Özbək dili (özb. Oʻzbek tili; اۉزبېکچە, اۉزبېک تیلی) — əvvəllər türki olaraq bilinən, özbəklərin danışdığı türk dili. Özbəkistanın rəsmi və milli dilidir. Özbək dili dünyada 44 milyon insan (L1+L2) tərəfindən həm ana, həm də ikinci dil kimi danışılır ki, bu da onu türkcədən sonra ən çox danışılan ikinci türk dili edir. Özbək dilinin iki əsas variantı var: Özbəkistan, Qırğızıstan, Qazaxıstan, Tacikistan, Türkmənistan və Çində danışılan Şimali Özbək dili və Əfqanıstan və Pakistanda danışan Cənubi Özbək dili.[13][14]
| Özbək dili | |
|---|---|
 | |
| Orijinal adı |
Oʻzbek tili Ўзбек тили ئۇزبېك تیلى |
| Ölkələr | |
| Danışanların ümumi sayı | 50 000 000[1] [2][3] |
| Təsnifatı | |
| Yazı | latın əlifbası, kiril əlifbası, ərəb əlifbası |
| Dil kodları | |
| QOST 7.75–97 | узб 710 |
| ISO 639-1 | uz |
| ISO 639-2 | uzb |
| ISO 639-3 | uzb |
| Dilin strukturlarının dünya atlası | uzb |
| Ethnologue | uzb |
| ABS ASCL | 4306 |
| IETF | uz |
| Glottolog | uzbe1247 |
 Bu dildə olan Vikipediya | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Özbək dili türk dil ailəsinin şərq türkcəsinə, qarluq qoluna aiddir. Ərəb, fars və rus dillərindən təsirlənmişdir.[15]
- Özbək dilinin kiril qrafikalı əlifbası:
| А а | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё | Ж ж |
| З з | И и | Й й | К к | Л л | М м | Н н | О о |
| П п | Р р | С с | Т т | У у | Ф ф | Х х | Ц ц |
| Ч ч | Ш ш | Ъ ъ | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я | Ў ў |
| Қ қ | Ғ ғ | Ҳ ҳ |
- Özbək dilinin latın qrafikalı əlifbası:
| A a | B b | D d | E e | F f | G g | H h | I i |
| J j | K k | L l | M m | N n | O o | P p | Q q |
| R r | S s | T t | U u | V v | X x | Y y | Z z |
| Oʻ oʻ | Gʻ gʻ | Sh sh | Ch ch | ʼ |
- ASE, VII cild, Bakı, 1983, səh. 403
- ↑ "Dünyada özbək dilində danışanların sayı 50 milyon nəfəri keçib".
- ↑ Ethnologue report for Northern Uzbek
- ↑ Ethnologue report for Southern Uzbek
- ↑ 1 2 ScriptSource - Uzbekistan.
- ↑ 1 2 ScriptSource - Afghanistan.
- ↑ 1 2 ScriptSource - Tajikistan.
- ↑ 1 2 ScriptSource - Kyrgyzstan.
- ↑ 1 2 ScriptSource - Kazakhstan.
- ↑ 1 2 ScriptSource - Turkmenistan.
- ↑ 1 2 ScriptSource - Russian Federation.
- ↑ 1 2 ScriptSource - Turkey.
- ↑ 1 2 ScriptSource - China.
- ↑ "Uzbek, Southern". Ethnologue (ingilis). 2023-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-29.
- ↑ "Uzbek, Northern". Ethnologue (ingilis). 2023-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-29.
- ↑ Dalby, Andrew. Dictionary of languages : the definitive reference to more than 400 languages. New York: Columbia University Press. 1998. ISBN 1-4081-0214-5. OCLC 320322204.
Dil haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |