Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Aşağı baxan it pozası - sanskritcə Adho Mukha Svanasana adlanan,yoqa məşqlərində icra olunan bir tərs duruş asanasıdır.Bu poza tez-tez "Günəşi salamlama hərəkəti" kimi axıcı ardıcıllıqların bir hissəsi olaraq yerinə yetirilir.Bu asananın rəsmi adlandırılmış variasiyaları yoxdur,lakin başlanğıc səviyyəsindəki məşqçilərin pozada rahatlaşması üçün bir sıra yaradıcılıq dolu variantlardan istifadə olunur.
Aşağı baxan it pozası ayaqların arxa hissəsindəki hamstring (budun arxa hissəsində yerləşən əzələ qrupu) və baldır əzələlərini dartır,ayni zamanda çiyinləri gücləndirir.Bəzi populyar mənbələr hamiləlik dövründə bu pozanı icra etməməyi tövsiyə etsə də,hamilə qadınlarla aparılan eksperimental bir araşdırma onun faydalı olduğunu göstərmişdir.
Aşağı baxan it pozası "yoqanın ən çox tanınan pozalarından biri" və "yoqanın simvolik pozası" adlandırılıb.Buna görə də o,tez-tez filmlərdə,ədəbiyyat və reklamlarda yoqa nümayi etdirilərkən seçilən əsas asana olur.Bu poza Qərb mədəniyyətində tez-tez görünür.Roman adlarında,rəsm əsərlərində,televiziya serialında və hətta qatlanan kompüterin "YOGA" adlı kommersiya brendində işarə olunub.
Adho Mukha Svanasana adı,itin qalxarkən bədənini gərməsinə bənzədiyinə görə seçilmişdir.Sanskrit terminologiyasında bu ad dörd hissədən ibarətdir: adhos - "aşağı",mukha - "üz",svana - "it" və asana - "poz,oturma vəziyyəti".
Adho Mukha Svanasana termini klassik Hatha yoqa mətnlərində mövcud deyil.Bununla belə,ona bənzər Gajasana (Fil pozası) adlı hərəkət XVIII əsrin Hathabhyasapaddhati mətnində qeyd olunur.Burada hərəkətin üzüqoylu vəziyyətdən ardıcıl şəkildə təkrar edilməsi tövsiyə olunur.
Oxşar poza,beş saylıq icra formatı və pozalar arasında tullanma metodu ilə birlikdə,XX əsrin əvvəllərində Niels-Bukhun "Primitive Gymnastics" mətnində qeyd olunmuşdur.Həmin sistem XIX əsrin Skandinaviya gimnastika ənənəsindən qaynaqlanmış və 1920-ci illərdə Hindistana gətirilmişdir.Hindistan gimnastikasında da "dand" adlanan,tullanma hərəkətləri ilə əlaqələndirilən pozalar sistemi mövcud olmuş,bu dandlardan biri "Downward Dog (Aşağı baxan it pozası)" pozasına bənzəmişdir.
1920-ci illərdə Aundh hökmdarı Bhawanrao Shriniwasrao Pant Pratinidhi (1868-1951;1909-1947-ci illərdə vəzifədə olmuşdur) Surya Namaskara (Günəşi salamlama hərəkəti) praktikasını populyarlaşdırmış və terminləşdirmişdir.Bu praktika onun 1928-ci ildə nəşr edilmiş "The Ten-Point Way to Health:Surya Namaskars" əsərində ətraflı şəkildə təsvir olunmuşdur.On iki mərhələdən ibarət ardıcıllıqda "Downward Dog (Aşağı baxan it pozası)" iki dəfə daxil edilmişdir.
1930-cu illərdə nə dand həkətləri,nə də Surya Namaskara(Günəşi salamlama hərəkəti) yoqa kimi qəbul edilirdi.Swami Kuvalyananda 1930-cu illərin əvvəllərində "Downward Dog (Aşağı baxan it pozası)" pozasını öz məşq sisteminə daxil etmiş,bu poza daha sonra onun tələbəsi,nüfuzlu yoqa müəllimi Tirumalai Krişnamacharya tərəfindən mənimsənilmişdir.Krişnamacharya öz növbəsində İyenqar yoqa məktəbinin banisi B.K.S İyenqar və Aştanqa yoqa məktəbinin banisi Pattabhi Joisə dərs vermişdir.Hər iki üslub müəyyən dərəcədə "vinyasa" (əsas pozaları bir-birinə bağlayan,tez-tez Downward Dog (Aşağı baxan it pozası) pozası daxil olmaqla,ardıcıl keçidlərdən ibarət hərəkət sistemi) texnikasından istifadə edir.Müasir,intensiv xarakterli "axın" yoqa üslubları da məhz bu "vinyasa" yanaşmasına əsaslanır.
Poza baş aşağı vəziyyətdə yerləşir və sonda yerə toxunur.Bədənin ağırlığı həm əllərin ovuclara,həm də ayaqlara bərabər şəkildə paylanır.Qollar çiyin enliliyində və tam irəli uzadılmış vəziyyətdə olur.Ayaqlar təxminən bir qarış məsafədə yerləşdirilir,dizlər tam açılmış olur.Ombalar maksimal hündürlüyə qaldırılaraq bədənin "V" hərfinə bənzər tərs forması yaradılır.