Bir ayaqlı kral göyərçin pozası — müasir yoqada məşq məqsədilə tətbiq olunan oturaraq arxaya əyilmə asanasıdır.Yin yoqa ənənəsində bu poza Swan pose (Qu quşu pozası) adlanır. Aerial yoqa variantında isə, hamak dəstəyi ilə icra olunduqda, Flying Pigeon pose (Uçan göyərçin pozası) adını alır. Əsas forma XX əsrdə Krişnamacharyanın iki şagirdi — Pattabhi Jois və B. K. S İyenqar tərəfindən təsvir olunmuşdur. Sonralar bu pozanın müxtəlif variantları yaradılmışdır. Bir ayaqlı kral göyərçin pozası, xüsusilə reklamlarda və vizual təqdimatlarda tez-tez istifadə edilən yoqa pozalarından biridir. Bu poza adətən elastiklik və zəriflik kimi arzu olunan keyfiyyətləri ifadə etmək üçün simvolik obraz kimi seçilir.
| Bir ayaqlı kral göyərçin pozasl | |
|---|---|
| ing. Eka Pada Rajakapotasana I | |
| |
Bir ayaqlı kral göyərçin pozası termini Sanskrit dilinə əsaslanır və bir neçə sözdən ibarətdir: eka(bir), pada(ayaq), raja(kral), kapota(göyərçin), asana(poz, oturuş və ya qamət). [1]Ensiklopedik izahda qeyd edilir ki, adın formalaşması yoqa ənənəsinin adətən asanaların həm bədən formasına, həm də simvolik və mifoloji assosiasiyalara əsaslanaraq adlandırılması prinsipinə uyğundur.[2] Burada "göyərçin" termini bədənin formasını və açılmasını,"kral" isə pozanın yüksək çətinlik dərəcəsini və möhtəşəm görünüşünü simvolizə edir.
Pozanın təsviri XX əsrdə Krişnamacharyanın iki tanınmış şagirdi tərəfindən verilmişdir:Pattabhi Jois onu Aştanqa yoqa sistemində təqdim etmiş, B. K. S İyenqar isə klassik əsəri "Light on Yoga" kitabında ətraflı şəkildə təsvir etmişdir.[3]
Bir ayaqlı göyərçin pozasının icrasına Dandasana (Çubuq pozası) vəziyyətində oturaraq başlanılır. Burada bir diz bükülür və döz döşəmədə qalmaqla ayaq qasıq önündə yerləşdirilir, digər ayaq isə arxaya düz şəkildə uzadılır. [4]Tam formaya gətirmək üçün arxada olan ayağın dizini bükmək, ayaq biləyini və ya pəncəni bir və ya hər iki əllə tutmaq tələb olunur. Poza güclü şəkildə bud-çanaq oynağını açan poza hesab edilir.[5] Ön ayaqda bud sümüyünün (femur) çanaqda xarici rotasiyasını artırır, arxa ayaqda isə psoas əzələsini (budu qaldıran əsas əzələ) uzadır. [6]Əgər ön ayağın ombası tam şəkildə döşəməyə enməzsə, onu dəfələrlə qatlanmış bir yorğanla dəstəkləmək mümkündür.
Dəstəklənmiş (Kral) göyərçin pozası (Salamba Kaptasana) formasında arxa ayaq düz şəkildə geriyə uzadılır və əllər ombaların yanında, döşəmədə yerləşdirilir ki, bu da geriyə əyilməni azaldır. [7]Rahat olduqda, bel yüngülcə qövsvari əyilə bilər və baxış birbaşa yuxarıya yönəldilə bilər.
Yatmış göyərçin pozası (Sleeping Pigeon,Yin yoqada Sleeping Swan) formasında arxa ayaq bədənin xətti boyunca düz uzadılır, gövdə və qollar isə önə əyilmiş qabaq dizin üzərinə irəli uzadılır. [8]Bu poza bəzən "göyərçin" adlandırılsa da, o, yüksəksəviyyəli diz üstə geriyə əyilmə olan Göyərçin pozasından (Kapotasana) fərqli bir asanadır.
