| Bakılı oğlanlar rus. Парни из Баку | |
|---|---|
_loqo.png) | |
| Liqa | Yüksək liqa |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Şəhər | Bakı |
| ŞHK-da illəri | 1991—1997, 2000 |
| ŞHK-dan kənar illəri | 1996—2001 |
| Kapitan | Anar Məmmədxanov |
| Yüksək liqada mövsümləri | 3 (1992, 1993, Onluq Turniri-2000) |
| Titulları | Yüksək liqanın (1992) və Onluq Turnirinin (2000) çempionu |
| Kubokları | Yay Kuboku (1995) |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bakılı oğlanlar (rus. Парни из Баку) — Bakı şəhərini təmsil etmiş Azərbaycan şən və hazırcavablar klubu komandası. Azərbaycanı Beynəlxalq ŞHK İttifaqının yarışlarında təmsil etmiş ilk komanda. 1992-ci il mövsümünün çempionu, 1993-cü il mövsümünün vitse-çempionu, 1995-ci il Yay Kubokunun sahibi, 2000-ci il mövsümü çərçivəsində baş tutmuş Onluq Turnirinin qalibi. "XX əsrin çempionu" qeyri-rəsmi[1][2] titulunun sahibi.
1991-2001-ci illərdə fəaliyyət göstərmiş "Bakılı oğlanlar" komandasının kapitanı Anar Məmmədxanov olmuşdur. Sonralar Azərbaycan Respublikasının xalq artisti adını alacaq Elçin Əzizov və Murad Dadaşov, Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti adını alacaq Tahir İmanov, Bəhram Bağırzadə və Cabir İmanov komandanın heyətində çıxış etmiş oyunçulardan olublar.
Şən və hazırcavablar klubu (rus. Клуб весёлых и находчивых) verilişinin SSRİ mərkəzi televiziyasında ilk buraxılışı 1961-ci il noyabrın 8-də yayımlansa da, Azərbaycan tamaşaçıları bu verilişi izləmək üçün 2 ildən çox gözləməli olublar. Buna səbəb, Bakı televiziya mərkəzinin Moskvadan mərkəzi televiziyanın verilişlərinin retranslyasiyasına yalnız 1964-cü ilin yanvar ayının 31-dən başlaması olub.[3] İlk televiziya siqnalı aldıqdan sonra Bakıda ŞHK bumu yaşanıb. Bir ildən az müddətdə şəhərdə onlarca ŞHK komandası yaranıb.[4]
Bakıda ilk ŞHK oyunlarının əsas təşkilatçısı Yuli Qusman idi. O, tezliklə hərəkatın faktiki liderinə çevrilir və Bakı şən və hazırcavablar klubunun sədri seçilir.[4] Qusmanın dostları ilə birlikdə yaratdığı və kapitanı olduğu "Bakılı oğlanlar" komandası 1968 və 1970-ci illər mövsümündə klubun çempionu adını qazanmış,[5] 1970-ci ildə isə Çempionlar Kubokunun sahibi olmuşdur.[6]
1971-ci ilin sonunda televiziya rəhbərliyi və SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin narazılığına görə verilişi bağlayıblar.[7] Veriliş yenidən efirə 1986-cı ildə, yenidənqurma dövrü zamanı qayıdıb.[7]
Zəngin ŞHK ənənələri olan Bakı şəhərində 1980-ci illərin ikinci yarısında yeni komandalar yaranmağa başlandı.[8] İlk illərdə lider komanda olmaq uğrunda mübarizə əsasən iki komanda — Bakı Dövlət Universiteti və Politexnik İnstitutu arasında gedirdi.[8]
1987-ci ildə dörd universitet komandasının iştirakı ilə ŞHK üzrə Respublika çempionatı baş tutub.[9] Yekunda çempionatda iştirak etmiş məhz bu dörd komandanın əsasında, 1988-ci ilin may ayında "Bakılı oğlanlar" komandası yaradılıb.[8][9] Yeni yaranmış komandanın kapitanı Anar Məmmədxanov, direktoru isə Leonid Rabinoviç seçilib.[9][10] Komanda öz adını kapitanı Yuli Qusman olan "Bakılı oğlanlar" komandasından götürüb.[11][12]
