Ares vadisi (lat. Ares Vallis) — Mars planetində vadi. Vadi Marsın cənub yarımkürəsində yerləşir və Tarsis bölgəsinin yaxınlığında, Valles Marineris sisteminin şimal-şərqində yerləşir.[2]
| Ares vadisi | |
|---|---|
 | |
| Uzunluğu |
|
| Yerləşməsi | |
| 10°17′24″ şm. e. 334°23′24″ ş. u.HGYO{{#coordinates:}}: invalid longitude | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ares vadisi ilk dəfə 1976-cı ildə NASA-nın Viking missiyası tərəfindən çəkilən şəkillərdə aşkar edilib. Adını Yunan mifologiyasındakı döyüş tanrısı Aresdən alan bu vadi, Marsın tarixində suyun böyük bir rol oynadığını göstərən bir neçə mühüm geoloji xüsusiyyətə malikdir. Tədqiqatçılar bu vadinin, Marsın qədim dövrlərindəki su axınlarının və maye izlərinin təsirini nümayiş etdirdiyini düşünürlər.[3][4][5]
Ares vadisi təxminən 700 km uzunluğunda və 200 km enində olan bir çökək vadidir. Bu vadi kraterlər və böyük daş və çınqıl təbəqələri ilə zəngindir. Vadinin dərinliyi Marsdakı qədim su axınlarının zamanla meydana gətirdiyi geoloji təsirləri nümayiş etdirir. Ares vadisinin divarlarında müxtəlif təbii qayalar, kanallar və quru dərələr tapılıb, bunlar suyun keçmişdə bu ərazidə çoxlu təzyiq altında və ya axan zaman izlər buraxdığını göstərir.[6][7]
Vadinin ən təsir edici xüsusiyyətlərindən biri onun yüksək kənarları və böyük dövrəvi çöküntü izləridir. Bu çöküntülər Marsın çox qədim dövrlərində baş vermiş su axınlarının gücünü və Mars səthinin geoloji inkişafını əks etdirir. Çöküntülər arasında olan böyük çınqıllar və daşlar da bu su axınlarının Marsın səthini necə dəyişdirdiyini və su dövrünün təkamülünü aydınlaşdırmağa kömək edir.
- ↑ Gazetteer of Planetary Nomenclature. Beynəlxalq Astronomiya İttifaqı.
- ↑ Parker, T.J., Clifford, S.m., and Banerdt, W.B. (2000). Argyre Planitia and the Mars global hydrologic cycle. LPSC XXXI, Abstract 2033.
- ↑ Carr, M. 1979. Formation of Martian flood features by the release of water from confined aquifers. J. Geophys. Res. 84, 2995-3007.
- ↑ Carr, M., G. Clow. 1981. Martian channels and valleys: their characteristics, distribution, and age. Icarus: 48 (1), 91-117.
- ↑ Grant, J., T. Parker. 2002. Drainage evolution of the Margaritifer Sinus region, Mars. J. Geophys. Res. 107, doi:10.1029/2001JE001678.
- ↑ Grant., J. et al. 2009. Geologic map of MTM-20012 and -25012 quadrangles, Margaritifer Terra region of Mars, U.S. Geol. Sur, Scientific Investigations Map 3041, scale 1:1,000,000.
- ↑ Rotto, S., K. Tanaka. 1995. Geologic/Geomorphic map of the Chryse Planitia region of Mars, U.S. Geol. Surv. Invest. Ser. Map I-2441, scale 1:5M.
- Baker, V.R.; Carr, M.H.; Gulick, V.C.; Williams, C.R.; Marley, M.S. Channels and Valley Networks // Kieffer, H.H.; Jakosky, B.M.; Snyder, C.W.; Matthews, M.S. (redaktorlar ). Mars. Tucson, AZ: en:University of Arizona Press.
- Carr, M.H. Channels, Valleys and Gullies // The Surface of Mars. en:Cambridge University Press. 1981. ISBN 978-0-521-87201-0.
- Google Mars scrollable map - centered on Ares Vallis.