Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinAbdullah ibn Hənzələ
Əbu Əbdürrəhman Abdullah ibn Hənzələ əl-Qasil ibn Əbu Amir əl-Əvsi (ərəb. عبد الله بن حنظلة; 625, Mədinə – 683, Mədinə) — Harrə döyüşündə mədinəlilərə başçılıq etmiş şəxslərdən biri, səhabə.
| Abdullah ibn Hənzələ | |
|---|---|
| ərəb. عبد الله بن حنظلة | |
 | |
| Doğum tarixi | 625 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 683 (57–58 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Atası | Hənzələ ibn Əbu Amir |
| Fəaliyyəti | mühəddis |
Hicri 4-cü (625) ildə Mədinədə dünyaya gəlib.[1] Atası Hənzələ, anası Cəmilə bint Übeydir. Abdullah, Məhəmməd peyğəmbər vəfat etdiyi zaman yeddi yaşında idi.[2] Lakin buna baxmayaraq o, səhabə hesab olunur.
Mənbələr Harrə döyüşü istisna olmaqla ondan bəhs etmirlər. Onun Mədinə də böyük hörməti var idi. Ona görə də Dəməşqə göndərilən heyətin tərkibində o da var idi.[3] Dəməşqdən qayıdan heyət Yezidin xəlifə olmağa layiq bir şəxs olmadıqlarını vurğuladılar.[4] Bunu eşidən mədinəlilərin böyük əksəriyyəti Abdullah ibn Hənzələyə beyət etdilər. Mədinədəki bu proseslərin, daha sonra Hicazda xəlifə elan olunacaq Abdullah ibn Zübeyr ilə əlaqəli olduğu güman edilir.
Mədinədəki xəbərləri eşidən Yezid, əvvəlcə məktub yazaraq mədinəliləri təhdid etdi. Daha sonra isə Numan ibn Bəşir əl-Ənsarini Mədinəyə göndərək onlardan dərhal itaət etmələrini tələb etdi. Lakin heç nəyə nail ola bilməmişdi. Bu vaxt mədinəlilər valini və Əməvi tərəfdarlarını mühasirəyə aldılar. Yezid də olduqca yaşlı, lakin sərt və kobut olan Müslüm ibn Uqbənin komandanlığı altında Mədinəyə ordu yolladı.
Üzərlərinə ordu göndərildiyini öyrənən Abdullah və tərəfdarları, Mədinə valisi və Əməviləri şəhərdən çıxararaq xəndəklər qazdılar və döyüşə hazırlaşdılar. Müslüm ibn Uqbə şəhərdən çıxarılanlardan məlumatlar əldə etdi və Mədinənin şərqindəki Harrəyə gəldi. Öncə üç gün möhlət verərək xalqı itaətə və Məkkədəki Abdullah ibn Zübeyrə qarşı birləşməyə dəvət etdi. Lakin Mədinə xalqı edilən təklifləri rədd etdilər. Üç günlük müddət başa çatdıqdan sonra başlayan döyüş, çox şiddətli və qanlı oldu. Abdullah və tərəfdarları ağır məğlubiyyətə uğradılar. Abdullah, kiçik bir qrupla birlikdə sona qədər döyüşdü və hicri 63-cü (avqust 683) ilin Zilhiccə ayında döyüş meydanında öldürüldü.[5]
Abdullah ibn Hənzələ, gecələri ibadətlə keçirən, Quran tilavətindən tez təsirlənən, abid,[6] zahid, yüksək mövqeyə sahib[7] bir şəxs olmuşdur. Onu rəvayət etdiyi hədislərə Əhməd ibn Hənbəlin "əl-Müsnəd"ində, Əbu Davudun, Tirmizinin və Dəriminin "əs-Sünən"lərində yer verilmişdir. Həmçinin o, Ömərdən, Abdullah ibn Salamdan və Kəb əl-Əhbardan hədis rəvayət etmişdir. Ondan da Abdullah ibn Yezid əl-Hətmi, İbn Əbu Müleykə, Əsma bint Zeyd ibn Xəttab hədis rəvayət etmişlər.[5]
- ↑ İbn Həcər. əl-İsabə (ərəb). VI. 109.
- ↑ İbn Sad; Tərcümə edən: Dilek, Dr. Mehmet. Kitabüt-Tabakatil-Kebir (türk). VII. Siyer Yayınları. 67.
- ↑ Bəlazuri. Ənsab (ərəb). V. 337–338.
- ↑ İbn Xəyyat. Tarixi-Xəlifə İbn Xəyyat (ərəb). 238.
- ↑ 1 2 Ahmet, Önkal. "Abdullah b. Hanzale". TDV İslâm Ansiklopedisi. 08.09.2025 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Bəlazuri. Ənsab (ərəb). V. 352.
- ↑ İbn əl-Əsir. Üsdül-qabə (ərəb). 659.