbəqələşmə: Fərqli sosial siniflər, yaş qrupları, cinsiyyət və etnik qruplar arasında dil istifadəsindəki fərqləri tədqiq edir. Bu, müxtəlif sosial qrupların dil vasitəsilə necə fərqləndiyini və özlərini ifadə etdiyini anlamağa kömək edir.[3]
- Dil və mədəniyyət: Dil sosiologiyası, dilin mədəniyyətin formalaşmasında və ötürülməsindəki rolunu araşdırır. Bu, dilin mədəni dəyərləri, inancları və ənənələri necə əks etdirdiyini və qoruduğunu öyrənir.[4]
- Dil siyasəti və planlaşdırması: Dilin rəsmi statusu, dil siyasətləri və dilin standartlaşdırılması kimi mövzuları əhatə edir. Bu, dövlətlərin və cəmiyyətlərin dilə dair siyasətlərinin necə formalaşdığını və tətbiq edildiyini araşdırır.[5]
Dil sosiologiyası, sosioloji və dilçilik metodlarından istifadə edərək, dilin sosial aspektlərini tədqiq edir. Bu, sahə tədqiqatları, sorğular, müsahibələr və mətn təhlili kimi metodları əhatə edir.[6] Dil sosiologiyası, dilin cəmiyyətdəki funksiyalarını və sosial strukturlarla qarşılıqlı əlaqəsini anlamağa kömək edir. Bu, dilin sosial identiklik, güc münasibətləri və mədəniyyətin formalaşmasındakı rolunu dərk etmək üçün vacibdir.[7] Bu sahə, həmçinin dil siyasətləri və təhsil proqramlarının hazırlanmasında, çoxdilli cəmiyyətlərdə dilin idarə olunmasında və dilin sosial ədalət məsələlərində əhəmiyyətli rol oynayır.[8]
- ↑ Fishman, Joshua A. The sociology of language: An interdisciplinary social science approach to language in society. Newbury House. 1972. ISBN 978-0-912066-16-5.
- ↑ Mesthrie, Rajend. Sociolinguistics and sociology of language // Bernard Spolsky; Francis M. Hult (redaktorlar ). The Handbook of Educational Linguistics. 2007. 66–82. doi:10.1002/9780470694138.ch6. ISBN 9781405154109.
- ↑ Mesthrie, Rajend. Sociolinguistics and sociology of language // Bernard Spolsky; Francis M. Hult (redaktorlar ). The Handbook of Educational Linguistics. 2007. 66–82. doi:10.1002/9780470694138.ch6. ISBN 9781405154109.
- ↑ "About this website – All About Linguistics" (ingilis). 2016-08-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-10.
- ↑ Fisherman, Joshua. "Macrosociolinguistics and the Sociology of Language in the Early Eighties". Annual Review of Sociology. 11. 1985: 113–127. doi:10.1146/annurev.so.11.080185.000553. JSTOR 2083288.
- ↑ Pickel, Andreas. "Nations, National Cultures, and Natural Languages: A Contribution to the Sociology of Nations". Journal for the Theory of Social Behaviour. 43 (4). December 2013: 425–445. doi:10.1111/jtsb.12018.
- ↑ "Full-Time Staff". National Taiwan University of Science and Technology. 2018-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-13.
- ↑ Chen, Su-Chiao. Sociology of Language // Nancy Hornberger and David Corson (redaktor). Encyclopedia of Language and Education: Research Methods in Language and Education. Springer. 2012. 1–14. ISBN 978-94-011-4535-0.