Aleksandr Valteroviç Litvinenko (rus. Алекса́ндр Ва́льтерович Литвине́нко; 4 dekabr 1962[1], Voronej[2] – 23 noyabr 2006[3][4][…], London[5]) — Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin keçmiş casusu.
| Aleksandr Litvinenko | |
|---|---|
| (rus. Алекса́ндр Ва́льтерович Литвине́нко) | |
| | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Voronej, Rusiya SFSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | London, Böyük Britaniya |
| Vəfat səbəbi | "Polonium-210" elementi ilə zəhərlənib |
| Dəfn yeri | |
| İxtisası | Casus |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | yazıçı, hərbi qulluqçu, casus |
Litvinenko Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin polkovnik-leytenatı rütbəsi ilə istefaya çıxdıqdan sonra Putin hakimiyyətinin ən fəal tənqidçisinə çevrilmişdi.[6] 2000-ci ildə təqiblərdən qurtulmaq üçün Böyük Britaniyaya mühacitər edən keçmiş xüsusi xidmət orqanlarının zabiti "FTX Rusiyanı partladır" adlı kitabında 1990-cı illərin sonunda Rusiyanı bürüyən terror aktlarını məhz Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin törətdiyini bildirirdi. Onun fikrincə, məsuliyyəti çeçen mücahidlərinin üstünə atılan bu terror aktları Vladimir Putini hakimiyyətə gətirmək üçün planlaşdırılmışdı. 2006-cı il noyabrın 1-də Londonda görüş keçirdiyi dostu, Rusiya Federasiyası Dövlət Dumasının deputatı Aleksey Luqovoy tərəfindən zəhərlənmişdi.[7]
Həmin il noyabrın 23-də London xəstəxanalarından birində vəfat edib.[8] Onun ölümünə səbə olan "Polonium-210" elementi adətən nüvə yanacağının hazırlanmasında istifadə olunur və çox güclü şüalanma təsirinə malikdir. Ölümündən əvvəl İslamı qəbul etmişdir.[9]
- ↑ Alexander Litvinenko // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #125006160 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- ↑ Nuclear fallout: Alexander Litvinenko died in agony. Who killed him, and why? (brit. ing.). // The Independent Britain: 2006. ISSN 1741-9743
- ↑ Murder in Mayfair (ing.). // London Review of Books 2016. Vol. 38, Iss. 7. ISSN 0260-9592
- ↑ Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- ↑ "Alexander Litvinenko pictured arriving at Millenium hotel where he was given polonium". 6 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 fevral 2015.
- ↑ "Alexander Litvinenko inquiry: five more things we've learned". 5 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 fevral 2015.
- ↑ "Aleksandr Litvinenko-nun ölümü ilə bağlı ictimai dinləmə keçiriləcək". 4 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 fevral 2015.
- ↑ "Alexander Litvinenko 'did not inadvertently poison himself'". www.bbc.co.uk. www.bbc.co.uk. 10 fevral 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 yanvar 2020.