Cinclus pallasii və ya Qəhvəyi sudağaran — sərçəkimilər fəsiləsinə aid quş növü.[3]
| Cinclus pallasii | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.JPG) | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Cinclus pallasii |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Cinclus pallasii quyruğu qaldırmış halda qaratoyuğa bənzər quşdur. Lələkləri tünd-qəhvəyi rəngdədir, bel və döş hissələri bir qədər daha açıq rəngdədir. 22 sm uzunluğunda və 87 qram çəkiyə malik olan bu növ, sərçəkimilər arasında ən böyüyüdür. Bu növ çox tez-tez görünməsə də, ona dağ çaylarının axdığı orta və aşağı yüksəkliklərdə rast gəlinir.[4]
Cinclus pallasii 1820-ci ildə Hollandiyalı zoolog Koenraad Yakob Temmink tərəfindən təsvir edilib və ona "Cinclus pallasii" binominal adı verilib. Tipin lokal ərazisi Şərqi Sibirdir. Xüsusi epiteti "pallasii", Prussiya təbiətşünası Peter Simon Pallasın (1741–1811) şərəfinə seçilib. Hal-hazırda cinsə daxil edilmiş beş növ arasında molekulyar genetik tədqiqatlar göstərir ki, qəhvəyi sudağaran digər Avrasiya növü olan ağboğaz sudağaran ("Cinclus cinclus") ilə ən yaxın qohumdur.[5]
Üç yarımnövü məlumdur:[6]
- "C. p. tenuirostris" - Şimali Əfqanıstan və Mərkəzi Asiya dağlarından Mərkəzi Himalaylara qədər ərazilərdə.
- "C. p. dorjei" - Şərqi Himalaylardan Myanma və şimal-qərbi Tailanda qədər ərazilərdə.
- "C. p. pallasii" - Şərqi Sibirdən Mərkəzi Çinə, Saxalin adası, Kuril adaları, Yaponiya və Tayvana qədər, cənubdan Cənubi Çinə və şimali Hind-Çinə qədər ərazilərdə.
Qəhvəyi sudağaran ya çaylara dalaraq daha böyük orqanizmlərlə qidalanır, ya da çayın daha dayaz hissələrində dayanaraq dibdən kiçik orqanizmləri toplayır. Yetkin fərdlər dekabrdan aprelə qədər, daha çox böyük bentik orqanizmlərin olduğu dövrdə dalaraq qidalanır. Bu dövr həm də qəhvəyi sudağaranın çoxalma mövsümüdür, buna görə daha çox qida tələb olunur və böyük qida üçün dalmaq zəruridir. Lakin yetkin fərdlər ilin qalan hissəsində çayın dibində dayanaraq və qida toplayaraq qidalanır. Qəhvəyi sudağaran balaları və cavan fərdləri də dalaraq qidalanır. Sibirin Suntar-Xayata dağlarında qışlayan kiçik bir populyasiya, hava temperaturu -55°C-dən aşağı düşdükdə su altında qidalanır. Tayfunlardan sonra Tayvanın yüksək dağ çaylarında yaşayan qəhvəyi sudağaranlar daşqınlar səbəbilə daha aşağı keyfiyyətli çaylara sığınırlar ki, bu da onlar üçün mühüm sığınacaq rolunu oynayır.[7]
- Qəhvəyi sudağaran suda (2013-cü ilin oktyabr ayı)
-
-
-
-
.JPG)
.JPG)
.JPG)
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ BirdLife International. "Cinclus pallasii". IUCN Red List of Threatened Species. 2016. 2016: e.T22708160A94151755. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22708160A94151755.en. İstifadə tarixi: 12 November 2021.
- ↑ Temminck, Coenraad Jacob. Manuel d'ornithologie, ou, Tableau systématique des oiseaux qui se trouvent en Europe (fransız). Part 1 (2nd). Paris: H. Cousin. 1820. səh. 177. 2023-12-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-08-08.
- ↑ Mayr, Ernst; Greenway, James C. Jr, redaktorlar Check-list of Birds of the World. 9. Cambridge, Massachusetts: Museum of Comparative Zoology. 1960. səh. 378. 2023-12-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-08-08.
- ↑ Gill, Frank; Donsker, David, redaktorlar "Dippers, leafbirds, flowerpeckers, sunbirds". World Bird List Version 9.1. International Ornithologists' Union. 2019. 3 October 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 February 2019.
- ↑ Jobling, J.A. del Hoyo, J.; Elliott, A.; Sargatal, J.; Christie, D.A.; de Juana, E. (redaktorlar ). "Key to Scientific Names in Ornithology". Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions. 2019. İstifadə tarixi: 9 February 2019.
- Фотография бурой оляпки с птенцами Arxiv surəti 3 iyul 2020 tarixindən Wayback Machine saytında
- Academnet.neisri.ru Arxiv surəti 1 yanvar 2014 tarixindən Wayback Machine saytında.