Hava yoqası (Aerial yoqa) praktikasında Uçan göyərçin pozası (Flying Pigeon pose) asananın bir variantıdır. [9]Bu formada bədən yelləncəkdə dəstəklənir və bir ayaq yelləncəyin ön hissəsinə keçirilib "qarmaq" kimi möhkəmləndirilir.
Pozanı məşq etmək üçün arxa diz divara söykənə bilər. Bu zaman baldır şaquli vəziyyətdə saxlanılır və ayaq qayış vasitəsilə sabitlənir. [10]Tam poza istiqamətində çalışmaq üçün qayış hər iki əllə tutulur, qollar isə tərsinə çevrilərək dirsəklər yuxarıya doğru yönəldilir.
Bir ayaqlı kral göyərçin pozasının ikinci təzahüründə əllərin və arxa ayağın mövqeyi bir ayaqlı kral göyərçin pozasının birinci təzahürü ilə eyni saxlanılır.[11]Lakin ön ayağın dabanı budun önündə yerə qoyulur, ön diz isə iti bucaq altında irəliyə doğru əyilir və dabanın önünə keçir. Bu vəziyyətdə ombalar yerdən qaldırılmış vəziyyətdə olur.
Bir ayaqlı kral göyərçin pozasının üçüncü təzahüründə əllərin və arxa ayağın mövqeyi bir ayaqlı kral göyərçin pozasının birinci təzahürü ilə eyni saxlanılır.[12]Lakin İyenqar yoqaya görə, ön diz irəliyə yönəlir, ön ayaq və baldır isə budun altında yerə yerləşdirilir.
Bir ayaqlı kral göyərçin pozasının dördüncü təzahüründə əllər və arxa ayaq bir ayaqlı kral göyərçin pozasının birinci təzahürü ilə eyni saxlanılır, lakin ön ayaq yer boyunca düz irəli uzadılır.[13]Bu poza müxtəlif dayaq vasitələrinin köməyi ilə məşq edilə bilər. Arxa baldır divara dik vəziyyətdə, oturaq sümüklərin altında yoqa bloku, lazım olduqda ön ayağın altında əlavə blok və əllərlə arxa ayaq arasında kəmər istifadə olunur.
- ↑ https://books.google.az/books?id=-zzRvh1fRzEC&pg=PA18&redir_esc=y (#bare_url_missing_title).
- ↑ http://www.ashtangayoga.info/practice/advanced-a-series-sthira-bhaga/item/eka-pada-raja-kapotasana/ (#bare_url_missing_title).
- ↑ Sjoman, N. E. The Yoga Tradition of the Mysore Palace (ingilis). Abhinav Publications. 1999. ISBN 978-81-7017-389-2.
- ↑ https://yinyoga.com/yinsights/swan/ (#bare_url_missing_title).
- ↑ https://books.google.az/books?id=3kWqPibhkmMC&pg=PA118&redir_esc=y (#bare_url_missing_title).
- ↑ "Pigeon Pose". Yoga Journal (ingilis). 9 dekabr 2021.
- ↑ http://www.yogajournal.com/slideshow/the-aerial-yoga-sequence-9-poses-to-defy-gravity/ (#bare_url_missing_title).
- ↑ https://www.yogajournal.com/poses/master-sleeping-pigeon-pose-4-steps (#bare_url_missing_title).
- ↑ https://archive.org/details/bookofyoga0000lide/page/132 (#bare_url_missing_title).
- ↑ Crandell, Jason. "Master Sleeping Pigeon Pose in 4 Steps". Yoga Journal (ingilis). 18 mart 2016.
- ↑ https://www.yogajournal.com/poses/one-legged-king-pigeon-pose-ii/ (#bare_url_missing_title).
- ↑ Beaumont, Jennifer. "In the heart — Light on Yoga Institute: Iyengar Yoga Center of Grand Rapids". Light on Yoga Institute: Iyengar Yoga Center of Grand Rapids (ingilis). 23 yanvar 2018.
- ↑ https://www.yogajournal.com/practice/yoga-sequences/bird-bird/ (#bare_url_missing_title).