Bayraq sancma – insanların kontekstdən asılı olaraq nümayiş etdirdiyi davranış. Hərbi və ya geosiyasi vəziyyətlərdə ərazi iddiasını nümayiş etdirmək üçün yerinə yetirilir. Bayraq sancma praktikasına futbol kimi idman yarışlarında da rast gəlinir.
İkinci Dünya müharibəsində bir çox məşhur bayraq sancma insidenti qeydə alınmışdır: amerikalı əsgərlərin İvo Cimada,[1] Finlandiya əsgərlərinin Treriksrösetdə[2] və sovet əsgərlərinin Reyxstaqda bayraq sancdıqları anı əks etdirən fotoşəkillər məşhur olmuşdur.[3] 1948-ci ildə baş verən Ərəb–İsrail müharibəsi zamanı İsrail əsgərləri Umm əl-Rəşrəşin (indiki Eylat) ələ keçirilməsini Mürəkkəb bayrağını sancmaqla və ucaltmaqla bildirmişdirlər.[4]
Bayraq sancma insidenti futbol kimi idman yarışlarında da qeydə alınır. Bu adətən aralarında rəqabət olan komandaların qarşılaşmalarında baş verir və qarşı tərəfi öz meydanında qışqırtmaq məqsədilə edilir. 1996-cı ildə futbol üzrə Türkiyə Kubokunun finalında "Qalatasaray" "Fənərbaxça"nı məğlub etdikdən sonra "Qalatasaray"ın baş məşqçisi Qrem Suness Şükrü Saracoğlu stadionunun ortasında Qalatasaray bayrağını sancmışdır. Bu hadisədən sonra azarkeşlər tərəfindən Sunessə "Ulubatlı" ləqəbi verilmişdir.[5]
ABŞ-də kollec futbolunda bir neçə dəfə bayraq sancma insidenti qeydə alınmışdır. 2005-ci ildə "Miçiqan Şteyt Spartans" oyunçuları "Notr Dam Faytinq Ayriş" komandasının meydanında, 2017-ci ildə "Oklahoma Suners" komandasının oyunçusu Beyker Meyfild "Ohayo Şteyt Bakays" komandasının meydanında[6][7] və 2024-cü ildə "Miçiqan Volverins" oyunçuları "Ohayo Şteyt Bakays" komandasının meydanında öz bayraqlarını sancmışdırlar.[8]
Bazz Oldrin 1969-cu ildə "Apollo 11" proqramı çərçivəsində Aya enmiş və Ayın səthinə ABŞ bayrağını sancmışdır.[9] 2007-ci ildə Rusiya tərəfindən Şimal qütbünə göndərilmiş missiya paslanmaya davamlı olan və titandan hazırlanmış Rusiya bayrağını okean yatağına sancmışdır.[10]
_(cropped).jpg)
- ↑ "Charles Lindberg, 86; Marine helped raise first U.S. flag over Iwo Jima". Los Angeles Times. June 26, 2007. October 22, 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 yanvar 2025.
- ↑ Juuti, Mikko. "Tämä ikoninen sotakuva on kuin suomalainen versio Iwo Jiman lipun pystytyksestä" [This iconic war photograph is like the Finnish version of raising the flag on Iwo Jima]. Ilta-Sanomat (fin). April 27, 2015. March 2, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 yanvar 2025.
- ↑ "Soviet soldier pictured in iconic 1945 Reichstag photo dies". The Guardian. February 17, 2010. İstifadə tarixi: 2 yanvar 2025.
- ↑ Glatt, Benjamin. "Today in History: Winning Eilat with an ink flag". The Jerusalem Post. March 10, 2016. İstifadə tarixi: 2 yanvar 2025.
- ↑ "Graeme Souness 'bayrak olayı'nı 20 yıl sonra BBC'ye anlattı". BBC (türkcə). 18 noyabr 2016. İstifadə tarixi: 3 yanvar 2025.
- ↑ "Spartans regret South Bend flag-raising". Associated Press. September 21, 2005. İstifadə tarixi: 2 yanvar 2025 – ESPN vasitəsilə.
- ↑ Bachar, Zach. "Video: Baker Mayfield Reacts to Wild CFB Flag-Planting Incidents, 'Let the Boys Play'". Bleacher Report. December 2, 2024. İstifadə tarixi: 2 yanvar 2025.
- ↑ "College football players scuffle after flags come out following rivalry wins". AP News. December 1, 2024. December 17, 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 yanvar 2025.
- ↑ "Flag Day – Flying High: The Stars and Stripes in Space". NASA (ingiliscə). 13 iyun 2019. 2025-01-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 yanvar 2025.
- ↑ "Russia plants flag under N Pole". BBC News. August 2, 2007. January 3, 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 yanvar 2025.