Aptenorallus calayanensis — Sufərələri fəsiləsinə aid quş növü.
| Aptenorallus calayanensis | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Aptenorallus calayanensis |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Aptenorallus calayanensis uçmaq bacarığı olmayan quşdur. Bu növ Filippinin Kalayan adasında yaşayır. "Aptenorallus" cinsinin yeganə nümayəndəsidir. Adanın yerli sakinləri tərəfindən "piding" adı ilə tanınsa da, ilk dəfə ornitoloq Karmela Espanola tərəfindən 2004-cü ilin may ayında müşahidə edilmiş və kəşfi rəsmi olaraq 16 avqust 2004-cü ildə elan edilmişdir.
Aptenorallus calayanensis nisbətən iri, uçmaq bacarığı olmayan bir sufərəsi quşudur. Lələkləri ümumilikdə tünd boz rəngdədir, üz hissəsi daha qara, üst hissələri isə bir qədər qəhvəyidir. Dimdiyi və ayaqları parlaq narıncı-qırmızı rəngdədir ki, bu da Kalayanda yaşayan oxşar ölçülü tünd rəngli yer quşları arasında unikaldır. Səsləri uzaqdan eşidilən, kobud və burun səslidir.[3]
Bu quş ilk dəfə Karmela Española tərəfindən sahə araşdırmaları zamanı kəşf edilmişdir. Elmi təsviri "Forktail" jurnalında (Allen və b. 2004) dərc edilmişdir.[4] 2022-ci ildən əvvəl "Gallirallus" cinsinə aid edilirdi. 2012-ci və 2013-cü illərdə aparılan araşdırmalardan sonra "Gallirallus" cinsindəki bütün müasir növlər, Aptenorallus calayanensis və Yeni Zelandiyanın veka quşu istisna olmaqla, "Hypotaenidia" cinsinə köçürüldü. Bunun ardınca Aptenorallus calayanensis və veka quşu "Gallirallus" cinsinin iki müasir növü kimi qəbul edildi.[5]
Bir nümunənin mədə tərkibində müxtəlif həşəratlar, o cümlədən ilanlar, böcəklər və minayaqlılar tapılmışdır. Bu quş ölü yarpaqları çevirərək və didərək yem axtarır. Növün qanadları zəifdir və demək olar ki, uça bilmir. Adətən tək və ya kiçik qruplar halında müşahidə edilir. İyun ayında tapılmış bir yuva 4 yumurta ehtiva edirdi. Yerə, ağacın dibinə qurulmuş yuva quru yarpaqlar və saplaqlardan ibarətdir. Yumurtalar açıq çəhrayı rəngdədir və qırmızı-qəhvəyi və tünd bənövşəyi ləkələrlə örtülüdür.[6]
Kalayan adasının korall mənşəli əhəngdaşı sahələrindəki ilkin və ikinci dərəcəli meşələrdə yaşayır.[7]
Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə Birliyi (IUCN) bu quşu "Zəif" statusuna aid edib və populyasiyanın təxminən 2.500-4.300 yetkin fərddən ibarət olduğu qiymətləndirilir. Növ üçün əsas təhlükə meşə yaşayış mühitlərinin meşə qırımı və kənd təsərrüfatına çevrilməsi nəticəsində itirilməsidir. Həmçinin, qırmızı cəngəllik toyuğu üçün qurulan tələlərə bəzən tutulur. Pişiklər, itlər və siçanlar kimi introduksiya edilmiş növlər də bu quşlar və onların yuvaları üçün təhlükə yaradır.[8]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2006.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ "Calayan Rail". eBird. 2019-05-02 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Kirchman, Jeremy J.; McInerney, Nancy Rotzel; Giarla, Thomas C.; Olson, Storrs L.; Slikas, Elizabeth; Fleischer, Robert C. "Phylogeny based on ultra-conserved elements clarifies the evolution of rails and allies (Ralloidea) and is the basis for a revised classification". Ornithology. 138 (4). 16 July 2021: 1–21. doi:10.1093/ornithology/ukab042. ISSN 0004-8038.
- ↑ "Finfoots, flufftails, rails, trumpeters, cranes, Limpkin – IOC World Bird List" (ingilis). İstifadə tarixi: 2022-08-24.
- ↑ Fjeldså, Jon; de Juana, Eduardo. "Calayan Rail (Gallirallus calayanensis), version 1.0". Birds of the World (ingilis). 2020. doi:10.2173/bow.calrai1.01. ISSN 2771-3105.
- ↑ Allen, Desmond. Birds of the Philippines. Barcelona: Lynx and Birdlife International Fiedlguides. 2020. 94–95.
- ↑ BirdLife International. "Gallirallus calayanensis". IUCN Red List of Threatened Species. 2016. 2016: e.T22732059A95041689. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22732059A95041689.en. İstifadə tarixi: 12 November 2021.
