Berta Vidal de Battini (d. 10 iyul, 1900, San Luis – ö. 19 may, 1984, Buenos-Ayres) — Argentina folklor və dialektologiya tədqiqatlarının əsasını qoyan şəxslərdən biri olmuşdur. O, 1945-ci ildə Argentina Filologiya İnstitutu və Milli Təhsil Şurası tərəfindən sifariş edilən və ölkənin dil xüsusiyyətlərini araşdıran işi ilə tanınırdı.[1] Folklorşünas, yazıçı, tədqiqatçı və müəllim kimi fəaliyyət göstərən Battini, San Luis vilayətinin mədəniyyətinə töhfə vermiş ən mühüm qadınlardan biri hesab edilir.[2]
| Berta Vidal de Battini | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 10 iyul 1900 |
| Vəfat tarixi | 19 may 1984 (83 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | dilçi, folklorşünas. |
| Mükafatları | Şablon:Wikidata/P166 |
O, ibtidai və orta təhsilini San Luisdə, Paula Domíngez de Bazán ibtidai məktəbində almış və burada Milli Normal (Dövlət sertifikatlı ibtidai sinif müəllimi) müəllim diplomu ilə məzun olmuşdur. 1918-ci ildən ibtidai məktəblərdə müəllimlik edərkən Buenos-Ayres Universitetinin fəlsəfə və ədəbiyyat fakültəsinə daxil olmuş və burada ədəbiyyat üzrə professor və Filologiya və Ədəbiyyat üzrə doktor dərəcələrini almışdır. Uzun illər Milli Təhsil Şurasında müəllim kimi çalışmış və nəhayət, Baş Müfəttiş vəzifəsinə yüksəlmişdir. Universitetdə Folklor və İspan dili tarixi fənləri üzrə dərs demişdir. Eyni zamanda La Prensa qəzetində yazılarla çıxış etmişdir. O, Buenos-Ayres Universitetinin fəlsəfə və ədəbiyyat fakültəsinin Fəlsəfə İnstitutunda Amado Alonsonun rəhbərliyi altında tədqiqat fəaliyyətinə başlamış və onun əməkdaşlarından biri olmuşdur. Eyni universitetin Filologiya İnstitutu və Antropologiya Elmləri İnstitutunda tədqiqatçı kimi çalışmışdır. 1945-ci ildə Filologiya İnstitutu və Milli Təhsil Şurası ona ölkənin danışıq dilini araşdırmaq vəzifəsini həvalə etmişdir. O, Argentina boyu 100-dən çox sahə tədqiqatı aparmış, Malvin adalarına getməsə də, oranın lüğət materiallarını Pataqoniyada məskunlaşmış malvinlilərdən toplamışdır. 1960 və 1963-cü illərdə Avropanı ziyarət edərək aparıcı fəlsəfə və folklor mərkəzlərində iştirak etmişdir.[3]
1964-cü ildə o, Argentina ispan dili adlı kitabını nəşr etdirmişdir. Bu əsər, Argentina dialektologiyasını ən ətraflı şəkildə təsvir edən və ibtidai məktəblərdə dil tədrisinə həsr olunmuş ilk araşdırma idi. Vidal de Battini Argentina ispan dilini fonoloji, morfoloji və sintaktik xüsusiyyətlərinə əsasən beş linqvistik bölgəyə ayırmışdır. O, həmçinin regionlardakı dil fərqlərinin əsasını təşkil edən linqvistik substratlara dair müşahidələr aparmış və onların müxtəlif intonasiyalara təsir etdiyini irəli sürmüşdür.[4]
2020-ci ildə Təhsil alan linqvistlər şəbəkəsi təşkilatı Argentina senatına 10 iyul tarixinin "Linqvistlər günü" elan edilməsi üçün qanun layihəsi təqdim etmişdir.[5] Bu tarix açıq səsvermə nəticəsində seçilmiş və Berta Vidal de Battini-nin xatirəsinə həsr olunmuşdur. Layihə San Luis senatoru Yevgeniya atalfamo tərəfindən irəli sürülmüşdür.[6]
- Encuesta Folklórica (1921)
- Mitos Sanluiseños (1925)
- El habla rural de San Luis, parte I: fonética, morfología, sintaxis, Biblioteca de Dialectología Hispanoamericana VII, Universidad de Buenos Aires (1949)
- Voces marinas en el habla rural de San Luis, Facultad de filosofía y letras de la Universidad de Buenos Aires, Instituto de filolgía, Sección románica (1949)
- El léxico de los buscadores de oro de la Carolina, San Luis. ‘Homenaje a Fritz Krüger’, Mendoza, p. 303-334 (1952)
- El léxico de los yerbateros, Nueva Revista de Filología Hispánica, 7 (1/2), p. 190-208 (1953)
- El español de la Argentina: estudio destinado a los maestros de las escuelas primarias (Vol. 1). Consejo Nacional de Educación (1954), actualizado en 1966.
- Extensión de la RR múltiple en la Argentina, Filología, 3, p. 181-184 (1955)
- El léxico ganadero de la Argentina: la oveja en la Patagonia y en Tierra del Fuego, Filología, 5, p. 135-192 (1959)
- Cuentos y leyendas populares de Argentina: selección para niños (1960)
- El Antigal: una leyenda puneña (1962).
- El español de la Argentina. Buenos Aires, Consejo Nacional de Educación (1964)
- Zonas de leísmo en el español de la Argentina, AJ Van Windekens, Communications et rapports du Premier Congrès International de Dialectologie générale, II, Louvain, Centre International de Dialectologie générale, p. 160-163 (1964)
- La narrativa popular de la Argentina. Leyendas de plantas (1972)
- Patagonia. Nombre de una región argentina, Baal. XL, p. 155-156 (1975).
- Cuentos y leyendas populares de la Argentina, 10 volúmenes, Buenos Aires, Ediciones Culturales Argentinas (1980)
- La enseñanza del folklore en la escuela, Anales de la Asociación Folklórica Argentina, 2, p. 57-60.
- Términos Geográficos de la Argentina, Estudios de Filología y Lingüística, homenaje a Ángel Rosemblat en sus 70 años.
- Un término geográfico: guadal, Homenaje a Fritz Krüger (Mendoza, 1952-54), II, p. 312-318
- Alas (1924)
- Agua serrana (1934)
- Tierra puntana (1937)
- Campo y soledad (1937)
- La ciudad de San Luis (1960)
- 1946 – San Luis İncəsənət və Sənaye Konqresində I Poeziya mükafatı[7]
- 1957 – Mədəniyyət Komissiyasının təqaüdü[7]
- 1960 – Uolles mükafatı, Panamerika Coğrafiya və Tarix institutu[7]
- 1969 – El habla rural de San Luis kitabı ilə Argentina Milli Mədəniyyət Komissiyası tərəfindən II mükafat[7]
- 1983 – Argentina Ədəbiyyat Akademiyasına həqiqi üzv seçilmişdir (bu akademiyaya üzv seçilmiş üçüncü qadın olmuşdur).[8]