Həmişəyaşıl sərv

Həmişəyaşıl sərv
Həmişəyaşıl sərv
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çılpaqtoxumlular Şöbə: İynəyarpaqlılar Sinif: İynəyarpaqlılar Yarımsinif: Sərvlər Dəstə: Sərvlər Fəsilə: Sərvkimilər Yarımfəsilə: Sərvkimilər Cins: Sərv Növ: Həmişəyaşıl sərv
Beynəlxalq elmi adı
	Cupressus sempervirens L., 1753;
ITIS	183456
NCBI	13469
EOL	1034869

Həmişəyaşıl sərv (lat. Cupressus sempervirens) — bitkilər aləminin i̇ynəyarpaqlılar şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin sərvlər dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinin sərv cinsinə aid bitki növü.

Yabanı halda Kiçik Asiya, İran, Kipr, Krit və Rodos adalarında yayılmşdır. Hündürlüyü 30 m olan düzqamətli gövdəyə malik, üfüqi formalı, enli-piramidal çətirli ağacdır. İynəyarpaqları xırda, uzunsov-rombşəkillidir, xaçşəkilli yerləşir və zoğlara sıx bitişmişdir. Boz-qonur, yumru qozaların diametri 3 sm-ə çatır, qısa budaqlardan sallanır. Toxumları qırmızı-qonur, ensiz qanadlıdır, hər qabıq altında 20 ədədə qədərdir. Xüsusilə cavan bitkilər tez böyüyür, 100 yaşında maksimum hündürlüyə çatır.

Kölgəyə davamlıdır. Şəhərin əlverişsiz şəraitinə, uzunmüddətli quraqlığa dözür. Torpağa az tələbkardır, daşlıq və əhəngli, quru və az duzlu, dərin və təzə torpaqlara adavamlı, çox rütubətli torpaqlara isə davamsızdır. Budanmanı yaxşı keçirir. 5-6 yaşından toxum verməyə başlayır. Dekorativ xüsusiyyətlərə malik olmasına görə qədimdən bağ-park incəsənətində geniş istifadə edilir. Abşeronun sərt şaxtalarına davamlıdır. Onun tünd-yaşıl rəngli olması memarlıq cəhətdən park landşaftında özünəməxsus yer tutur. Bu forma böyük qrup və massivlərdə, budanmış divarların ətrafında istifadə edilir. Mədəni şəraitdə 1778-ci ildən becərilir. Tərkibində terpen karbohidrogenləri və onların əlavələri vardır. Əsəb sistemi gərginliyini və yorğunluğu aradan qaldırmaq üçün aromaterapiyada istifadə edilir. Toxumlarla və ya uc qələmləri ilə çoxaldılır.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

Cupressus elongata Salisb.
Cupressus pyramidalis O.Targ.Tozz.
Cupressus sempervirens subvar. pyramidalis Hayek
Cupressus sempervirens var. pyramidalis Nyman

Heterotipik sinonimləri

Chamaecyparis thujiformis R.Sm. ex Gordon
Cupressus conoidea Spadoni
Cupressus expansa Targ.Tozz. ex Steud.
Cupressus fastigiata DC.
Cupressus foemina Garsault
Cupressus globulifera Parl.
Cupressus horizontalis Mill.
Cupressus horizontalis var. pendula Endl.
Cupressus lugubris Salisb.
Cupressus mariae Sennen
Cupressus mas Garsault
Cupressus orientalis Beissn.
Cupressus patula Pers.
Cupressus roylei Carrière
Cupressus sempervirens var. globulifera Parl.
Cupressus sempervirens var. horizontalis (Mill.) G.Don
Cupressus sempervirens subvar. horizontalis (Mill.) Hayek
Cupressus sempervirens subsp. horizontalis (Mill.) A.Camus
Cupressus sempervirens f. horizontalis (Mill.) Voss
Cupressus sempervirens var. indica Parl.
Cupressus sempervirens subsp. indica (Parl.) Silba
Cupressus sempervirens var. numidica Trab. ex G.Barron
Cupressus sempervirens var. pendula (Endl.) A.Camus
Cupressus sempervirens var. sphaerocarps (Parl.) Parl.
Cupressus sempervirens f. stricta (Aiton) Rehder
Cupressus sempervirens var. stricta Aiton
Cupressus sempervirens var. umbilicata (Parl.) Parl.
Cupressus sphaerocarpa Parl.
Cupressus stricta Mill. ex Gordon & Glend.
Cupressus thujifolia Knight ex Gordon & Glend.
Cupressus thujiformis Parker ex Gordon
Cupressus thujioides H.Low ex Gordon
Cupressus umbilicata Parl.
Cupressus whitleyana Carrière
Juniperus whitleyana Miq.

İstinadlar

↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1002.

Həmçinin bax

[_def0fc2ef562ef4c-1] Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1002.

[1]