Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinBoris Veysfeyler (19 aprel 1941, Moskva)[1] — Sovet İttifaqında dünyaya gəlmiş, Pensilvaniya Dövlət Universitetində professor kimi işləmiş riyaziyyatçı idi və Çiliyə getməzdən əvvəl ABŞ-də yaşamışdır. ABŞ-nin məxfilikdən çıxarılmış sənədlərinə əsasən, Çili ordusunun patrulu onu saxlamış və 1960-cı illərdə Çilidə yaradılmış, alman mənşəli kənd təsərrüfatı icması olan Colonie Dignidada aparmışdır.[2] Pinoçet rejiminin hərbi diktaturası dövründə Boris Veysfeylerin boğularaq öldürüldüyü iddia edilir.
| Boris Veysfeyler | |
|---|---|
| Doğum tarixi |
19 aprel 1941 |
| Doğum yeri | Moskva, RSFSR, Sovet İttifaqı |
| Yoxa çıxıb | |
| Fəaliyyəti | universitet müəllimi[d], riyaziyyatçı, səyyah |
| Tanınır | Weisfeiler–Leman alqoritmi, Kac–Weisfeiler fərziyyəsi |
Boris Veysfeyler 1941-ci ildə Moskvada anadan olmuşdur. O,1970-ci ildə Leninqradın Steklov Riyaziyyat İnstitutunda doktorantura dərəcəsi almışdır. Ernest Vinberqin rəhbərliyi altında işləmişdir.[4] 1975-ci ildə Sovet İttifaqından ABŞ-yə mühacirət etmiş və Pensilvaniya Dövlət Universitetində professor olmuşdur. 1981-ci ildən ABŞ vətəndaşı olmuşdur.[5]
Veysfeylerin tədqiqatları cəbr qrupu nəzəriyyəsinin çətin sahələrini, xüsusilə qeyri-izotrop qrupları əhatə edib.[6] O, öz sahəsində 30-dan çox elmi məqalə yayımlamışdır.[7]
1984-cü ilin Milad bayramında Boris Veysfeyler And dağlarında gəzinti məqsədilə Çiliyə yollanır.[8] Həmin dövrdə ölkə Auqusto Pinoçetin diktaturası altında idi və insan hüquqları pozuntuları geniş yayılmışdı.[9] Rəsmi məlumatlara görə, Boris sürətli axan çaylara düşərək boğulub, lakin cəsədi tapılmamışdır.[10] ABŞ və Çili sənədlərində onun Colonia Dignidad adlı müəmmalı alman icmasında işgəncəyə məruz qaldığı iddia edilir.[11]
2006-cı ildə ABŞ senatorları və nümayəndələri Çili prezidenti Miçel Baçeletə müraciət edərək rəsmi tədqiqatın sürətləndirilməsini tələb etmişdirlər. 2012-ci ildə Çili məhkəməsi onun qaçırılmasında şübhəli bilinən 8 hərbi və polis məmurunun həbsini tələb edib. Lakin 2016-cı ildə məhkəmə işi bağlanmışdır.
Boris Veysfeylerin itkin düşməsi haqqında "The Colony" adlı qısametrajlı film 2007-ci ildə yayımlanmışdır.[12] Çilidə 2003-cü ildə "El misterio Boris Weisfeiler" adlı sənədli film nümayiş olunmuşdur.
- On Construction and Identification of Graphs. Berlin, Springer (1976).
- ↑ "Chile orders arrests over hiker". BBC News (ingilis). 22 avqust 2012. 31 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 fevral 2020.
- ↑ Long, Gideon. "Missing in Chile: What happened to Boris Weisfeiler?". Santiago: BBC News. 10 aprel 2016. 20 iyul 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 sentyabr 2018.
- ↑ https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19340756.
- ↑ "The Mathematics Genealogy Project – Èrnest Vinberg". 22 sentyabr 2006 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 dekabr 2024.
- ↑ "The Reduction of a Graph to Canonical Form and the Algebra which Appears Therein" (PDF). İstifadə tarixi: 16 oktyabr 2018.
- ↑ "The Weisfeiler Lecture in Mathematics". 14 may 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2006.
- ↑ Alexander Lubotzky. "A Tribute to Boris Weisfeiler: The Mathematics of Boris Weisfeiler" (PDF). Notices of the American Mathematical Society. 51 (1). yanvar 2004. 14 oktyabr 2006 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 21 noyabr 2006.
- ↑ "Official website for Boris Weisfeiler". 18 iyul 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 dekabr 2024.
- ↑ Falconer, Bruce. "The Torture Colony". The American Scholar (ingilis). 1 sentyabr 2008. 8 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyul 2017.
- ↑ "LA SEGUNDA". boris.weisfeiler.com. 21 oktyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyul 2017.
- ↑ Long, Gideon. "Missing in Chile: What happened to Boris Weisfeiler?". BBC News (ingilis). 10 aprel 2016. 22 oktyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 iyul 2017.
- ↑ "The Colony (II) (2007)". Internet Movie Database. 4 avqust 2007. 11 may 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 dekabr 2013.
- Lubotzky, Alexander. "A Tribute to Boris Weisfeiler: The Mathematics of Boris Weisfeiler" (PDF). Notices of the American Mathematical Society. 51 (1). 2004: 32–37. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2024.
- Weisfeiler, Boris. On Construction and Identification of Graphs. Lecture Notes in Mathematics. 558. Springer. 1976. doi:10.1007/BFb0089374. ISBN 978-3-540-37539-5. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2024.
- Weisfeiler, Boris; Leman, Andrey A. "The Reduction of a Graph to Canonical Form and the Algebra which Appears Therein" (PDF). Nauchno-Technicheskaya Informatsia. 2 (9). 1968: 12–16. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2024.
- Falconer, Bruce. "The Torture Colony". The American Scholar. 1 sentyabr 2008. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2024.