"Bakılı oğlanlar" Ümumittifaq yarışlarında iştirak edə bilmək üçün 1989-cu ildə ərizə yazıblar. Komandanın kapitanı Anar Məmmədxanov razılıq almaq məqsədilə Moskvaya gedib və orada bir ay danışıqlar aparıb. Lakin yekunda mərkəzi televiziya Ermənistanda ŞHK komandası olmaması səbəbindən yarana bilinəcək problemləri əsas gətirərək Bakı komandasının iştirakına razılıq verməyib. Növbəti il yanvar hadisələri səbəbindən komandanın Ümumittifaq yarışlarında iştirakı yenidən baş tutmayıb.[9]
1991-ci ilim yanvarında Mixail Marfin və Leonid Mazorun dəstəyi ilə komanda haqqında klip çəkilib. Klip yüksək qiymətləndirildiyindən "Bakılı oğlanlar"ı çempionat oyunlarının birində öz "vizit kart"larını nümayiş etdirmələri üçün Moskvaya dəvət ediblər.[10]
"Bakılı oğlanlar"ın Moskva səhnəsində debütü 1991-ci ilin yazında baş tutub. Belə ki, 1991-ci il mövsümünün dörddəbir final oyunlarında 4 iddiaçı komanda — "Bakılı oğlanlar", Krasnodar Politexnik İnstitutu, Kommunarsk Dağ-Metallurgiya İnstitutu və Kamışin Ali Hərbi Mühəndislik Məktəbi növbəti mövsümdə yüksək liqada çıxış edə bilmək üçün salamlama proqramı ilə çıxış ediblər. Yekunda Krasnodar Politexnik İnstitutundan savayı digər üç komanda növbəti mövsümlərdən birində yüksək liqada debüt etmək hüququ qazanıblar.[13][Qeyd 1]
- ↑ "Bakılı oğlanlar" və Kommunarsk Dağ-Metallurgiya İnstitutu 1992, Kamışin Ali Hərbi Mühəndislik Məktəbi isə 1994-cü ildə yüksək liqada debüt edib.
- ↑ "Горящие новости 2000". Amik.ru. 2001-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-15.
- ↑ "Ответы редакторов КВН №24!". Kvn.ru. 2020-08-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-15.
- ↑ "Tarix". Mincom.gov.az. 2020-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-15.
- ↑ 1 2 "Юлий Гусман в интервью российскому изданию рассказал о зарождении движения КВН в Баку". Azertag.az. 2019-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-15.
- ↑ "Книга рекордов КВН. Часть первая. Города и страны". Kvn.ru. 2017-08-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-15.
- ↑ "Книга рекордов КВН. Глава четвёртая. «Самые-самые игры и фестивали»". Kvn.ru. 2017-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-15.
- ↑ 1 2 "Весёлые и находчивые отмечают Международный день КВН". Pnp.ru. 2019-11-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-15.
- ↑ 1 2 3 Maslyakov, 2016. səh. 200
- ↑ 1 2 3 4 "Anar Məmmədxanov: "Vaxtında getmək ən əsas məsələlərdən biridir"". Anspress.com. 2020-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-08.
- ↑ 1 2 Maslyakov, 2016. səh. 201
- ↑ Krapiva. səh. 16
- ↑ Krapiva. səh. 110
- ↑ "5 Сезон 1991". Amik.ru. 2013-03-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-27.
- Maslyakov, Aleksandr. КВН — жив! Самая полная энциклопедия (rus). Moskva: AST. 2016. 432. ISBN 978-5-17-095770-5.
- Krapiva, Valentin. «Парни из Баку» в игре и вне игры (rus). 111.