Antioxiya[2][3] (q.yun. Ἀντιόχεια) və ya Böyük Antioxiya (q.yun. Ἀντιόχεια ἡ Μεγάλη) — indiki Türkiyədə, tarixi Suriya regionunda, Asi çayı üzərində qədim şəhər. İndiki Antakya şəhəridir. Roma imperiyası dövründə Suriya vilayətinin paytaxtı idi.
| Qədim şəhər | |
| Antioxiya | |
|---|---|
| Ἀντιόχεια ἡ Μεγάλη | |
 | |
| 36°12′17″ şm. e. 36°10′54″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Dağılma tarixi | 1268 |
  |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İps döyüşündə I Təkgözlü Antiqon üzərində qələbədən sonra diadox I Selevk Nikator fəth etdiyi torpaqlarda bir sıra şəhərlər yaratmaq arzusunda olmuşdur. Onlardan biri də Antioxiya şəhəri idi.[4] Antioxiya e.ə. IV əsrdə Selevkilərin paytaxtı olmuşdur. Roma dövründə Antioxiya imperiyada üçüncü böyük şəhər idi, şərqlə ticarət üçün vacib rol oynayırd. Bundan başqa, şəhər yunan elm və sənətinin mərkəzi idi. Xristianlığın yayılması ilə Antioxiya ümumdünya patriarxlardan birinin iqamətgahı idi. Antioxiyada dəfələrlə kilsə məclisləri çağırılırdı. Şəhər VI Sasanilər tərəfindən məhv edilmiş və Bizans imperatoru Yustinian tərəfindən yenidən inşa edilmişdir. Orta əsrlərdə Antioxiyada saratin və ərəblər üstünlük təşkil edirdi. XI əsrdə səlibçilər Antioxiya knyazlığını qurmuşdular. XIII əsrdə Məmlüklər Antioxiyanı ələ keçirmişdir. Şəhər XVI əsrdə nəhayət Osmanlı imperiyasına birləşdirilmişdir.[5]
- ↑ 1 2 GeoNames (ing.). 2005.
- ↑ Агеенко, Флоренция Леонидовна. Антиохия // Словарь собственных имён русского языка. М.: ООО «Издательство "Мир и Образование"». 2010. "Arxivlənmiş surət". Archived from the original on 2022-04-09. İstifadə tarixi: 2023-01-23.
- ↑ Юрьева А.Ю. Словарь трудностей произношения и ударения в современном русском языке. М.: Litres. 2013.
- ↑ Иоанн Малала. Книга VIII. Время македонян // Хронография. Книги VI-XII. Мир поздней античности. Документы и материалы (rus). Белгород: БелГУ. 2016. /.
- ↑ Антиохия // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
- Смбат Спарапет. Летопись / Пер. с древнеармянского; предисл. и примеч. А. Г. Галстяна. Ереван: Айастан, 1974.
- Брюн С. П.. Ромеи и франки в Антиохии, Сирии и Киликии XI—XIII в. М.: Маска, 2015. Том I—II.
- Степаненко В. П. Государство Филарета Варажнуни (1071—1084/86 гг.) // Античная древность и средние века. Свердловск, 1975. Вып. 12. С. 86—103.
- Степаненко В. П. К датировке печати Тавтука, проедра и катепана Самосаты // Античная древность и средние века. 1995. Вып. 27. С. 58—62.
- Яхья Антиохийский. Летопись (извлечения)
- Bouchier Ed. S. A short history of Antioch: 300 B. C.-A. D. 1268. 1921.
- Downey G. Ancient Antioch. Norman, 1963.
- Liebeschuetz J. H. W. G. Antioch: City and Imperial Administration in the Later Roman Empire. Oxf., 1972.
- Wallace-Hadrill D. S. Christian Antioch: a study of early Christian thought in the East. 1982.
- Cribiore R. The School of Libanius in Late Antique Antioch. Princeton: Princeton University Press, 2007.
- Курбатов Г. Л. Основные проблемы внутреннего развития византийского города: (Антиохия в IV в.). Л., 1971.
- Antioch-on-the-Orontes: The Excavations. L.; Princeton, 1934—1972. Vol. 1-5.