Carduelis citrinella — Sərçəkimilər fəsiləsinə aid quş növü.
| Carduelis citrinella | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Carduelis citrinella |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Bu quş cənub-qərbi Avropanın dağlıq ərazilərində, İspaniyadan Alp dağlarına qədər olan bölgədə yaşayır və çoxalır. Onun ən şimal çoxalma sahəsi cənub-qərbi Almaniyanın Qara Meşəsində yerləşir.[3]
Carduelis citrinella ilk dəfə 1764-cü ildə alman zooloqu Peter Simon Pallas tərəfindən "Fringilla citrinella" binomial adı ilə təsvir edilmişdir. Cari cins adı olan "Carduelis", latın dilində Avropa qızılquşu mənasını verir, xüsusi epiteti olan "citrinella" isə italyan dilində kiçik sarı quş deməkdir. Bu, latın dilindəki "citrinus" (sitrin və ya açıq yaşıl-sarı) sözünün kiçildilməsidir. Bir zamanlar Korsika sərçəsi (Carduelis corsicana) sitrin sərçəsi ilə eyni növ kimi qəbul edilsə də, indi ayrı bir növ kimi təsnif edilir. Molekulyar genetik tədqiqatlar göstərir ki, sitrin sərçəsi Avropa qızılquşu (Carduelis carduelis) ilə yaxın qohumdur.[4][5]
Carduelis citrinellanın ümumi uzunluğu 12 sm, çəkisi isə təxminən 12,5 qramdır. Üst hissələri boz rəngdədir, belində qəhvəyi çalar və qara zolaqlar var. Alt hissələri və qanad çubuqları sarı rəngdədir. Qohumları kimi, onun da parlaq üz maskası var ki, bu növdə də sarı rəngdədir. Cinsiyyətlər oxşardır, baxmayaraq ki, cavan dişilər alt tərəfdən daha solğun ola bilər, cavan quşlar isə (Avropa "Serinus" növlərindən fərqli olaraq) qəhvəyi rəngdədir və lələklərində sarı və ya yaşıl rəng yoxdur. Oxuması Avropa qızılquşu (C. carduelis) və Avropa sərini (Serinus serinus) oxşayan gümüşü cığırltıdır. Əsas çağırışı "tee-ee" səsi ilə oxşarlıq təşkil edir ki, bu da Avrasiya siskinə (Spinus spinus) bənzəyir.[6]
Carduelis citrinella Korsika sərçəsindən (C. corsicana) yaşayış mühiti seçimi ilə fərqlənir. Carduelis citrinella əsasən subalp iynəyarpaqlı meşələrində və Alp çəmənliklərində yaşayarkən, Korsika sərçəsi dəniz səviyyəsindən dağ yamaclarının ən yüksək nöqtələrinə qədər müxtəlif yaşayış mühitlərində tapıla bilər. Carduelis citrinella əsasən şam (Pinus) və küknar (Picea) kimi iynəyarpaqlı ağaclarda yuva qurur, Korsika sərçəsi isə ağac şibyəsi (Erica arborea), ardıc (Juniperus) və böyürtkən (Rubus) kimi alçaq kollardan da istifadə edir.[7]
Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə Birliyi (IUCN) Carduelis citrinellanı "az təhlükə altında" (Least Concern) kimi qiymətləndirilir.[8]
-
Erkək Carduelis citrinella
-
Dişi Carduelis citrinella
-
Carduelis citrinellanın yumurtaları, Tuluza muzeyi
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2007.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ Jobling, James A. The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. 2010. 91, 110. ISBN 978-1-4081-2501-4.
- ↑ Paynter, Raymond A. Jnr., redaktorCheck-list of birds of the world, Volume 14. 14. Cambridge, Massachusetts: Museum of Comparative Zoology. 1968. səh. 211.
- ↑ Sherborn, C. Davies. "The new species of birds in Vroeg's catalogue, 1764". Smithsonian Miscellaneous Collections. 47. 1905: 332–341.
- ↑ Gill, Frank; Donsker, David (redaktorlar ). "Finches, euphonias". World Bird List Version 5.3. International Ornithologists' Union. İstifadə tarixi: 18 avqust 2015.
- ↑ Zuccon, Dario; Prŷs-Jones, Robert; Rasmussen, Pamela C.; Ericson, Per G.P. "The phylogenetic relationships and generic limits of finches (Fringillidae)" (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution. 62 (2). 2012: 581–596. Bibcode:2012MolPE..62..581Z. doi:10.1016/j.ympev.2011.10.002. PMID 22023825.
- ↑ BirdLife International. "Carduelis citrinella". IUCN Red List of Threatened Species. 2017. 2017: e.T22720062A111124877. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-1.RLTS.T22720062A111124877.en. İstifadə tarixi: 3 iyun 2020.
- Förschler, Marc Imanuel & Kalko, Elisabeth K.V. (2007): Geographical differentiation, acoustic adaptation and species boundaries in mainland citril finches and insular Corsican finches, superspecies Carduelis [citrinella]. Journal of Biogeography 34(9). DOI:10.1111/j.1365-2699.2007.01722.x (HTML abstract)
- Förschler, Marc I.; Senar, Juan C.; Perret, Philippe; Björklund, Mats. "The species status of the Corsican Finch Carduelis corsicana assessed by three genetic markers with different rates of evolution". Molecular Phylogenetics and Evolution. 52 (1). 2009: 234–240. Bibcode:2009MolPE..52..234F. doi:10.1016/j.ympev.2009.02.014. PMID 19249374.
- Förschler, Marc Imanuel; Borras, A.; Kalko, Elisabeth K.V.; Cabrera, J.; Cabrera, T.; Senar, J.C. "Inter-locality variation in breeding phenology and nesting habitat of the Citril Finch Carduelis citrinella in the Catalonian Pre-Pyrenees". Ardeola. 53 (1). 2006a: 115–126.
- Förschler, Marc Imanuel; Förschler, L.; Dorka, U. "Flowering intensity of spruces Picea abies and the population dynamics of Siskins Carduelis spinus, Common Crossbills Loxia curvirostra, and Citril Finches Carduelis citrinella" (PDF). Ornis Fennica. 83 (2). 2006b: 91–96.