Actenoides hombroni və ya Mavi-başlıqlı balıqçıl, həmçinin Hombron balıqçılı — balıqcıllar yarımfəsiləsinə aid quş növü. Filippinin Mindanao adası üçün endemikdir.
| Actenoides hombroni | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Actenoides hombroni |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
||||||||
| ||||||||
Actenoides hombroni Filippinin ən rəngli balıqçıllarından biridir. Onların uzunluğu, 27 sm, kişilərin çəkisi 108-124 q, dişilərin çəkisi 106-147 q olur. Erkəklərin tünd mavi (dişilərdə yaşıl) tacı və qanadları, qırmızımtıl ləkələri, zolaqlı qırmızı qarnı, ağ çənəsi və qırmızı dimdiyi var. Onun təbii yaşayış yerləri tropik rütubətli düzənlik meşələrinin və tropik rütubətli dağ meşələrinin yuxarı hissələrindədir. Yaşayış yerlərinin itirilməsi təhlükəsi ilə üzləşir və populyasiyası azalır.
"EBird" bu quşu belə təsvir edir: "Mindanaonun dağətəyi və dağ meşələrində yaşayan orta ölçülü, tünd qırmızı dimdiyi, ağ boğazı, mavi sağrısı və zəif zolaqlı qırmızımtıl alt hissələri və yanaqları olan gözəl bir balıqçıldır. Erkəyin mavi tacı, mavi quyruğu və açıq sarı ləkələri olan mavi qanadları var. Dişidə mavi rəng yaşıl ilə əvəz olunur. Erkəyin həmçinin mavi bığ zolağı var. Təkrarolunmazdır. Səsindən daha tez-tez görünür. Dan səhər oxunan mahnısı bir az metalik keyfiyyəti olan tək aşağıya doğru uzanmış fit kimi səslənir: 'wee-ooo', hər bir neçə saniyədən bir təkrarlanır."[3]
Bu balıqçıllar cinsi dimorfizm nümayiş etdirir, erkəklərin tünd mavi tacı və qanadları var, dişilərdə isə bu rənglər yaşıl rəngdədir. Bu növ Luzon və Qərbi Visayaların xallı meşə balıqçılı və Cənub-Şərqi Asiyanın qırmızıboyun balıqçılı ilə qardaş növdür. Bu növ monotipikdir və indi heç bir yarımnövü yoxdur. Şərqi Mindanaodan olan quşlar əvvəllər "burtoni" yarımnövü kimi təsvir edilsə də, zəif fərqlənir.
Bu növ əsasən böyük həşəratlar (məsələn, çəyirtkələr, böcəklər, sürfələr, ilbizlər) və kiçik onurğalılar (məsələn, qurbağalar və kiçik ilanlar) ilə qidalanır. Bəzən balıqlarla da qidalandığı qeyd edilib.[4]
Çoxalma mövsümü yanvar-iyul aylarına təsadüf edir. Bu növun böyük termit yığınlarında yuva qurduğu müşahidə edilsə də, bu mövzuda heç bir elmi iş və araşdırma nəşr edilməyib.[5]
Bu növün təbii yaşayış yerləri tropik rütubətli düzənlik meşələrinin və tropik rütubətli dağ meşələrinin yuxarı hissələrindədir. Dəniz səviyyəsindən 100-2,400 metr yüksəklikdə tapılsa da, əksər qeydlər 1,000 metrdən yuxarıdır. Onlara tez-tez axarların yaxınlığında rast gəlinir.
Bu növ əvvəllər "IUCN Qırmızı Siyahısı" tərəfindən "Zəif" kimi qiymətləndirilmişdi, çünki populyasiyasının 2,500-9,999 yetkin fərd olduğu və çox kiçik yayılma arealına malik olduğu düşünülürdü. Lakin 2024-cü ildə bu növ yenidən qiymətləndirildi və "az riskli" kimi təsnif edildi, lakin populyasiyası hələ də azalır. Bu növ əvvəllər düşünüləndən daha geniş yayılıb və dağ yaşayış yerləri əlçatmazlığı səbəbindən yaşayış yerlərinin itirilməsindən daha az təsirlənir. Bu növün əsas təhlükəsi meşə yaşayış yerlərinin kəsmə, kənd təsərrüfatına çevrilməsi və mədən fəaliyyəti nəticəsində itirilməsidir. Bu növ dağ yaşayış yerlərini üstün tutur ki, bu da xromit və nikel mədənçiliyi səbəbindən təhlükə altına düşür.[6]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1998.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ "Blue-capped Kingfisher". Ebird.
- ↑ Allen, Desmond. Birds of the Philippines. Barcelona: Lynx and Birdlife Guides International. 2020. 212–213.
- ↑ Woodall, P. F.; Sharpe, Christopher J. "Blue-capped Kingfisher (Actenoides hombroni), version 1.0". Birds of the World (ingilis). 2020. doi:10.2173/bow.blckin2.01. ISSN 2771-3105.
- ↑ BirdLife International. "Actenoides hombroni". IUCN Red List of Threatened Species. 2024. 2024: e.T22683542A241691549. doi:10.2305/IUCN.UK.2024-2.RLTS.T22683542A241691549.en. İstifadə tarixi: 1 January 2025.
- Fry C. K., Fry K. Kingfishers, Bee-Eaters & Rollers. London: Christopher Helm. 2010.
- Woodall P. F. and C. J. Sharpe. "Blue-capped Kingfisher (Actenoides hombroni)". version 1.0. In Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. 2020. doi:10.2173/bow.blckin2.01.