Şeytanqanqalı

Şeytanqanqalı
Şeytanqanqalı
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Kampanulidlər Dəstə: Astraçiçəklilər Fəsilə: Mürəkkəbçiçəklilər Yarımfəsilə: Şeytanqanqalıkimilər Triba: Cardueae Yarımtriba: Carduinae Cins: Şeytanqanqalı
Beynəlxalq elmi adı
	Carduus L., 1753;
ITIS	35783
NCBI	92905
EOL	59551
FW	251998

Şeytanqanqalı (lat. Carduus) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Bioloji təsviri

Cinsin nümayəndələrinin əksəriyyəti tikanlı ot bitkiləridir. Bir çox cəhətdən o, qanqala (Cirsium) bənzəyir, əsasən pappus hissəsi ilə fərqlənir, hansı ki, lələkvari tüklərdən deyil, kapilyarlardan ibarətdir və gövdəsi adətən tikanlıdır; toxumları dördbucaqlı və ya bir qədər yastılaşmş, 5-10 və ya daha çox sinirli və ya sinirsiz.

Bəzi qanqal növləri ilə kəpənək sürfələri və tırtıllar qidalanır.

İqtisadi əhəmiyyəti

Demək olar ki, bütün qanqallar arılar üçün yaxşı bal bitkiləridir. Bəziləri dekorativdir, lakin eyni zamanda da alaq otlarıdır. Toxumları isə çox yağlıdır.

Simvolizmdə və heraldikada

Qanqal Şotlandiyanın simvoludur. Qanqal ordeni cəngavərlərinin emblemində yazılan devizi latın dilində Nemo me impune lacessit (“Heç kim mənə cəzasızlıqla toxunmayacaq”).

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

Onopyxus Bubani

Heterotipik sinonimləri

Clavena DC.
Clomium Adans.
Orthocentron Cass.
Polycantha Hill
Pternix Hill

Növləri

Carduus acanthocephalus C.A.Mey.
Tikanlı şeytanqanqalı (Carduus acanthoides L.)
Carduus acicularis Bertol.
Carduus adpressus C.A.Mey.
Carduus affinis Guss.
Carduus amanus Rech.f.
Carduus angusticeps H.Lindb.
Carduus × aragonensis Devesa & Talavera
Carduus argentatus L.
Carduus argyroa Biv.
Carduus × arvaticus Font Quer & Rothm.
Carduus asturicus Franco
Carduus × atacinus (Arènes) B.Bock
Carduus aurosicus Vill.
Carduus axillaris Gaudin
Carduus baeocephalus Webb
Carduus ballii Hook.f.
Carduus × bergadensis Sennen
Carduus bourgaei Kazmi
Carduus bourgeanus Boiss. & Reut.
Carduus broteroi Welw. ex Cout.
Carduus × brunneri Döll
Carduus budaianus Jáv.
Carduus × camplonensis Devesa & Talavera
Carduus candicans Waldst. & Kit.
Carduus × cantabricus Devesa & Talavera
Carduus carduelis (L.) Gren.
Carduus carlinoides Gouan
Carduus carpetanus Boiss. & Reut.
Carduus cephalanthus Viv.
Carduus chevallieri Barratte ex Chevall.
Carduus chrysacanthus Ten.
Carduus clavulatus Link
Carduus collinus Waldst. & Kit.
Carduus corymbosus Ten.
Qıvrım şeytanqanqalı (Carduus crispus L.)
Carduus dahuricus (Arènes) Kazmi
Carduus defloratus L.
Carduus edelbergii Rech.f.
Carduus × estivali Arènes
Carduus × fallax Borbás
Carduus fasciculiflorus Viv.
Carduus fissurae Nyár.
Carduus getulus Pomel
Carduus × gillotii Rouy
Carduus × grassensis Briq. & Cavill.
Carduus × grenieri Sch.Bip. ex Nyman
Carduus hamulosus Ehrh.
Carduus hazslinszkyanus Budai
Carduus hohenackeri Kazmi
Carduus ibicensis (Devesa & Talavera) Rosselló & N.Torres
Carduus × intercedens Hausskn.
Carduus × ipe Boros
Carduus × jordanii Arènes
Carduus kerneri Simonk.
Carduus kirghisicus Sultanova
Carduus kumaunensis (Arènes) Kazmi
Carduus lanuginosus Willd.
Carduus × leptocephalus Peterm.
Carduus leptocladus Durieu
Carduus litigiosus Nocca & Balb.
Carduus lobulatus Borbás
Carduus lusitanicus Rouy
Carduus macrocephalus Desf.
Carduus malyi Greuter
Carduus maroccanus (Arènes) Kazmi
Carduus martinezii Pau
Carduus membranaceus Lojac.
Carduus meonanthus Hoffmanns. & Link
Carduus × meratii Arènes
Carduus × mixtus Corb.
Carduus modestii Tamamsch.
Carduus × montis-majoris Teyber
Carduus × moritzii Brügger
Carduus myriacanthus Salzm. ex DC.
Carduus nawaschini Bordz.
Carduus nervosus K.Koch
Carduus nigrescens Vill.
Carduus numidicus Coss. & Durieu
Əyilən şeytanqanqalı (Carduus nutans L.)
Carduus olympicus Boiss.
Carduus onopordioides Fisch. ex M.Bieb.
Carduus × orthocephalus Wallr.
Carduus peisonis Teyber
Carduus personata (L.) Jacq.
Carduus poliochrus Trautv.
Carduus × puechii H.J.Coste
Carduus pumilus D.Don
Carduus × pycnocephaloformis Arènes
Carduus pycnocephalus L.
Carduus quercifolius F.K.Mey.
Carduus ramosissimus Pančić
Carduus rechingerianus Kazmi
Carduus rivasgodayanus Devesa & Talavera
Carduus santacreui (Devesa & Talavera) Devesa
Carduus × schulzeanus Ruhmer
Carduus seminudus M.Bieb.
Carduus × sepincola Hausskn.
Carduus × septentrionalis Devesa & Talavera
Carduus solteszii Budai
Carduus spachianus Durieu
Carduus squarrosus DC. ex Lowe
Carduus × stangii H.Buek
Carduus tenuiflorus Curtis
Carduus × theriotii Rouy
Carduus thracicus (Velen.) Hayek
Carduus tmoleus Boiss.
Carduus transcaspicus Gand.
Carduus × turocensis Margittai
Carduus uncinatus M.Bieb.
Carduus × veronensis Arènes
Carduus × vigoi Mateo
Carduus volutarioides Reyes-Bet.
Carduus × weizensis Hayek

İstinadlar

↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 358. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 820.

Həmçinin bax

[_87e02aec9da2e46b-1] Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 358. doi:10.5962/BHL.TITLE.746

[_3b110c456f6fb52b-2] Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 820.

[1]

[2]