Ceyms Devid Vens

Vensin anası Beverli Akins narkomaniyadan əziyyət çəkirdi, lakin onun öhdəsindən gələ bildi (Vensə görə, 2025-ci ilin yanvarında o, on illik asılsızlığını qeyd edə biləcək).^[8] Gənc Ceymsin tərbiyəsində böyük rolu onun nənəsi Bonni Blanton Vens oynayıb. O, nəvəsini qorumaq üçün narkotik satıcılarını qovub və onun ölümündən sonra ailə onun evində müxtəlif yerlərdə gizlədilmiş 19 dolu silah aşkar edib.^[9].

Doğulanda ona Ceyms Donald Bouman adı verilib, boşandıqdan sonra anası yeni ərinin şərəfinə oğlunun adını Ceyms Devid Hamel olaraq dəyişdirib.^[10] Daha sonra babası Ceyms Li Vensin soyadını götürüb.^[11]

2003-cü ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra İraq müharibəsi zamanı Korpusda ictimaiyyətlə əlaqələr üzrə zabit kimi çalışdığı ABŞ Dəniz Piyadaları Korpusuna qoşulub və 2007-ci ildə xidmətini başa vurub. O, 2009-cu ildə Ohayo Universitetini, siyasi elm və fəlsəfə fakültəsini, 2013-cü ildə isə Yel Hüquq Məktəbini bitirib. O, İllinoys ştatında Sidley Austin hüquq firmasında vəkil kimi çalışıb və karyerasını Silikon Vadisində davam etdirib.^[12]

2017-ci ildə o, ənənəvi sənaye istehsalının azalması səbəbindən iqtisadiyyatın bərpası məqsədi ilə “pas kəməri” adlanan regionlarda fəaliyyət göstərən “Revolution LLC” vençur kapitalı firmasında AOL-un həmtəsisçisi Stiv Keysin biznes tərəfdaşı olub.^[13]

Siyasi karyerasının əvvəlində Vens Donald Trampı bəyənmirdi, onu 2016-cı il seçkilərindən əvvəl sərt şəkildə tənqid edirdi, Trampı açıq şəkildə “axmaq” adlandırırdı, özəl olaraq onu Adolf Hitlerlə,^[14] Trampizmi isə “ən bədbəxtləri amerikalıları sərxoş edən narkotiklər"lə müqayisə edirdi. Lakin sonradan onun sadiq dəstəkçisinə çevrildi.^[15][16] Vans ən çox satılan “Hilbilly Elegy: A Memuir of a Family and Culture in Crisis” adlı memuarını yazıb. 2020-ci ildə əsərinin rejissor Ron Hovard tərəfindən ekran variantı yaradıldı. O, daha sonra 2022-ci ildə Vensin Donald Trampın rəqibindən onun qatı tərəfdarına çevrilməsindən təəccübünü açıq şəkildə bildirdi.^[17]

Respublikaçı senatorların praymerizində Vens Donald Tramp, Taker Karlson və Piter Tildən dəstək aldı. Praymerizdə o, 32 faiz səs toplayıb. 8 noyabr 2022-ci ildə Vens ABŞ Senatına seçkilərdə veteran Demokrat konqresmen Tim Rayanı məğlub etdi.^[18]

15 iyul 2024-cü ildə Respublikaçıların 2024-cü il Milli Konvensiyasından əvvəl, "Truth Social" tərəfindən Vens Donald Trampın ABŞ-ın vitse-prezidenti vəzifəsinə namizədi kimi elan edildi.^[19] İctimai sorğular partiyanın qurultayından bir həftə sonra keçirilib göstərdi ki, Vensin xalis dəstəyi (onu dəstəkləyənlərin payı ilə dəstəkləməyənlərin payı arasındakı fərq) -6% təşkil edir ki, bu da hər iki əsas partiyanın 2000-ci ildən ABŞ (+19%) vitse-prezidentliyə namizədlərinin orta dəstəyi səviyyəsindən əhəmiyyətli dərəcədə aşağıdır.^[20] Bu baxımdan, respublikaçı siyasətçilər və politoloqlar qeyd etdilər ki, Vens vitse-prezidentliyə namizəd kimi seçilməsi, xüsusən də Co Baydenin seçkidən çəkilməsini və Kamala Harrisin Demokrat Partiyasının namizədi kimi irəli sürülməsini nəzərə alsaq, təəssüf doğurur.^[21][22][23]

10 yanvar 2025-ci ildə Ceyms Devid Vens Birləşmiş Ştatların vitse-prezidenti vəzifəsini icra etməyə hazırlaşarkən senator vəzifəsindən istefa verdi.^[24]

2023-cü il dekabrın 10-da Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenskinin ABŞ-a səfəri ərəfəsində Vens CNN telekanalına verdiyi açıqlamada Şərqi Avropada müharibənin davam etməsinin Qərb müttəfiqlərinin sabitliyini təhdid edən ərzaq və enerji böhranlarını şiddətləndirdiyinə inandığını söyləyib. O vurğulayıb ki, münaqişəyə son qoymaq və sayı yüz minlərlə olan insan tələfatının qarşısını almaq üçün rəsmi Kiyev tərəfindən ərazi güzəştlərinin zəruriliyini tanımaq ABŞ və Ukraynanın maraqlarına uyğun olardı.^[25]

