Cyclopsitta diophthalma

*Cyclopsitta diophthalma*
Cyclopsitta diophthalma
Elmi təsnifat
	XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Cyclopsitta diophthalma
Beynəlxalq elmi adı
	Cyclopsitta diophthalma Hombr. & Jacquinot, 1841[…];
ITIS	554856
NCBI	503985

Cyclopsitta diophthalma — Tutuquşukimilər fəsiləsinə aid quş növü.

Ümumi məlumat

Cyclopsitta diophthalma əsasən Yeni Qvineya və yaxınlıqdakı adaların meşələrində yaşayan, həmçinin Böyük Suayırıcı Sıra dağlarının şərqində, Avstraliyanın tropik sahil zolağında təcrid olunmuş icmalarda da, tapılan, təxminən 14 sm orta uzunluğu ilə Avstraliyanın ən kiçik tutuquşusu növüdür.

Cyclopsitta diophthalmanın əksər yarımnövləri cinsi dimorfizm göstərir, erkək fərdlərin üzlərində dişilərə nisbətən daha çox qırmızı (daha az gümüşü və mavi) rəng olur. Əsasən yaşıl rəngdədir, çox qısa quyruğu, nisbətən böyük başı və dimdiyi var, üzündə qırmızı və mavi işarələr var. Adı göz ətrafındakı mavi ləkədən götürülmüşdür ki, bu ləkə Yeni Qvineya quşlarında təxminən gözləri ilə eyni ölçüdədir.^[3]

"Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə Birliyi" (IUCN) tərəfindən "Narahatçılıq doğurmayan" kateqoriyasında qiymətləndirilsə də, bəzi yarımnövlər təhlükə altındadır. "C. d. coxeni" Avstraliyanın ən nadir və ən az öyrənilmiş quşlarından biridir.^[4]

Cyclopsitta diophthalma əsasən incir, giləmeyvə, toxum, nektar və ağacları deşən həşəratların sürfələri ilə qidalanır. Bu qidalanma cütlər və ya yalnız bir neçə fərddən ibarət kiçik dəstələr şəklində həyata keçirilir. Tez və düz bir şəkildə uçmağa meyllidir. Qısa və kəskin bir səs çıxarır. Digər bir çox tutuquşularından fərqli olaraq, Cyclopsitta diophthalma öz yuva boşluqlarını qazır, adətən çürümüş bir ağacda yuva qurur.

Cyclopsitta diophthalmalar yüksək səslə, kəsilmiş, iki və ya üç notlu "zzzt-zzzt" və ya "zeet-zeet" çağırışları edir, lakin lorilərin xarakterik olan yuvarlanan və ya trill səslərindən fərqlənir. Bu çağırışlar əsasən uçuş zamanı, bəzən isə qonmuş halda edilir. Qidalanma zamanı daha yumşaq, cığırdayan səslər də çıxara bilər.

Cyclopsitta diophthalmanın səkkiz yarımnövü təsvir edilmişdir. "Cyclopsitta diophthalma coxeni", "C. d. macleayana" və "C. d. marshalli" yalnız Avstraliyada, digər beş yarımnöv isə Yeni Qvineya və yaxınlıqdakı adalarda məhdudlaşır.