Abolisiya feminizmi (ing. Abolition feminism; Ləğvetmə Feminizmi) — həbsxana-sənaye kompleksinin ləğvini tələb edən feminizm qolu. Termin Ancela Devis, Sina Dent, Erika Meyners və Bet Riçi tərəfindən yazılmış "Abolition. Feminism. Now." kitabında işlədilib.[1] Abolisionist feminist düşüncə sahibləri həbsxanaların ləğvi ideyasını dəstəkləyir və anti-irqçi, anti-kapitalist və zorakılıq əleyhinə feminizmi mənimsəyirlər. Abolisiya Feminizmi həbsxana yönümlü feminizmə (karseral feminizm) qarşıdır. Abolisionist feministlər gender əsaslı zorakılığa qarşı həbsxana cəzası kimi həll yollarını rədd edərək, transformativ və bərpaedici ədalət modellərini təklif edirlər.[2]
Abolisiya Feminizmi "dialektika, münasibətlilik və bir növ müdaxilə kimi" təsvir edilir: "abolisionist nəzəriyyələr və təcrübələr feminist olduqda daha güclü olur və eyni zamanda abolisionist olan feminizm müasir dövr üçün ən əhatəli və inandırıcı feminizm formasıdır."[1][2][3][4] Həbsxana və polis sisteminin ləğvinə nail olmaq üçün abolisionist feministlər irqçilik, gender zorakılığı, seksual zorakılıq və heteropatriarxiya kimi kəsişən basqı strukturlarının aradan qaldırılmasını vacib hesab edirlər. Bu alternativ baxış çox vaxt "abolisiya demokratiyası" adlandırılır və militarizasiya və həbs cəzalarının yerinə bərpaedici təcrübələrdən istifadəni nəzərdə tutur.[1][2]
Abolisionist feministlər cinayəti təbii hadisə kimi deyil, sosial konstruksiya olunmuş bir anlayış kimi görürlər.[5] Onların fikrincə, feminizm və abolisiya bir-birini tamamlamalıdır ki, həbsxana sisteminə daha dərin tənqidi yanaşmaq mümkün olsun.[6] Abolisionist feministlər üçün zorakılıq fərdi problem və fərdi həll yolları ilə izah edilə bilməz. Bunun əvəzinə, zorakılıq həbs sistemindən kənar struktur islahatları ilə həll edilməlidir. Feminist perspektiv gender əsaslı zorakılıq məsələlərinin abolisionist hərəkat çərçivəsində aktuallaşmasına imkan yaradır.
Abolisionist feministlər karseral feminizm adlanan yanaşmanı tənqid edirlər. Karseral feminizm gender əsaslı zorakılığa qarşı mübarizədə cinayət qanunlarının sərtləşdirilməsini və həbs cəzalarının artırılmasını dəstəkləyir. Ancaq abolisiya feministləri hesab edirlər ki, bu yanaşma uzunmüddətli həll yolu deyil, əksinə, daha çox problem yaradır.[1][2] Məsələn, məişət zorakılığı ilə mübarizə adı altında sərt qanunların tətbiqi bəzi hallarda məhz qara və ya yoxsul qadınların da həbs olunmasına gətirib çıxarır. Abolisiya feminizmi transformativ və bərpaedici ədalət yanaşmasını dəstəkləyir. Yəni, cəmiyyət zorakılığa qarşı həll yollarını həbs cəzaları ilə deyil, icmaların və fərdlərin yenidən inteqrasiyası və şəfa tapması üçün alternativ yollarla tapmalıdır. Buraya məsləhətləşmələr, icma əsaslı müdaxilə proqramları və zorakılığın kök səbəblərini aradan qaldırmağa yönəlmiş təşəbbüslər daxildir. Bu feminizm növü, xüsusilə qaradərili və yerli qadınların üzləşdiyi gender əsaslı zorakılığın təkcə gender deyil, həm də irqçilik və sinfi ayrı-seçkiliklə əlaqəli olduğunu vurğulayır.[7]
- ↑ 1 2 3 4 Davis, Angela Y.; Dent, Gina; Meiners, Erica R.; Richie, Beth E. Abolition, feminism, now. The abolitionist papers series. Chicago, Illinois: Haymarket Books. 2022. ISBN 978-1-64259-258-0.
- ↑ 1 2 3 4 "For Angela Davis and Gina Dent, Abolition Is the Only Way". Harper's BAZAAR (ingilis). 2022-01-14. 2024-03-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-29.
- ↑ "Abolition. Feminism. Now. - International Viewpoint - online socialist magazine". internationalviewpoint.org. 2023-12-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-11-29.
- ↑ Whalley, Elizabeth; Hackett, Colleen. "Carceral feminisms: the abolitionist project and undoing dominant feminisms". Contemporary Justice Review. 20 (4). 2017-10-02: 456–473. doi:10.1080/10282580.2017.1383762. ISSN 1028-2580.
- ↑ Ciolkowski, Laura E. ""What to Do with the Dangerous Few?": Abolition-Feminism, Monstrosity and the Reimagination of Sexual Harm in Miguel Piñero's "Short Eyes"". Humanities. 12 (2). 2023-03-09: 25. doi:10.3390/h12020025. ISSN 2076-0787.
- ↑ Richie, Beth E.; Martensen, Kayla M. "Resisting Carcerality, Embracing Abolition: Implications for Feminist Social Work Practice". Affilia. 35 (1). 2019-12-27: 12–16. doi:10.1177/0886109919897576. ISSN 0886-1099.
- ↑ Lo, Bao. "Anti-Asian Violence and Abolition Feminism as Asian American Feminist Praxis". Feminist Formations. 35 (1). March 2023: 221–239. doi:10.1353/ff.2023.a902075. ISSN 2151-7371.
- Davis, Angela; Dent, Gina; Meiners, Erica; Richie, Beth. (2020) Abolition. Feminism. Now. Chicago, IL: Haymarket Books. ISBN 978-1-642592-58-0
- Bierria, Alisa; Caruthers, Jakeya; Lober, Brooke, eds. (2022) Abolition Feminisms Vol.1: Organizing, Survival, and Transformative Practice. Chicago, IL: Haymarket Books. ISBN 978-1642596946
- Bierria, Alisa; Caruthers, Jakeya; Lober, Brooke, eds. (2022) Abolition Feminisms Vol. 2: Feminist Ruptures against the Carceral State. Chicago, IL: Haymarket Books. ISBN 978-1642598452