Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinƏbdürrəzzaq ibn Əli ibn Hüseyn Lahici (ö. təqribən 1072 h.q./ m.1662) Səfəvi ilahiyyatçısı, şair və filosof.[1] Onun fəlsəfə müəllimi qayınatası Molla Sədra olmuşdur.
| Əbdürrəzzaq Lahici | |
|---|---|
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 1662 |
| Fəaliyyəti | yazıçı, filosof, şair |
Əslən Gilan əyalətinin Lahican şəhərindəndir, lakin ömrünün böyük hissəsini Qum şəhərində keçirmişdir. Əbdürrəzzaq həm də Molla Möhsün Feyz Kaşani ilə birlikdə Molla Sədranın kürəkəni idi.[2] Oğlu Həsən Lahici də Səfəvi dövrünün tanınmış ilahiyyatçısı və filosofu kimi şöhrət qazanmışdır.[3] Seyid Hüseyn Nəsr onu İranın mühüm intellektual simaları sırasında qeyd edir.[4] Əbdürrəzzaq, mahiyyətin əsaslığı ilə varlığın əsaslığı arasındakı mübahisədə Molla Sədra ilə həmfikir olmuşdur.[5]
- ''Göhər-e murad'' (Tehran, 1271 h.q.) – onun fikirlərini ətraflı izah edən əsəri;
- ''Sarmaye-ye iman'' - İmanın sərmayəsi.
- ''Divan'' – şeirlər toplusu
- ''Təşriqat'' – üç risalədən ibarət: tanrı birliyi, ədalət və məhəbbət haqqında.
Madelunqun məlumatına görə, Əbdürrəzzaq Qumda yerləşən Məsumiyyə mədrəsəsində dərs demişdir. Onun görkəmli tələbələri sırasında oğulları Həsən və İbrahim, həmçinin Qazi Səid Qumi olmuşdur.[6]
Lahici İslam kəlam elminin transformasiya mərhələsinin son nümayəndələrindən hesab olunur. Bu mərhələdə ''Kəlam'' sistemi yavaş-yavaş İbn Sina məktəbinıin təsiri altında formalaşan ''fəlsəfə'' ilə əvəz olunurdu. Lahici əslində kəlamı hikmətə yaxın bir formaya gətirmişdir. Bununla belə, onun əsərlərində – xüsusilə ''Göhər-e murad''da – Molla Sədranın bəzi əsas doktrinal baxışlarına, məsələn, ''Varlığın vahidliyi'' və ''təsəvvür qüvvəsinin təmizlənməsi'' nəzəriyyəsinə tabe olmamışdır.[7]
- ↑ W. Madelung, "ʿABD-AL-RAZZĀQ LĀHĪJĪ" in Encyclopaedia Iranica
- ↑ SAJJAD H. RIZVI in Josef Meri, p.531.2006
- ↑ Ostadi Reza, Hasan Lahiji and his cradle of certainty, p.88, Mirath Javid Magazine (fars dilində)
- ↑ Nasr in Expectation of the Millennium : Shiìsm in History, p.165.1989
- ↑ Morris Zailan, Revelation, Intellectual Intuition and Reason in the Philosophy of Mulla Sadra: An Analysis of the Al-hikmah Al-'arshiyyah, p.196.1392 Ap.
- ↑ "ʿABD-AL-RAZZĀQ LĀHĪJĪ". 21 iyun 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 sentyabr 2025.
- ↑ Cambridge History of Iran, cild 6 – The Timurid and Safavid Periods, s.691