Au Ko (çu Han: 甌姬; vi) — Vyetnam xalqının yaradılış əfsanəsinə görə, ölməz dağ qar tanrıçası. Au Ko, Lạc Long Quân (hərfi mənası: Lak Əjdaha Lordu) ilə evlənmiş və Bayyue kimi tanınan yüz uşağın olduğu bir yumurta torbası doğmuşdur. Onlar Vyetnam xalqının əcdadları hesab olunur. Au Ko Vyetnam sivilizasiyasının anası kimi ehtiramla anılır.[1][2]
| Au Ko | |
|---|---|
| 嫗姬 | |
_(4).jpg) | |
| Doğum tarixi | e.ə. 2825-ci il |
| Vəfat tarixi | e.ə. 2520-ci il |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Au Ko qarlı dağlarda yaşayan tiên (ölməz) idi. O, insanlara şəfa vermək üçün səyahət edirdi, çünki tibbdə çox bacarıqlı və mərhəmətli idi. Bir gün səfəri zamanı qəfil bir canavar peyda oldu və onu qorxutdu. Au Ko qorxudan durnaya çevrilərək uçmağa başladı. O anda dənizdən gələn əjdaha padşahı Lạc Long Quân keçirdi və təhlükədə olan durnanı gördü. O, yaxınlıqdakı bir daşı götürüb canavarı öldürdü. Au Ko xilas edildikdən sonra öz xilaskarını görmək üçün uçmaqdan dayandı və yenidən tiên (ölməz) formasına qayıtdı. O, anında xilaskarına aşiq oldu.[3]
Daha sonra Au Ko bir yumurta torbası dünyaya gətirdi və bu torbadan yüz uşaq çıxdı. Lakin bir-birilərinə olan sevgilərinə baxmayaraq, Au Kohəmişə dağlara qayıtmaq istəyirdi, Lạc Long Quân isə dənizə qayıtmağa can atırdı, çünki orada günlərin uzunluğu fəsillərə görə ölçülürdü. Onlar ayrıldılar, hərəsi 50 uşaq götürdü. Au Ko Vyetnamın qarlı dağlarına yerləşərək, gələcəkdə Hunq Vonq (Hunq padşahları) kimi tanınacaq, güclü və ağıllı 50 lider yetişdirdi.[4]
.jpg)
Bu əfsanə XV əsrə aid olan Đại Việt sử ký toàn thư (Day Vyetin tam salnamələri) və XIV əsrə aid olan Lĩnh Nam chích quái (Linh-Nam Tozundan Dərilən Möcüzələr) kitablarında qeyd edilir.[5]
Đại Việt sử ký toàn thư əsərinə görə, Au Ko Lay İmperatorun (başqa adı Đế Ai 帝哀, yaxud İmperator Ai, Şennonq nəslindən) qızıdır.[6] Lĩnh Nam chích quái əsərində isə Au Ko əvvəlcə Lay İmperatorun kənizi olmuş, sonra isə Lạc Long Quân ilə evlənmişdir.[7] Həmçinin, bu versiyada Au Ko yumurta torbasını pis bir əlamət hesab edərək tarlaya atmışdır. Tarixçi Nqo Si Liyen bu əfsanənin bəzi ibtidai cəhətlərini qeyd etmişdir.[8] O, Lạc Long Quân-un atası Kral Kin Duonq ilə Au Konun babası De Nqinin qardaş olduğunu vurğulamışdır. Bu əfsanə Vyetnam məktəblərində geniş şəkildə öyrədilir.[9]
Amerikalı yazıçı Meri Makkarti Vyetnam müharibəsi haqqında yazdığı "Vietnam" adlı kitabçasında qeyd edir ki, ABŞ agentləri bu yaradılış əfsanəsindən istifadə edərək Cənubi Vyetnamda vətənpərvərlik ruhunu artırmağa çalışmışlar.[10][11]
- ↑ Dông Phong. Papy, conte-nous ta terre lointaine. 2009. səh. 15.
En effet, le peuple vietnamien descend du mariage du Roi Dragon et de la fée Âu Cơ. Le Roi Dragon avait son royaume dans les profondeurs de la mer et la fée Âu Cơ était originaire des montagnes qui bordent encore le delta du Fleuve
- ↑ Philip Taylor. Modernity and Re-Enchantment: Religion in Post-Revolutionary Vietnam. 2007. səh. 68.
According to legend, all Vietnamese people can trace their ancestry back to the marriage of the dragon father Lạc Long Quân and the goddess mother Âu Cơ. This magical union produced an egg sac from which hatched one hundred human
- ↑ Leeming, David Adams, Creation myths of the world: an encyclopedia, Vol. 1, ABC-CLIO, 2010. p. 270.
- ↑ Nghia M. Vo Saigon: A History 2011– Page 285 "According to legend, King Lạc Long Quân wed fairy Âu Cơ who gave him 100 children. Both considered to be the ancestors of the Vietnamese nation, they later split up; taking 50 children, he settled along the coastal area and founded the ..."
- ↑ Keith Weller Taylor: The Birth of Vietnam. Revision of thesis (Ph.D.). Appendix A, p. 303. University of California Press (1991); ISBN 0-520-07417-3
- ↑ "Tách câu và Phiên âm". nomfoundation.org (vyetnam). İstifadə tarixi: 24 February 2024.
- ↑ Huangfu Mi. Records on Generations of Kings and Emperors 帝王世紀. Article "Shennong-shi". Rulers from Shennong-shi were: (1) Shennong-shi 神農氏; (2) Emperor Lin Kui 帝临魁; (3) Emperor Cheng 帝承; (4) Emperor Ming 帝明; (5) Emperor Zhi 帝直; (6) Emperor Li 帝釐; (7) Emperor Ai 帝哀; and (8) Emperor Yu Wang 帝榆罔.
- ↑ "嶺南摭怪/鴻龐氏傳 - 維基文庫，自由的圖書館". zh.wikisource.org (çin). İstifadə tarixi: 2022-12-01.
- ↑ "Bảo tàng Lịch sử Quốc gia". Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. İstifadə tarixi: 2022-12-01.
- ↑ Marie-Carine Lall, Edward Vickers Education As a Political Tool in Asia 2009 Page 143 "... the cradle of 'Vietnamese-ness'. The history of the country really started around 800 bc with the Văn Lang kingship. Children learn about the legends of the nation's birth, which feature heroic figures such as Kinh Dương Vương, Âu Cơ – Lạc Long Quân ..."
- ↑ Jonathan D London Education in Vietnam 2011 Page 68 "Âu Cơ origin goddess"
- Friedman, Amy. "One Hundred Kings – a Legend of Ancient Vietnam", South Florida Sun Sentinel, 12 July 2005, pg. 8
- Taylor, Sandra C. Vietnamese Women at War (Kansas: University Press of Kansas, 1999)
- Turner, Karen Gottschang. Even the Women Must Fight (New York: John Wiley & Sons, Inc., 1998)
- Willing, Indigo A. “The Adopted Vietnamese Community: From Fairy Tales to the Diaspora”, Michigan Quarterly Review 43, no. 4 (2004)
