Arachis rigonii

Arachis rigonii təbii olaraq Boliviyada, xüsusilə Santa Kruz de la Sierra ətrafında rast gəlinən bir növdür. Yerfındığı cinsinə aid olan bu növ yeraltı və ya yerüstü meyvə verən paxlalı bitkilərlə yaxın əlaqəlidir. Bitkinin botanikası ekosistemdəki rolu və qorunma statusu haqqında məlumat məhduddur.

Kiçik mövsümi tropik biomlarda böyüyən bir növdür. Onun vegetativ xüsusiyyətləri digər Arachis növlərinə oxşar olsa da, spesifik morfoloji fərqlilikləri ilə seçilir. Bu bitki, əsasən yerli iqlim şəraitinə uyğunlaşmış və quraq mövsümlərdə inkişaf edən növlərdən biridir.^[1]

İlk dəfə 1960-cı ildə botaniklər Krapovickas və Gregory tərəfindən təsvir edilmişdir. Onlar növün morfoloji və genetik xüsusiyyətlərini araşdırmış, onu Yerfındığı cinsinin digər üzvlərindən fərqləndirmişlər.^[1] Bu növ yalnız Boliviyanın mərkəzi hissələrində rast gəlinir. Məhdud yayılma arealı səbəbindən Arachis rigonii xüsusi qorunma tədbirləri tələb edir. Əsasən quraq tropik zonalarda yaşayır və bu ərazilərin ekosistem tarazlığı üçün əhəmiyyətlidir.^[2]

Arachis rigonii genetik müxtəliflik baxımından mühüm əhəmiyyətə malikdir. Bu növ, Yerfındığı cinsinin digər üzvləri üçün potensial genetik ehtiyat kimi istifadə oluna bilər. Eyni zamanda, qida məhsulu kimi istifadə olunan Arachis hypogaea (yerfındığı) ilə əlaqəli olması onu genetik tədqiqatlar üçün vacib edir.

Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə Birliyi (IUCN) tərəfindən "Təbiətdə Tükənmiş" ("Extinct in The Wild") statusuna salınmışdır. Bu, bitkinin təbii mühitində artıq mövcud olmadığı, lakin insan tərəfindən qorunan mühitlərdə saxlanıldığı mənasına gəlir. Bu növün qorunması üçün xüsusi təbii ərazilərin bərpası və genetik müxtəlifliyinin qorunması üzərində ciddi işlər aparılır. Bununla yanaşı, Arachis rigoniinin təbii yaşama mühitlərinin məhv edilməsi və qeyri-davamlı kənd təsərrüfatı praktikaları bitkinin nəsli kəsilmə təhlükəsini daha da artırır. Bu səbəbdən, növün bərpası üçün xüsusi tədbirlər və qorunma proqramları həyata keçirilməlidir.^[2]