11 dekabr 2023-cü ildə Vens Zelenskinin səfərini özünün Senatdakı ilk ilinin "ən utanc verici hadisəsi" adlandırıb. Laura İnqremin Fox Newsda şousunda o, bunun Ukrayna prezidentinin ABŞ qanunvericilərindən 61 milyard dollar vergi ödəyicilərinin pulunu tələb etdiyi "ləyaqətsiz proses"lə əlaqədar olduğunu söyləyib. Çünki imtina etsələr, ABŞ-ın cənub sərhədinin daha yaxşı qorunmasına nail olmaq üçün onları prezident Putinin marionetləri adlandırmaq olar (qonağın sözlərini təsdiqləmək üçün aparıcı günün əvvəlində Zelenskinin çıxışından bir hissə nümayiş etdirdi). Vens daha sonra bildirib ki, bu cür siyasətin davam etdirilməsi Ukraynanın pensiyaları ödəyə bilməyən və ya digər dövlət funksiyalarını yerinə yetirə bilməyən daimi “ABŞ-ın müştəri dövlətinə” çevrilməsi ilə nəticələnəcək.^[26]

Elə həmin gün, 2023-cü il dekabrın 11-də Ceyms Devid Vens bəzilərinin yaşlıları yoxsullaşdıracağına inandığı Sosial Müdafiəni kəsməyə hazır olduqlarından narahatlığını ifadə etdi ki, “Zelenskinin nazirlərindən biri daha böyük yaxta ala bilsin”. “Ukrayna yaxtaları” haqqındakı bu çıxışı^[27] rusiyapərəst sui-qəsd (konspirologiya) nəzəriyyəçisi Con Duqanın^[28] şəbəkəsi tərəfindən yaradılmış və fəal şəkildə yayılmışdır ki, bu da Cey Vens və bəzi digər Amerika siyasətçilərinin bu sui-qəsd nəzəriyyəsinin istəmədən iştirakçılarına çevrildiyini göstərir.^[29]

2024-cü il iyunun 13-də The New York Times Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin mümkün həlli ilə bağlı Vensin fikrini dərc etdi. O, üç əsas addımın əldə edilə biləcəyinə inandığını deyib: hazırkı ərazi sərhədlərinin dondurulması, Ukraynanın müstəqilliyinə və neytrallığına zəmanət verilməsi və ona Amerikanın uzunmüddətli təhlükəsizlik yardımı göstərilməsi. Vens qeyd etdi ki, Ukraynanın neytrallığı Rusiyanın əsas tələblərindən biridir, baxmayaraq ki, o, onların bir çoxunu tənqid edir.^[30]

Vance Qəzzada davam edən silahlı münaqişədə ABŞ-ın İsrailə maliyyə yardımını prioritet hesab edir.^[31] İranla əlaqəsi olduğu iddia edilən terrorçuların ABŞ əsgərlərinə hücumundan sonra İrana qarşı hərbi əməliyyatı dəstəkləyib-dəstələməyəcəyini soruşduqda, Vens bunun münaqişənin əhəmiyyətli dərəcədə genişlənməsinə gətirib çıxaracağından narahatlığını ifadə edərək, bunun “səhv” olacağını söyləyib.^[32][33]

Vens Çinin “dünyanın fabriki” kimi yüksəlişinin ABŞ-ın istehsal sektorunu məhv etdiyi barədə Trampın fikrini bölüşür və Çini ABŞ üçün “ən böyük təhlükə” adlandırır.^[34]

Vensin fikrincə, respublikaçıların iqtisadi siyasətində qlobal elita və transmilli korporasiyaların deyil, Amerika işçilərinin maraqları bundan sonra da ön planda olacaq. Senator Vens Donald Trampın “Amerikanı yenidən möhtəşəm et” hərəkatını amerikalı işçilərin maraqlarını müdafiə etmək kimi təsvir edərkən, özünün imkansız kənd ailəsindən olan sadə mənşəyini dəfələrlə qeyd edib.^[35]

Vens özünü "liberal layihə"nin həm ABŞ-da, həm də xaricdə iflasa uğradığına inanan "yeni sağ" hərəkatın üzvü hesab edir. “Yeni sağ”lar bu “rejimin” “Amerika millətçiliyi” ilə əvəz olunmasını arzulayırlar. Onlar sərt miqrasiya nəzarəti, hökumətin iqtisadiyyata müdaxiləsi və cəmiyyətə mühafizəkar əxlaq standartlarının aşılanması tərəfdarıdırlar.^[16]

Vens abort hüquqlarının əleyhinədir (lakin dövlət səviyyəsində qadağaları dəstəkləmir) və onun miqrasiya ilə bağlı fikirləri Trampın fikirləri ilə, o cümlədən Meksika sərhədində divarın tikintisini dəstəkləməsi ilə böyük ölçüdə üst-üstə düşür.^[15]

Yeniyetmə ikən o, kolleksiya kart oyunu Magic: The Gatheringə aludə olub.^[36][37]

2014-cü ildə Vens hindistanlı mühacirlərin qızı Uşa Çilukuri (Vens) ilə nigaha daxil olub. 2024-cü ilə qədər onların üç övladı, Evan (6 yaş), Vivek (4 yaş) və Mirabelle (2 yaş) anadan olub.^[38]

• Vance, J. D. Hillbilly Elegy: A Memoir of a Family and Culture in Crisis. Harper. 2016. ISBN 9780062300546.

• "J.D. Vance" (ingilis). AP News. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2022.
•   Кого Трамп выбрал себе в вице-президенты? // Подкаст Русской службы Би-би-си