Brachygalba lugubris — Yakamarlar yarımfəsiləsinə aid quş növü.
| Brachygalba lugubris | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Brachygalba lugubris |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Brachygalba lugubris 14–18 sm uzunluğuna və 16–23 qram çəkiyə malikdir. Nominativ yarımnövün üst hissələri qəhvəyi, belinin alt hissəsi tünd qəhvəyi və yaşıl-qara parlaqlıqla örtülüdür. Qanadları qaraya yaxın və mavi parıltılıdır. Çənə və boğaz hissəsi ağ, döş və yanlar qırmızı-qəhvəyi, alt döş və qarın hissəsi isə ağ və ya tünd ağ rəngdədir. Digər yarımnövlər bel və döş rənglərinin tonu və intensivliyi ilə fərqlənir.[3]
Brachygalba lugubrisin səkkiz yarımnövü var:
- "B. l. fulviventris" - Mərkəzi Kolumbiyanın Meta və Boyaka departamentləri.
- "B. l. caquetae" - Kolumbiyanın Kaqueta departamentindən cənuba, şərqi Ekvador və şimali Peruya qədər.
- "B. l. lugubris" - Şərqi və cənubi Venesuela, şərqdə Qvianalar və şimali Braziliya.
- "B. l. obscuriceps" - Cənubi Venesuela və qonşu şimal-qərbi Braziliya.
- "B. l. naumburgae" - Şimal-şərqi Braziliyanın Maranyan və Piaui ştatları.
- "B. l. phaeonota" - Braziliya, Amazonas ştatının qərbində Rio Solimões (yuxarı Amazon çayı boyunca.
- "B l. melanosterna" - Boliviyanın Santa Krus departamenti və mərkəzi və cənubi Braziliya.
- "B. l. fulviventris", "B. l. phaeonota" və "B. l. melanosterna" yarımnövləri bir zamanlar ayrı növlər kimi qəbul edilirdi.[3]
Brachygalba lugubrisə Cənubi Amerikanın şimalında, And dağlarının şərqində üç ayrı ərazidə rast gəlinir. Əsasən "terra firme", "várzea" və qalereya meşələrində, həm əsas, həm də ikinci dərəcəli meşələrdə yaşayır. Burada meşə örtüyündə, kənarlarda və kolluqlu açıqlıqlarda tapılır. Həmçinin savannalarda su axınları boyunca və bəzi yerlərdə ağ qumlu torpaqlarda da rast gəlinir. Adətən düzənliklərdən 900 metr yüksəklikdə tapılır, lakin Venesuelada 1500 metr yüksəklikdə də qeydə alınmışdır.[4]
Brachygalba lugubris müxtəlif növ həşəratlarla qidalanır. Açıq budaqlarda cütlüklər və ya kiçik qruplar halında oturur və oradan uçan ovunu tutmaq üçün sürətlə hərəkət edir.
Brachygalba lugubrisin yuvası sənədləşdirilməmişdir, lakin torpaq yamacında bir dəlik və ya ağac termit yuvası olduğu güman edilir. Kolumbiyada mart ayında üç balalı bir ailə və may ayında çoxalma vəziyyətində olan digər fərdlər qeydə alınmışdır.[3]
Brachygalba lugubrisin mahnısı "azalan 'tick tick tick ti ti ti ti tit t t t' və ya 'plee, plee, plee-plee-plee’ple’pe’pe’e’e’e" şəklindədir və kəkəmə ilə bitir. Onun çağırış səsi kəskin "hilev" və ya daha aşağı tonlu "chevee" şəklindədir.
"Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) Brachygalba lugubrisi "Ən Az Narahatlıq Doğuran" kateqoriyasında qiymətləndirib. Yayılma sahəsinin müxtəlif hissələrində nadirdən ümumi qədər dəyişir, bir neçə qorunan ərazidə tapılır və "yaşayış mühiti tələbləri göstərir ki, seçmə meşə qırılması təhlükə yaratmır." Lakin "B. l. phaeonota" yarımnövü yalnız çox kiçik bir ərazidə məlumdur və onun qorunma statusunu və yayılma sahəsini aydınlaşdırmaq üçün əlavə tədqiqat tələb olunur.[5]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1998.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ 1 2 3 Tobias, J., T. Züchner, T.A. de Melo Júnior, and G. M. Kirwan (2020). Brown Jacamar (Brachygalba lugubris), version 1.0. In Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.brojac2.01 retrieved May 9, 2021
- ↑ Gill, F.; Donsker, D.; Rasmussen, P. "IOC World Bird List (v 11.1)". January 2021. İstifadə tarixi: January 14, 2021.
- ↑ BirdLife International. "Brachygalba lugubris". IUCN Red List of Threatened Species. 2016. 2016: e.T22682180A92933566. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22682180A92933566.en. İstifadə tarixi: October 7, 2023.
