Albaniya xalq artisti (alb. Artist i Popullit; Artiste e Popullit) ― səhnə sənətlərinin (teatr, musiqi, kino və incəsənət) inkişafı sahəsində müstəsna xidmətləri olan Albaniya Xalq Sosialist Respublikası dövründə görkəmli sənət ifaçılarına verilən fəxri ad. 1960-cı il qanunu ilə təsis edildi və 1980-ci ildə dəyişdirildi. Qanun 1996-cı ildə dəyişdirildikdən sonra Albaniyada bu fəxri ad artıq verilmir. Bu fəxri adın ekvivalenti "Böyük əmək ustası" oldu ki, 1996-cı il qanununa 2001-ci ildə edilmiş düzəlişdən sonra onun da adı "Böyük usta" olaraq dəyişdirildi.[1]
| Albaniya xalq artisti | |
|---|---|
| Artist i Popullit; Artiste e Popullit | |
  |
|
|
|
|
| Ölkə | Albaniya XSR |
| Tip | fəxri ad |
| Statistika | |
| Təsis tarixi | 26 oktyabr 1960 |
| Ləğv tarixi | 1980 |
26 oktyabr 1960-cı ildə təsis edilən “Xalq artisti” fəxri adı Albaniya Xalq Sosialist Respublikası mədəniyyətinin inkişafına böyük töhfə vermiş müğənnilərə, bəstəkarlara, orkestr rejissorlarına, musiqiçilərə, rejissorlara, balet rəqqasələrinə, teatr, kino və opera aktyorlarına verilirdi. İlk quruluşunda titul sahibi yalnız Xalq Məclisi Rəyasət Heyətindən sertifikat alırdı. 1960-cı illərin ortalarında və ya sonlarında titulun xarici simvolu kimi nişan yaradıldı. Nişan qızıla tutulmuş və ya latunda hazırlanmış 27 mm (1,1 düym) diametrli yuvarlaq medaldan ibarət idi. Onun ağ emallı təməlində incə şölələr təsvir olunmuşdur ki, onun üstündə "ARTIST I POPULLIT" ("xalq artisti") yazılı yaqut-qırmızı emallı xətt çəkilmişdir. Mərkəzində qara emalla örtülmüş Albaniya cüt başlı qartalı, hansının ki fonunda yaqut qırmızı ulduzla taclanmış açıq qırmızı dairə yerləşirdi. Revers hissəsində heç nə əks olunmamışdır.
Təltif olunanlar siyahısında ölkənin ən məşhur bəstəkarları, rəqqasələri, müğənniləri, rejissorları, teatr və kino aktyorları yer alırlar. Normalda mükafatçılar 40 yaşdan sonra Xalq artisti adını alırdılar. İstisna hal kimi balet rəqqasələrinə daha tez verilirdi.[2]
- Lola Qyoka (Aleksi)
- Dimiter Anaqnosti
- Qaqo Çako
- Vitore Çeli
- Melpomeni Çobani
- Tiş Daiya
- Maryana Daya
- Zef Deda
- Kristaç Damo
- Şkurte Feyza
- Yorgiya Filçe-Truya
- Naim Fraşeri
- Vangyuş Furci
- Viktor Qyoka
- Pyeter Qyoka
- Frrok Hacia
- Dəmir Hüskya
- Feim İbrahimi
- Miruş Kabaşi
- Canfis Keko
- Mustafa Krantya
- Tinka Kurti
- Mariya Loqoretsi
- İbrahim Madi
- Pirro Mani
- Violeta Manuşi
- Avni Mula
- Robert Ndrenika
- Luftar Paya
- Drita Pelinqu
- Süleyman Pitarka
- Sander Prosi
- Pandi Raidi
- Kadri Roşi
- Skender Sallaku
- Ndue Shüti
- Andrea Skanyeti
- Tefta Taşko-Koko
- Albert Verria
- Mentor Cemali
- Marqarita Cepa
- Çesk Zadeya
- Vaçe Zela
- Nikolla Zoragi
- Dəmir Züko
- ↑ http://www.qpz.gov.al/doc.jsp?doc=docs/Ligj%20Nr%203170%20Dat%C3%AB%2026-10-1960.htm Arxivləşdirilib 2007-09-28 at the Wayback Machine- https://web.archive.org/web/20070928045903/http://www.qpz.gov.al/doc.jsp?doc=docs%2FLigj%20Nr%203170%20Dat%C3%AB%2026-10-1960.htm (#bare_url_missing_title). sentyabr 28, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: aprel 16, 2018. - http://www.qpz.gov.al/doc.jsp?doc=docs/Ligj%20Nr%206133%20Dat%C3%AB%2012-02-1980.htm Arxivləşdirilib 2007-09-28 at the Wayback Machine - https://web.archive.org/web/20070928045918/http://www.qpz.gov.al/doc.jsp?doc=docs%2FLigj%20Nr%206133%20Dat%C3%AB%2012-02-1980.htm (#bare_url_missing_title). sentyabr 28, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: aprel 16, 2018. - http://www.president.al/shqip/docs/dekorime/3.LIGJI%20PER%20DEKORIMET,%201996.pdf Arxiv surəti 10 oktyabr 2006 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2006-10-10 at the Wayback Machine - http://www.president.al/shqip/docs/dekorime/RREGULLORE%20dekorimet.pdf Arxiv surəti 10 oktyabr 2006 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2006-10-10 at the Wayback Machine
- ↑ Schena, Eric. The Decorations of Socialist Albania (PDF). 2006. 136. 2021-04-11 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-03-27.