Ameonna (雨女, "yağış qadını") — Yaponiyada yağışı çağırdığına inanılan bir yokaydır. Toriyama Sekienin Kondzyaku Hyakki Shuy adlı əsərində, yağışın altında dayanaraq əlini yalayan bir qadın kimi təsvir edilmişdir.[1]
Müasir Yaponiyada "ameonna" (və onun kişi ekvivalenti "ameotoko") davamlı olaraq yağışı öz ardınca gətirdiyi görünən, beləliklə, toy və ya idman tədbirləri kimi xüsusi günləri pozmaqla ad çıxaran uğursuz bir insanı ifadə edir.[2]
Toriyama Sekienin yokay rəsmlər toplusu olan Kondzaku Hyakki Şuy əsərində "Ameonna" başlıqlı bir təsvir mövcuddur. Açıqlama mətnində belə yazılmışdır: "Çindəki Fuzan (Wu Şan) dağlarında ilahələr səhərlər buluda, axşamlar isə yağışa çevrilir.[3]
Ameonna yəqin ki, bu ilahələrə bənzəyir" (もろこし巫山の神女は 朝には雲となり 夕には雨となるとかや 雨女もかかる類のものなりや). Bu sitat Çu dövrünün ədibi Sonq Yunun Qaotanfu (高唐賦) adlı əsərindəki bir epizoda istinad edir.[4]
Orada Çu hökmdarı Huay yuxusunda Vu Şan dağlarında bir qadınla eşq macərası yaşayır və qadın ayrılarkən belə deyir: "Mən səhər bulud, axşam isə yağış olacağam, gəlin səhər və axşam eyvanda görüşək." Bu ifadə Çin dilində 朝雲暮雨 (Chaoyunmuyu), Yaponca isə Chōunbō kimi yazılır və gizli bir münasibətə işarə edən qədim Çin məsəllərindən biridir.[5]
Buna görə də, Ameonna ilə birbaşa yağışa bağlı olan bir yokay arasında hər hansı bir tarixi əlaqə yoxdur. Bəzi mütəxəssislər hesab edirlər ki, Sekien bu obrazı Edo dövründəki Yoşivara əyləncə məhəlləsini satirik şəkildə təsvir etmək üçün yaradıb.[6]
Bundan başqa, belə bir fikir də mövcuddur ki,yeni doğulmuş övladını yağışlı gündə kamikakuşi (ruhlar tərəfindən qaçırılma) səbəbilə itirən qadınlar Ameonnaya çevrilirlər və sonra ağlayan uşaqların qarşısına içində nəsə gizlənən böyük bir kisə ilə çıxırlar.
Bəzən Ameonna “narahatlıq yaradan, yağış çağıran yokay” kimi tanınır. Lakin davamlı quraqlıq zamanı yağış gətirməklə insanları xilas edən bir “müqəddəs yağış tanrısı” kimi də qəbul edilir.[7]
Naqano prefekturasının Şimoin bölgəsində "Ameonba" (雨おんば) adlı sirli bir qadının yağışlı gecələrdə göründüyü deyilir. Onun uşaqları qaçıran bir yokay, ya da yağışlı günlərdə insanlara baş çəkən bir tanrının sonradan yokaya çevrilmiş forması ola biləcəyi irəli sürülür.[8]
- ↑ 稲田篤信・田中直日編, redaktor鳥山石燕 画図百鬼夜行. 高田衛監修. 国書刊行会. 1992. səh. 215. ISBN 978-4-336-03386-4.
- ↑ 村上健司 編著. 日本妖怪大事典. Kwai books. 角川書店. 2005. səh. 22. ISBN 978-4-04-883926-6.
- ↑ 多田克己. 百鬼解読. 講談社文庫. 講談社. 2006. səh. 20. ISBN 978-4-06-275484-2.
- ↑ 千葉幹夫. 妖怪お化け雑学事典. 講談社. 1991. səh. 113. ISBN 978-4-06-205172-9.
- ↑ 山口敏太郎. 本当にいる日本の「現代妖怪」図鑑. 笠倉出版社. 2007. səh. 124. ISBN 978-4-7730-0365-9.
- ↑ 水木しげる. 妖怪大図鑑. 講談社まんが百科. II. 講談社. 1996. səh. 14. ISBN 978-4-06-259041-9.
- ↑ 日野巌・日野綏彦. 日本妖怪変化語彙 // 動物妖怪譚. 中公文庫. 下. 村上健司校訂. 中央公論新社. 2006. səh. 229. ISBN 978-4-12-204792-1.
- ↑ 日本の妖怪百科. 3. 岩井宏實 監修. 河出書房新社. 2000. səh. 63. ISBN 978-4-309-61380-2.
- Mizuki, Shigeru. Mujara 2: Chūbu-hen. Japan: Soft Garage. 2003. səh. 13. ISBN 978-4861330056.
- CSK: Hyakki Yagyō: Ameonna
- Japanese Wikipedia: Ameonna
- 日本の妖怪一覧
- 天降女子：出現に際して小雨を降らす
- アマゴ：漢字では雨女魚
- 雨男