Əkbər Məmməd oğlu Ağayev (21 mart 1915, Şuşa – 2 mart 1989, Bakı) — tənqidçi, ədəbiyyatşünas, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1939), Azərbaycanın Əməkdar ali məktəb işçisi (1981), filologiya elmləri doktoru (1972), professor.[1][2]
| Əkbər Ağayev | |
|---|---|
| Əkbər Məmməd oğlu Ağayev | |
 | |
| Doğum tarixi | 21 mart 1915 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 2 mart 1989 (73 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ |
| Elm sahələri | ədəbiyyatşünaslıq, ədəbi tənqid, müqayisəli ədəbiyyatşünaslıq[d] |
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü | |
Əkbər Ağayev Şuşada anadan olmuşdur. Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun dil və ədəbiyyat şöbəsini bitirmişdir. 1940-1941-ci illərdə Elmlər Akademiyası Azərbaycan filialının aspiranturasında təhsilini davam etdirmişdir. Həmçinin Moskvada Ali Diplomatiya Məktəbində təhsil almışdır.[2]
Əkbər Ağayev Moskvada Ali Diplomatiya Məktəbində təhsilini başa vurduqdan sonra "İzvestiya" qəzeti və Sovet İttifaqı Teleqraf Agentliyi redaksiyalarında işləmişdir. Daha sonra Bakıda bir sıra mətbuat orqanlarında ədəbi işçi, məsul katib, şöbə müdiri və redaktor vəzifələrində çalışmışdır.
Əkbər Ağayev eyni zamanda elmi-pedaqoji fəaliyyəti dövründə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində, Xarici İnstitutunda, Bakı Dövlət Universitetində müəllim. kafedra müdiri və fakültə dekanı, Azərbaycan Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda inkişaf etmiş sosializm dövrü ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri vəzifələrində işləmişdir.[2]
Ədəbi fəaliyyətə hələ 1935-ci ildə başlamış Əkbər Ağayevin "Nizami və dünya ədəbiyyatı" (1964), "Şeirimizin yeni nəsli", "Lirikanın qüdrəti", "Dramaturgiyanın bəzi məsələləri", "Ədəbiyyat tarixi haqqında qeydlər" və s. kimi ədəbiyyatşünaslıq və ədəbi tənqidə həsr olunmuş xeyli məqaləsi məlumdur ki, onların arasında rus və dünya ədəbiyyatına həsr olunmuş "Anri Barbüs", "Höte Nizami haqqında", "Fransız xalqının böyük oğlu", "Humanist sənətkar", "Xalq nəğməkarı", "Səhər şəfəqləri" kimi əsərlər də vardır. "M.Y.Lermantov və Azərbaycan" (1941), "A.İ.Gertsen"(1962), "Sənətkarlıq məsələləri" (ədəbi-tənqidi məqalələr)(1962), "Nizami və dünya ədəbiyyatı" (1964), "Sənətkara töhfə" (1978), "Əsrin tərənnümü" və s. kitabları işıq üzü görmüşdür.[2]
Əkbər Ağayev tərcümə sənəti ilə də yaxından məşğul olan müəllif dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin əsərlərini dilimizə tərcümə etmişdir. A.S.Puşkin, M.Y.Lermontov, A.A.Çexov, L.N.Tolsto, Belinski, Dobrolyubov, Qorki, Dikkens, Bualo və b. rus ədiblərindən tərcümələri vardır.[2]
- D.Defo. "Dənizçi Robinzon Kruzonun həyatı və qəribə sərgüzəştləri", 1948
- A.Qaydar. "Seçilmiş hekayələr", 1949
- M.Qorki. "Nağıllar", 1949
- F.Lanker. "U.aqlar və xəncər", 1951
- "Bolqar xalq nağılları", 1952
- N.M.Karamzin."Zavallı Liza", 1958
- V.Korolenko. "Qəribə qız", 1960
- M.Kostyubinski. "Fata Morqana", 1961
- O.Sekora. "Qarışqalara təslim olmur", 1961
- N.Kalma. "Qara Salli (povest)", 1961
- A.Dode. "Taraskonlu Tartarenin qeyri-adi maceraları (roman)", 1962
- S.F.Antonov. "Kremldə görüş", 1964
- Ə.Q.Bikçentayev. "Səfirin qızı", 1964
- Y.Jemante. "Yonyalis hərfləri necə öyrəndi", 1964
- V.K.Jeleznikov. "Altıncı "B"-nin qəribə şagirdi"
- Jül Vern. "Arxipelaq alovlanır", 1969
- Bualo. "Poeziya sənəti", 1969
- Ç.Dikkens. "Oliver Tvistin maceraları", 1977
- D.Defo. "Robnizon Kruzo", 1979
- V.Q.Belinski. "Seçilmiş məqalələri", 1979
- ↑ "АГА́ЕВ, Акпер Мамед оглы". 2021-09-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-02-05.
- ↑ 1 2 3 4 5 Teymur Əhmədov. "Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)". Bakı: "Nurlar" NPM. 2011. 1056. ISBN 978 9952 460 06 3.